Een rare bewegingsillusie

Hoe onze hersenen bewegingsinformatie interpreteren en wat we bijgevolg zien, hangt af van de context van die beweging.
Dit wordt duidelijk geïllustreerd in onderstaand filmpje.
In dit filmpje, gepubliceerd door het wetenschappelijk weekblad New Scientist, zien we een compilatie van bewegingsexperimenten uitgevoerd door Stuart Anstis en zijn team aan de University of California.

Eerst zien we 4 man-vrouw koppels die elkaar liefdevol aankijken. Als ze ronddraaien, blijven we de beweging van de vier koppels apart zien: onze hersenen houden de man-vrouw relatie per koppel in stand.
Maar wanneer de koppels vervangen worden door 4 koppels met bolletjes, gebeurt er iets raars: eerst zien we de beweging van elk bolletjeskoppel apart, maar na een tijdje zien we twee vierkanten die door elkaar draaien in plaats van 4 aparte koppels: de globale beweging duwt de aparte bewegingen weg.
Ook als er meer bolletjes worden toegevoegd overheerst de globale beweging: we zien 2 pulserende achthoeken of cirkels i.p.v. 8 draaiende koppels bolletjes.
Maar als we in elk paar de bolletjes met een cirkeltje verbinden, zien onze hersenen weer eerder de aparte bewegingen.
Dus: naargelang de omstandigheden, naargelang de context, overheerst de globale dan wel de aparte beweging! Wat niet belet dat onze hersenen toch nog heen en weer floepen tussen apart en globaal…

Volgens het onderzoek van Anstis geven onze hersenen in eerste instantie steeds de voorkeur aan de aparte bewegingen.
Het groeperen van de verschillende bewegingsclusters tot een globaal bewegingspatroon is volgens de onderzoekers een trager proces van een hoger bewustzijnsniveau.
Maar blijkbaar onthouden onze hersenen ook hoe ze laatst de bewegingen gezien hebben: bij een volgende waarneming zie je soms direct de globale beweging omdat dit ook de interpretatie was die je hersenen er het laatst bij een vorige waarneming aan gaven!
Test met het filmpje hieronder maar eens uit of dat ook voor u het geval is.
En vergeef me als er inleidende IBM-reclame verschijnt: die kan ik niet zomaar verwijderen.

Wil je meer weten over deze rare maandagillusie, dan kan je in het Journal of Vision het artikel van Anstis lezen en nog illusionaire bewegingen zien.