Rozijnen boven!

Wie mijn blogje regelmatig bezoekt én de berichtjes leest én een goed geheugen heeft, weet dat ik elke dag start met een “gezond ontbijt”: een kiwi met daarbovenop 12 koffielepels muesli en daarover een potje magere natuuryoghurt.
Over het conflict tussen de kiwi en de yoghurt heb ik het hier een maand geleden nog gehad.
Over de muesli heb ik tot nu toe gezwegen.
Maar daar komt vandaag verandering.

Zoals je kan zien eet ik vruchtenmuesli. Een mengsel van granen en 30% vruchten. De gedroogde rozijnen erin vind ik het lekkerst. Het zijn ook de grootste brokjes van die vruchtenmix.
En vooraleer ik mijn 12 lepeltjes over de kiwi strooi pik ik, als Mia 't niet ziet, altijd een paar dikke exemplaren uit de voorraadkom.
Een traktatietje dat ik mezelf wel gun in de vroegte van de morgen. Hmm…lekker!
En ik heb er wat op gevonden om die donkere zoete gedroogde druiven snel te vinden: ik schud gewoon een paar keer goed heen en weer (niet op en neer!) met de kom en de rozijnen verschijnen vanzelf aan de oppervlakte!

Is dat niet raar?
In de mueslimix zijn de rozijnen duidelijk de dikste en de zwaarste en toch komen die bij het heen en weer schudden van de kom “bovendrijven”!
Zou de verklaring kunnen zijn dat de fijnere graantjes en de kleinere stukjes in het mengsel door het schudden door holten naar beneden vallen, terwijl de grote rozijnen elkaar hinderen en dus ondanks hun grotere massa boven moeten blijven. Dit lijkt mij een aannemelijke verklaring.

Ik ben eens gaan zoeken op het net.
En wat blijkt: mijn ochtend-rozijnen-fenomeen is iets waar natuurkundigen zicht al jaren het hoofd over breken!
Het verschijnsel staat bekend als het “Brazil nut effect” omdat in een heen en weer geschud kommetje met een notenmengsel, de grote Braziliaanse paranoten ook bovenaan te vinden zijn, net als mijn rozijnen.

De geleerde verklaring voor de beweging van de zwaardere delen naar boven heet granulaire convectie.
Bij het heen en weer schudden zou volgens die theorie in het mengsel een convectiestroom ontstaan zoals bij water dat verwarmd wordt: door het midden stijgen de deeltjes op en ze keren langs de zijkanten terug. Maar in een mix met vaste bestanddelen blijven de zwaardere deeltjes boven omdat de convectiestromen te zwak zijn om ze mee te nemen.

Niet te geloven waar ik allemaal mee te maken krijg ‘s morgens vroeg: actinidaine in de kiwi die vecht met de yoghurteiwitten, yoghurt die zich gedraagt als een niet-Newtoniaanse vloeistof en nu de muesli die daar beetje zit te convectiestromen!
Zou mijn gezond ontbijt eigenlijk wel gezond zijn?
Zou ik niet beter een boterhammeke met choco eten?