De maanillusie

Vandaag 11 januari 2009 is het weer volle maan.
Luna komt boven de horizon rond halfzes 's avonds (volgens het KMI om 17.32u. precies)
Met een beetje geluk en als het helder weer blijft (controleer de wolkenfoto in mijn bericht van vrijdag!), kan je getuige zijn van de maanillusie.
Waarover gaat het?
Is het u ook al opgevallen dat op sommige momenten die volle maan veel groter lijkt dan op andere?
Deze foto maakt duidelijk wat ik bedoel:

Dat is natuurlijk een klinkklare illusie! De maan staat op een afstand van pakweg 300.000 km van de aarde en die afstand verandert niet spectaculair (zie mijn bericht van 13 december).
Toch hebben we die valse indruk.
Het is zo dat een maan die aan de horizon staat eenvoudiger vergeleken kan worden met verafstaande objecten waarvan de grootte bekend is, zoals de gebouwen op het linkse deel van de foto. Hierdoor lijkt de maan al snel groter dan deze objecten.
Als de maan hoog aan de hemel staat ontbreekt deze vergelijkingsmogelijkheid, of we gaan onbewust een dichterbij staand object zoals een boomtak of een dier als vergelijking gebruiken, zoals op het rechtse deel van de foto .
In alle gevallen is de schijnbare diameter van de maan ongeveer 30 boogminuten. Dit is minder in diameter dan een eurocentje dat je met gestrekte arm bekijkt.

Doe maar eens de proef en hou een eurocentje met volledig gestrekte arm over het beeld van de maan aan de hemel. Kijk met één oog. Je zal zien dat het eurocentje het beeld van de maan ruimschoots bedekt!
Dit wordt een boeiend experiment op een heerlijke winteravond met schijnbaar grotere en schijnbaar kleinere manen.
Maar zorg dat je er geen te koude neus bij krijgt, of erger nog: er maanziek van wordt!