Mijn boeken eind 2009 en... een verduisterde blauwe maan

Ik kan er niets aan doen: naast mijn gezinnetje, mijn familie en mijn vrienden, blijven wetenschappen, techniek en onderwijs mij het meest boeien.
Ik zit dan ook dagelijks uren in boeken te gluren en naar schermen te turen om mijn blijvende honger naar nieuwigheden en oude verhalen te stillen.
Zeker ook oude verhalen. Levensverhalen van oude wetenschappers en wetenschapsgeschiedenis.
Ik ben nu drie erg interessante boeken aan het verwerken.

In The invention of air vertelt Steven Johnson hoe Joseph Priestley in de 18de eeuw, de eeuw van de Verlichting, de samenstelling van lucht achterhaalde.
Priestley herontdekte dat lucht voor een (relatief klein) deel uit zuurstof bestaat. Het ging inderdaad om een herontdekking, want zijn tijdgenoot Carl Wilhelm Scheele was hem eigenlijk vóór geweest. En Lavoisier, een andere tijdgenoot van Priestley, maakte ook aanspraak op de ontdekking van zuurstofgas. Maar Priestley’s belangrijkste bijdrage lag in het inzien van de rol die planten spelen in het aanvullen van de zuurstofvoorraad die door de ademhaling verbruikt wordt. Daarmee was hij eigenlijk een grondlegger voor de latere ontdekking van de bladgroenwerking (fotosynthese).
In het boek wordt ook heel duidelijk de invloed van de tijdsgeest op het wetenschappelijk werk aangetoond. Zonder de rationele vrijdenkersmentalitiet van de 18de eeuw en zonder de inzichten van zijn goede vriend Benjamin Franklin in de aard van elektriciteit en de praktische toepassingen ervan, was het werk van Priestley onmogelijk geweest.
Een eerbetoon aan één van de belangrijke grondleggers van het experimenteel wetenschappelijk onderzoek.

The age of wonder gaat ook over de wetenschappers van de Verlichting. Over tijdgenoten van Priestley dus.
Maar dit werk bestrijkt een veel ruimer domein.
Richard Holmes vertelt het spannende levensverhaal van een tiental 18de-eeuwse Engelse wetenschappers: de ontdekking van het paradijselijke Haiti door Jospeh Banks en James Cook, de ontdekking van het heelal met de telescopen van William Herschel en zijn zus Caroline, de verovering van het luchtruim door de ballonvaarders, het scheikundewerk van Humphry Davy, met de belangrijke uitvinding van de mijnlamp enz.
Holmes maakt er geen droge opsomming van. Elk hoofdstuk wordt een spannende vertelling met levensechte figuren uit een tijd waarin de rationaliteit en de romantiek van de nieuwe ontdekkingen nog geen tegengestelden waren.
Het boek is zo’n wereldsucces geworden, dat het nu ook in het Nederlands vertaald is. De tijd van verwondering is in elke goede boekhandel te koop. Of (goedkoper) online b.v. bij Azur.

Blood and guts vertelt de bloedige geschiedenis van de chirurgie. Het is dus geen boek voor ‘s morgens bij het ontbijt of voor ‘s middags bij de tomatensoep. Ook niet voor ‘s avonds in bed net vóór het slapengaan.
Je ziet maar wanneer je het best leest. Maar het boek van Richard Hollingham is het lezen zeker waard.
Hollingham laat ons op een dikwijls humoristische wijze zien welke lange weg de chirurgie heeft afgelegd van de gladiatorentijd met zijn allereerste rauwe amputaties tot de verfijnde transplantatietechnieken en de bijna risicoloze anesthesie van vandaag. Dit verhaal is geen pure verheerlijking van de geneeskunde. Hollingham confronteert ons met de blunders, de vergissingen, de arrogantie, de lijkenpikkerij en de fraude die de geschiedenis van de chirurgie op weg naar haar hedendaagse successen kenmerkt.
En zelfs vandaag is chirurgie niet helemaal risicoloos. Zoals het op de kaft van dit verhelderend boek te lezen staat: “You may think twice before going under the knife…” Je bent dus gewaarschuwd!

Drie wondere boeken over de geschiedenis van de wetenschappen.
Drie boeken die mij al uren leesplezier hebben bezorgd.
Misschien zit daar ook voor jullie nog een late tip in voor een nieuwjaarscadeau?

En dan nog dit: vergeet de blauwe maan niet vanavond!.
Ik heb in mijn bericht van 3 december al uitgelegd waarover het gaat: het vrij zeldzame fenomeen van twee volle manen in één maand.
Daarenboven valt deze blauwe maan van vanavond toevallig samen met een wel erg gedeeltelijke maansverduistering.
De kleine verduistering zal maximaal zijn rond 20.23u. op circa 33° boven de horizon.

Meer gegevens hierover en ook een  filmpje vind je op de site van Hemel Waarnemen.

Een blauwe maan, die dan nog gedeeltelijk verduisterd wordt, wat wil je nog meer op een oudejaarsavond?
Ga dus eens buiten kijken vanavond "tussen de soep en de patatten" en neem je verrekijker mee.
Besef dat je de volgende blauwe maan pas kan zien op 31 augustus 2012.
En voor de volgende blauwe maan op een oudejaarsavond moet je tot 2028 wachten. En die blauwe maan is dan nog niet eens verduisterd!
2028, dan zou ik er 83 zijn...
Ik zal er dan opnieuw over bloggen, dat is beloofd. Als 't God belieft...