Binnen 357 dagen is het weer zover.
We moeten dus geen volledig jaar wachten, want in 2013 valt Pasen een week vroeger dan dit jaar: op zondag 31 maart.
Dat is relatief vroeg, maar niet het vroegst mogelijk. Want zoals jullie wel weten hebben de kerkelijke overheden op het eerste concilie van Nicea in 325 besloten dat Pasen moet gevierd worden op de eerste zondag na de eerste volle maan van de de lente.
En aangezien voor de Kerk de lente vast op 21 maart begint, kan het ten vroegste op 22 maart Pasen zijn.
Tel bij die 21 maart 28 dagen op (want de omlooptijd van de maan is 29 dagen), dan kom je op 18 april uit. Als 18 april op een zondag valt en het is dan volle maan, dan is dat nog de eerste volle maan na 21 maart. Bijgevolg is het dan de zondag daarna Pasen. Op 25 april dus. En dat is dus laatst mogelijke datum voor Pasen.
In het Latijn van het concilie van Nicea klonk het over Pasen daarom als volgt: “Nec sequitor Marcum, nec praecedit Benedictum”: niet later dan St. Marcus (25 april) en niet vroeger dan op St. Benedictus (22 maart).
Wie de paasdatum voor de volgende jaren zou willen berekenen kan dat gemakkelijk met Excel.
Plaats in kolom A de data van 2012 tot 2030 bijvoorbeeld (dus van A1 tot A19).
Jullie mogen voor mijn part ook tot 2368 gaan, maar voor mijn doen is dat iets te optimistisch.
Plak dan in B1, de eerste cel van de B-kolom, de volgende formule (bron: Excel Tekst en Uitleg):
=AFRONDEN.BENEDEN(DATUM(A1;5;DAG(MINUUT(A1/38)/2+56));7)-34
Bedenk dat A1 in deze formule een verwijzing is naar de datum in de eerste cel van kolom A.
Kopieer deze formule in alle onderliggende B-cellen (dus van B1 tot B19) en zorg dat naar de overeenkomstige A-cellen verwezen wordt.
Zorg er ook voor dat je via “celeigenschappen” in de B-cellen het getalformaat op “datum” instelt.
Je zal dan zien dat de vroegste Pasen in die periode op 27 maart 2016 valt. Meteen de dag waarop dat jaar het zomeruur ingaat.
En de laatste Pasen tot 2030 valt op 21 april 2019 en 21 april 2030. Erg laat dus.
Van 22 maart tot 25 april, dat zijn 35 mogelijke data waarop het Pasen kan zijn.
Maar het rare is dat door het kerkelijk voorschrift over de paasdatum er een periodiciteit ontstaat in het voorkomen van die datum.
Geen korte periodiciteit weliswaar: om de… 5.700.000 jaar (!) herbegint de cyclus:
Zoals je ziet valt Pasen het frequentst tussen 28 maart en 20 april.
Dat 19 april een uitschieter vormt heeft te maken met de kerkelijke keuze om het begin van de lente op 21 maart vast te leggen. En met de overgang van de Juliaanse kalender naar de Gregoriaanse kalender in 1582.
Op zijn Merlyn homepage heeft Dr. J.R. Stockton een aantal Pascalprogramma’s uitgewerkt waarmee de distributie over de 35 mogelijke data kan berekend worden.
De uitersten, 22 maart en 25 april, heb ik nooit beleefd en ik zal ze ook nooit beleven.
Pasen op 22 maart kwam laatst voor in 1818 en dat zal nog eens gebeuren in 2285.
Pasen op 25 april heb ik net gemist in 1943.
En de volgende in 2038? Daar zal je hier ook niets meer over lezen vrees ik…
Geen opmerkingen:
Een reactie posten