Goud

Bij gelegenheid van de trouw van ons Leen, heeft Mia zich een nieuwe gouden armband gekocht, “ne bracelet”.
De goudprijs is erg hoog op dit ogenblik: meer dan € 22.000 per kg en nog steeds stijgend!
Maar Mia had nog een aantal restjes van oude juweeltjes en versleten gouden horloges die in het nieuwe kettinkje konden verwerkt worden. De prijs bleef dus binnen de aanvaardbare perken.
En… de armband stond haar beeldig!

Maar waarom is goud zo duur?
Om twee redenen.
Ten eerste: omdat het een edel metaal is.
En wat is een edel metaal dan wel? Een metaal dat zeer moeilijk oxideert. M.a.w.: goud roest niet.


Het gevolg is dat goud in de natuur in de zogenaamde gedegen toestand voorkomt.
Dat wil zeggen: het zit in de natuur (bijna) niet in verbindingen met andere atoomsoorten. Ook (bijna) niet in legeringen met andere metalen.
In de natuur komt het dus hoofdzakelijk voor als zuiver metaal.
In goudmijnen vind men dus zuiver goud verspreid als korrels in gesteenten.
In sommige rivierbeddingen vindt men goudkorrels die door de eroderende werking van het water uit de gesteenten losgespoeld zijn.

De tweede reden voor het duur zijn: goud is een vrij zeldzaam metaal.
Het voorkomen van goud in de aardkorst is slechts 0,004 ppm.
Weet je nog: ppm = parts per million.
1 ppm komt bijgevolg overeen met 1 milligram per kilogram.
In geval van goud betekent dit dus dat er op 1 kg “aardkorst” slechts 4 duizendsten van een milligram goud voorkomt!
Voor ijzer is dat b.v. 63 g per kg aardkorst. Of 63 miljoen keer meer! Maar ijzer is dan ook geen edel metaal en het vierde meest voorkomende element in de aardkorst…

Goud is op nog op andere gebieden speciaal.
Het is het best vervormbare metaal. Zuiver goud kan je met een mes snijden. En in oude zeeroverfilm zie je de kapers de goudmunten op hun echtheid testen door er in te bijten. Echte gouden munten zijn inderdaad bijtbaar zacht.
1 gram goud kan uitgehamerd worden tot een vierkante meter van slechts 230 goudatomen dik.
1 cm³ goud, tot dezelfde dikte uitgeklopt, zou een oppervlakte van maar liefst 18 m² beslaan!
En 1 gram goud kan uitgetrokken worden tot 165 meter van een ragfijn gouddraadje van 20 micrometer dik!
Je moet dit allemaal maar geloven.
Maar voor de ongelovige Thomassen onder jullie: ik liet dat mijn leerlingen indertijd berekenen. En die berekeningen liggen nog altijd ter jullie beschikking.
Die hoge vervormbaarheid van goud maakt dat goud ook erg kwetsbaar is. En om dat tegen te gaan wordt goud in sierraden meestal verwerkt in legeringen met andere metalen (zilver, palladium, nikkel, koper,…).
De samenstelling van die legeringen bepaalt niet alleen de vervormbaarheid, maar ook de glans en de kleur.
Zo is witgoud een legering van goud met palladium en rhodium.
Het goudgehalte van die legeringen wordt uitgedrukt in karaat.
24 karaat goud is zuiver goud (100%).
18 karaat goud is dus (18/24)x100 = 75% goud en 25% toegevoegde andere metalen.
14 karaat goud is (14/24)x100 = 58,3% goud en 41,7% toegevoegde andere metalen.


Tenslotte nog dit.
In de US Federal Reserve Bank in New York liggen voor 30.000 ton aan goudstaven opgestapeld. De goudvoorraad van 18 verschillende naties.
Bereken maar eens voor hoeveel euro er daar bij mekaar ligt…