En als 60-plussers samen aan tafel zitten wordt er vooral over vroeger gepraat.
Over oude koetjes en kalfjes dus. De heimweefabriek op volle toeren.
Gisteren ging het er over hoe men vroeger zout en zoutoplossingen gebruikte om vlees te bewaren.
En hoe men keelontstekingen probeerde te lijf te gaan door te gorgelen met “zout water”.
Tandpasta was er toen ook nog niet, maar een licht pekeltje werkte blijkbaar even goed.
Wat voor een wondermiddel was en is dat zout dan wel?
Om dat uit te leggen moeten we er willens nillens toch een beetje chemie bijhalen.
Keukenzout is natriumchloride, NaCl.
NaCl is in vaste toestand opgebouwd uit kubusvormig gestapelde positieve natriumdeeltjes (Na+) en negatieve chloordeeltjes (Cl-)
Die kubische kristallen kan je, als je zoutkorreltjes eens deftig bekijkt, zelfs met het blote oog opmerken.
Watermoleculen, H2O, hebben een positieve kant en een negatieve kant.
En bijgevolg worden ze aangetrokken door de geladen deeltjes in de keukenzoutkristallen.
Keukenzout trekt dus water aan.
Keukenzout is dus een wateraantrekkende stof. Geleerd zegt men: keukenzout is hygroscopisch.
En nu zijn we er bijna.
De conserverende werking van zout bij het pekelen van vlees vroeger en de ontsmettende werking van zoutoplossingen bij keelontstekingen, steunen allemaal op de wateronttrekkende eigenschappen van zout.
Doordat het zout het water wegtrekt, kunnen de bacteriën zich niet meer zo goed vermenigvuldigen. Zout werkt bijgevolg als een anti-bacteriële stof!
Voilà!
Denk nu maar niet dat we er gisterennamiddag alleen maar een droge chemielezing van gemaakt hebben.
Nee, hoor, we hebben ook lekkere Limburgse fruitvlaai gegeten.
En pistoleekes met confituur.
”En confituur en fruitvlaai kan je zijn mooie kleur laten bewaren, door er wat extra suiker aan toe te voegen” zei tante Maria.
Juist, want suiker is net als zout ook hygroscopisch en dus ook een anti-bacterieel conserveermiddel, waardoor de bruinverkleuring vertraagt.
Maar dat moet ik nu toch niet meer uitleggen zeker…
Geen opmerkingen:
Een reactie posten