Over een suiker, een eiwit en littekens

Wie op één of andere wijze ooit een diepe verwonding opliep kan daar een lelijk litteken aan overgehouden hebben.
Maar wellicht behoort zo’n vieze striem binnenkort tot het verleden.
Wetenschappers van het Canadese London Health Sciences Center in Ontario, hebben ontdekt dat de vorming van littekenweefsel te maken heeft met de aanwezigheid van hyaluronan en brokstukken ervan in de cellen rond de wonde.

Hyaluronan is een relatief eenvoudige suiker. Familie dus van onze gewone sacharose-suiker:

De “n” rechtsonder geeft aan dat de structuur van hyaluronan die je hierboven ziet, zich een groot aantal keer herhaalt.
De hyaluronanmolecule is dus een lange ketenmolecule.
Pasgeborenen hebben veel hogere concentraties hyaluronan in hun bloed dan tieners en volwassenen.
Pasgeborenen ontwikkelen weinig of geen littekens na een chirurgische ingreep.
De link lag voor de hand: hyaluronan beschermt tegen vorming van littekenweefsel.

Als mensen ouder worden vermindert de concentratie aan intacte lange ketens van hyaluronan, maar de concentratie aan brokstukken van de ketenmolecule neemt toe.
Cornelia Tölg en Eva Turley van het London Health Sciences Center veronderstelden dat de brokstukken van hyaluronan de vorming van littekenweefsel bevorderen.
Ze injecteerden bij de ratten een klein eiwit, peptide 15-1 genoemd.
Dat eiwit belet dat de brokstukken van hyaluronan binden aan de huidcellen.
En hun veronderstelling bleek juist te zijn: als de brokstukken niet konden binden op de huidcellen, werd er bij de proefdieren minder  littekenweefsel gevormd.
Ze presenteerden hun vinding eergisteren op de 50th annual conference van de American Society for Cell Biology in Philadelphia.

Het binden van de brokstukken aan de huidcellen blijkt dus een heel proces op gang te brengen: ontsteking – immuunreactie – vorming van collageen om de wonde te sluiten en dus littekenvorming.
Blijkbaar kan intact hyaluranon niet binden op de huidcelreceptoren en dus het proces van wondweefselvorming niet doen starten. De brokstukken wel, maar die steken we stokken in de wielen met een eiwit.

Peptide 15-1 kan dus littekenvorming voorkomen.
En dit eiwit kan misschien nog meer goeds verrichten.
Want er is ook vastgesteld dat bij veel tumoren de hyaluronan-concentratie hoog is. Dit wordt gekoppeld aan uitzaaiing van de kankers. Misschien kan peptide 15-1 ook daar remmend werken.

Veelbelovend dus dat eiwitje!