woensdag 9 september 2009

Internet, schermlezen en… dommer of slimmer worden

Ik breng per dag meerdere uren vóór mijn PC door.
Tektsten schrijven voor mijn blogje, e-mails lezen, e-mails schrijven. Dat hoort er dagelijks bij.
Maar het overgrote deel van de tijd ben ik teksten aan het lezen op het scherm. Na zoekwerk op Google of na doorklikken op de massa “feeds” die ik dagelijks via Google Reader voorgeschoteld krijg.
Dat lezen op een computerscherm is en blijft voor mij een moeilijk geval. Ik blijf het er lastig mee hebben om zo’n schermtekst rustig en geconcentreerd door te nemen.
Ik betrap er mijzelf op dat ik neiging heb om oppervlakkig over de tekst heen te dwarrelen.

schermlezen

Maar het ergste van dit alles zit hem in het feit dat die neiging om oppervlakkiger lezen zich ook begint te manifesteren bij het lezen van een gedrukte tekst.
Ook daar moet ik mij meer en meer inspannen om de aandacht er bij te houden.

En blijkbaar ben ik niet alleen met dat “probleem”.
De Amerikaanse technologie-goeroe Nicholas Carr beschreef in een artikel in The Atlantic, hoe vele internetlezers met hetzelfde effect geconfronteerd worden.
Als ze in een boek lezen, geraken ze al na een paar alinea’s afgeleid en ze krijgen als het ware behoefte om naar iets anders door te klikken. Ze lezen ongeduldig en door gebrek aan concentratie onthouden ze ook minder van wat ze lezen. Hun kennis wordt oppervlakkiger.
Carr stelt het simpelweg zó: we Googelen ons dommer!!!

image
Carr veroorzaakte door dit standpunt nogal wat beroering en er ontstond een hele discussie tussen vóór- en tegenstanders van zijn visie op het gevolg van internetgebruik.

Maar uit nieuw onderzoek dat recent door Allen Renear in het wetenschappelijk tijdschrift Science werd gepubliceerd, blijkt dat niet alleen de gewone internetter oppervlakkiger leest. Ook wetenschappers, die omwille van hun job, massa’s wetenschappelijke literatuur moeten doornemen, gaan steeds meer anders lezen.
Renear noemt deze nieuwe manier van lezen: strategisch lezen.
Het leesproces is daarbij in de eerste fase een scanproces geworden.
Daarbij gaat de lezer die over een bepaald onderwerp informatie wil verkrijgen, eerst veel artikelen over het onderwerp te gelijkertijd vergelijken, analyseren en doorzoeken, via hyperlinks en digitale indexen. Uiteindelijk resulteert dit scanwerk toch in een volgende fase in het volledig doornemen van slechts een paar artikels. Er wordt dus volgens Renear meer gescand en minder gelezen.

Maar maakt strategisch lezen dommer? Heeft Carr gelijk?
Absoluut niet volgens Kevin Kelly.
Kelly stelt in een artikel in The Technium, dat wie internet gebruikt om strategisch te lezen zijn IQ zelfs met 40% kan zien omhoog gaan.
Maar afgesloten van internet geraken strategische lezers de pedalen kwijt en gaan ze minder lezen. Hun IQ daalt dan soms met 20%.

Wat in elk geval duidelijk is: de ontwikkelingen van internet hebben een ingrijpende invloed op de leesgewoonten van mensen.
Dat heeft ontegensprekelijk zijn effect op de wijze waarop we informatie vergaren, ons werk doen en ideeën ontwikkelen.
En dat ervaar ik persoonlijk als een zeer positieve evolutie.
Zelfs als mijn IQ geen 40% stijgt…

Geen opmerkingen:

Een reactie posten