donderdag 14 mei 2009

Doet de zon raar?

De zonne-astonomen zitten toch wel een beetje met problemen.
Want de zon doet niet wat ze van haar verwachten.
De zon “moet” door een min of meer regelmatige cyclus van zonneactiviteit gaan, met voorspelbare minima en maxima in zonne-activiteit. Zo’n cyclus duurt ongeveer 11 jaar.
En daar loopt het nu (een beetje?) mis.

zonneactiviteit

Klik op het beeld voor een grotere weergave

Normaal had men al in maart 2008 een minimum in de zonneactiviteit verwacht en aansluitend de opstart van een nieuwe cyclus: de zogenaamde solar cycle 24. Dit is de 24ste cyclus sinds het begin van de zonnewaarnemigen in 1749.
Die nieuwe cyclus zou dan zijn maximum moeten bereiken op het einde van 2011 tot midden 2012.
Maar de zon deed niet mee. De activiteit bleef uitermate laag en men neemt nu aan dat ze haar minimum bereikt heeft in december 2008. Met een vertraging van een 9-tal maanden dus.
Blijkbaar is er iets mis met het model waarop de cyclusberekeningen steunt. Er moet dus verder onderzoek gebeuren en het model moet aangepast worden.

Intussen zijn de zonne-astronomen het er wel over eens dat cyclus 24 nu toch wel echt begonnen is.
Met de waargenomen vertraging denkt men nu dat het maximum midden 2013 zal bereikt worden.
Recent is al een toenemende activiteit waargenomen.
Hieronder zie je een beeld van 9 mei, afkomstig van NASA’s STEREO-satellieten die speciaal voor zonnewaarnemingen gelanceerd zijn.
De 2 lichte vlekken boven rechts zijn zonnevlekken.
Zonnevlekken zijn koelere ( maar toch nog zo’n 4500°°C!) vlekken op het zonne-oppervlak. Ze hebben gemiddeld een diameter ter grootte van onze aarde. Het ontstaan van die vlekken hangt samen met kolossale erupties van geladen deeltjes. Daardoor ontstaan zonnewinden die ook hun invloed hebben op onze aardse atmosfeer.

image
Er bestaan duidelijke meningsverschillen over de intensiteit die de zonne-activiteit in de nieuwe cyclus zal bereiken. Volgens sommigen zal die laag zijn, volgens anderen hoog.
Het zal dus afwachten worden.
Maar de gevolgen zijn belangrijk.
Een gemiddeld lage activiteit zou volgens sommigen kunnen leiden tot een mini-ijstijd. D.w.z. een korte periode van een iets lagere gemiddelde temperatuur op aarde.
Hoge activiteit met energierijke zonnewinden kan tot ernstige storingen leiden in elektriciteitsvoorzieningen, GPS, GSM, satellietverbindingen enz.
Het NASA-filmpje hieronder geeft daar wat meer informatie over.

In deze tijd van klimaatdiscussie wordt de zonne-activiteit ook onmiddellijk gekoppeld aan de oorzaak/oorzaken van de klimaatsverandering.
Er is een kamp dat in die koppeling gelooft.
Vooral een Deense groep rond Hendrik Svensmark haalt daar argumenten voor aan.
Een ander kamp, het IPCC (Intergovernmental Panel on Climate Change) minimaliseert de invloed van de zonne-activiteit
Die discussie is volop aan gang.
Ik wacht nog even af om daar verder over te bloggen.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten