Weet je het nog: hoeveel decagram is 4 kilogram?
Iedere onderwijzer had wel zijn eigen systeempje om zijn leerlingen dergelijke sommetjes tot een goed einde te leren brengen.
Later, in het secundair onderwijs leerden we werken met machten van 10.
En van zodra we daar vertrouwd mee waren, werden die omzettingen kinderspel. Meestal toch.
deca (da) = 101
kilo (k) = 103 = 102.101
1 kilogram = 102.101gram = 100 decagram.
En dus is 4 kilogram = 4 kg = 400 decagram = 400 dag.
Langzamerhand kwamen we in contact met zeer grote veelvouden en zeer kleine onderdelen van de basiseenheden.
Dit hield dikwijls verband met onze verdere verkenning op het niveau van moleculen en atomen: de wereld van het enorm kleine, maar tezelfdertijd de wereld van de zeer grote aantallen van enorm kleine deeltjes.
Of later, in het informaticatijdperk, met de megabytes van digitale foto’s bijvoorbeeld of de gigabytes aan geheugenruimte van de moderne harde schijven.
Als ik me beperk tot de veelvouden, herinner ik jullie aan de namen en de waarden van die oude bekenden:
mega (M) = 106
giga (G) = 109
Maar dan volgen de wat vreemdere en veel minder bekende vogels:
tera (T) = 1012
peta (P) = 1015
exa (E) = 1018
zetta (Z)= 1021
yotta (Y)= 1024
Het valt jullie zonder twijfel op dat elke volgende stap een verhoging met een factor duizend (103) inhoudt.
Bijgevolg verwachten we als nieuweling in de rij:
Maar hoe noemen we zo’n groot ding? Het moet in elk geval een naam zijn die wijst op de enorme grootte van het veelvoud.
Dit logisch standpunt heeft men ook bij de voorgangers van 1027 gehanteerd.
Zo is tera genoemd naar zijn Griekse betekenis monster.
En peta komt van penta, de vijf in 1015 = (103)5
zetta komt van septem, de zeven in 1021 = (103)7
yotta van octo, de acht in 1024 = (103)8
Voor 1027 zou je dus nana kunnen verwachten, van de negen in 1027 = (103)9.
Maar dat is zonder Austin Sendek gerekend, een Amerikaanse student fysica.
Austin heeft op Facebook een fanclub gestart om steun te verlenen aan zijn voorstel om 1027 hella te noemen!
Hella zou in het Californisch dialect staan voor enorm, onoverzienbaar.
Een paar gekende dingen uitgedrukt met hella als voorvoegsel zijn:
- de massa van de aarde = 5,97 hellagram
- het vermogen van onze zon = 0,3 hellawatt
- de diameter van het waarneembare heelal = 1,4 hellameter
Dat zijn 2.10-23 hellaleden = 0,00000000000000000000002 hellaleden.
De beslissing over al dan niet hella moet worden doorgehakt door het eerbiedwaardige International Bureau of Weights and Measures (BIPM) in Sèvres bij Parijs, .
Ik weet niet of die respectabele dames en heren voor zo “hellaweinig” Facebookers zullen zwichten…
Update op 11-03-2010 om 15u00:
BeantwoordenVerwijderenOndertussen bijna 50000 leden fan op facebook.
Dat zijn 5.10-23 hellaleden = 0,00000000000000000000005 hellaleden.
Ja Youssef het is niet meer bij te houden.
BeantwoordenVerwijderenAl 51690 fans op het moment dat ik dit schrijf: hellagaaf!
Groeten
Hervé