dinsdag 17 februari 2009

Een leerzaam Aldiklokje

Ik heb zo de gewoonte om bij mijn Aldibezoekjes altijd spullen mee te brengen van het "wat-ik-ooit- nog-wel-eens-zou-kunnen-gebruiken-maar-ik-weet-nog-niet-wanneer"-type.
Mijn garage staat er vol van: slijpschijven, bovenfrezen, laserwaterpassen, dopsleutelssets,... Het kan niet op.
Vorige zaterdag was het weer prijs. Ik zag daar een lieftallig wekkertje van 6,99 €. Pardoes verdween het in mijn winkelkarretje, terwijl Mia nog naar een zak zoete Nicola-aardappelen aan het zoeken was. Dat is koopstrategie.


Geen nood nochtans aan wekkers of horloges bij ons thuis. Je kan overal en langs allen kanten zien hoe laat het is.
Maar een radiogestuurd klokje was er nog niet bij. En dát deed het nu juist bij de techneut die ik ben en die ik blijven zal.
Ik wou zo'n ding dat automatisch altijd de juiste tijd aanwijst, dag en nacht, zomer- en wintertijd, zonder dat je er een vinger moet naar uitsteken.
Een batterijtje moet er natuurlijk wel in.
En daar begon mijn geluk al: van zodra het "pilleke" er in zat klonk er een duidelijke biep en de wijzers begonnen vanzelf lichtjes zoemend rond te draaien tot ze 12 uur aanwezen. Een korte pauze en dan draaiden ze behoedzaam verder tot ze op 15.23u. bleven staan. Ik wist hoe laat het was. En het klopte, want mijn (+/-) 26 andere klokken gaven ongeveer hetzelfde aan. Ik was in de hoogste hemel, blij als een kind met mijn nieuw speeltje.
Maar hoe doet zo'n ding dat toch?
De hersenen van zo'n wonderbaarlijk klokje, bestaan uit een kleine radio-ontvanger die afgestemd is op een zender die een tijdsignaal uitstuurt.
Met dat tijdsignaal, wat spitsvondige electronica en wat mechanica, worden de wijzers op de juiste plaats gebracht.
Maar dat tijdsignaal komt niet uit Genk of Hasselt of Lummen. Zelfs niet uit Romershoven.
Het komt uit Duitsland. Uit Mainflingen, een stadje dichtbij Frankfurt am Main, op zo'n 350 km van Romershoven.
In Mainflingen staat één van de belangrijkst Europese DCF77-zenders.
DCF77 is een letterwoord. D = Duitsland,  C = het kenteken voor langegolfzenders, F = Frankfurt.
Het cijfer 77 staat voor de eerste twee cijfers van de frequentie van de radiostraling die de zender uitstuurt. Precies bedraagt die frequentie 77,5 kilohertz, wat overeenkomt met een golflengte van 3,87 kilometer.
Dit zijn inderdaad lange golven, als je bedenkt dat b.v. Radio 2 in Limburg uitzendt op een frequentie van 97,9 megahertz, wat overeenkomt met een gollengte van slechts een goede 3 meter.

De radiostraling heeft aan de zender in Mainlingen een vermogen van 30 kilowatt, wat een ontvangstbereik van ongeveer 2000 km toelaat! M.a.w. met dit Duitse tijdsignaal kunnen in bijna heel Europa radiografische klokken gestuurd worden.

Het DCF77-tijdsignaal wordt op zijn beurt gesynchroniseerd met een atoomklok die in Braunschweig staat.

Maar waarom kiest men nu precies voor een signaal met een grote golflengte?
Er zijn twee redenen:
  1. lange golven worden weinig gehinderd door gebouwen, bomen enz. Ze gaan er doorheen zonder sterk geabsorbeerd te worden.
    Door het hoge vermogen van de zender kunnen die golven ook op grote afstand nog met een eenvoudige ferrietantenne opgevangen worden.
    Eenvoudige DCF77-onvanger met links een ferrietantenne

  2. lange golven worden ook bijna niet teruggekaatst door de ionosfeer. De ionosfeer is één van de bovenste atmosfeerlagen waartegen korte golven weerkaatsten en lange bijna niet.
    Dat betekent dat de onvangst bijna steeds gebeurt via zogenaamde oppervlaktegolven.
    Het grotendeels ontbreken van golven die teruggekaatst worden via de ionosfeer, zorgt er voor dat er niet veel "fading" optreedt. Dat is het (nadelig) effect waarbij de oppervlaktegolven en de teruggekaatste golven elkaar uitdoven (signaal verdwijnt) en elkaar versterken (signaal zwelt aan).

    Oppervlaktegolven met grote golflengte gaan niet rechtlijnig. Ze volgen de kromming van de aarde tengevolge van brekingsverschijnselen in de aardse dampkring. Radiotechnici spreken van "ducting". Het zou te ver leiden om daar op in te gaan. Later misschien eens.

Je ziet wat er zo allemaal achter een klein wekkertje van den Aldi kan zitten.
Ik heb in elk geval voor mijn 6,99 € een fijn, precies klokje.
En ik heb met het uitpluizen van hoe het werkt, al zeker voor 20€ plezier gehad.
Geluk zit soms in een klein wekkertje, zelfs van den Aldi!

Geen opmerkingen:

Een reactie posten