Vorige week KEPLER, deze week GOCE

Belangrijke ruimtevaartmissies volgen elkaar in een hoog tempo op.
Vorige week hadden we het hier over het Kepler-project van NASA, de zoektocht naar aarde-achtige planeten in ons melkwegstelsel.
Gisteren lanceerde de Europese ruimtevaartorganisatie ESA haar GOCE-satelliet.

Bron: Wikipedia

GOCE is een letterwoord dat staat voor Gravity field and steady-state Ocean Circulation Explorer.
Meteen wordt al enigszins duidelijk wat de bedoeling is van die satelliet: onderzoek van het zwaartekrachtveld van onze aarde en van circulatiepatronen in oceanen.

Newton heeft ons in de 17de eeuw al geleerd dat alle massa’s elkaar aantrekken. Deze universele gravitatiewet, heeft als gevolg dat ook de aarde een aantrekkingskracht uitoefent op alle voorwerpen in haar omgeving. Die aantrekkingskracht noemen we de gravitatiekracht of de zwaartekracht. Maar aangezien onze aarde geen perfecte bol is en de massa van de aarde niet schoon gelijkmatig verdeeld is, zullen er plaatselijke verschillen in sterkte van de zwaartekracht optreden.
Het precies in kaart brengen van die verschillen in zwaartekracht
is een belangrijke factor om beter inzicht te verwerven in allerlei processen die zich op en rond onze planeet afspelen. Zo hangen circulaties in de enorme watermassa’s van de oceanen en de gevolgen daarvan voor het klimaat op aarde, in belangrijke mate af van de verschillen in zwaartekracht. Ook voor de verdere verfijning van GPS-systemen is die kennis belangrijk.

Foto: ESA

Wat je op het beeld hierboven ziet, is de zogenaamde geoide .
Hiermee stelt men berekende verschillen in zwaartekracht op aarde voor. Het oppervlak dat je ziet is niet het aardoppervlak zelf maar een wiskundig berekend oppervlak rond de aarde. Het oppervlak verbindt alle punten met gelijke zwaartekracht. De hoger gelegen rode plekken liggen boven gebieden met een hoge massaconcentratie en dus grotere zwaartekracht. De lager gelegen blauwe plekken liggen boven gebieden waar de zwaartekracht kleiner is. Alle andere kleuren tussen rood en blauw liggen boven gebieden met zwaartekracht tussen de hoogste en de laagste in.

De GOCE-satelliet die gisteren gelanceerd werd, beweegt in een zogenaamde zonsynchrone baan op 260 km boven onze planeet.
Een zonsynchrone baan is een baan waarbij de satelliet steeds op hetzelfde uur dezelfde plaats overvliegt.
De Europese satelliet zal er 20 maanden lang waarnemingen doen die een zeer gedetailleerd driedimensionaal beeld van het aardse gravitatieveld moeten opleveren.
In deze YouTube-film kan je nog meer leren over dit belangrijk Europees ruimteproject

En ook op dit punt doet GOCE niet onder voor Kepler: GOCE twittert!