Maakt Pluto een comeback?

Wellicht herinneren jullie het zich nog wel.
Drie jaar geleden besliste de International Astronomical Union(IAU) op haar algemene vergadering in Praag, dat Pluto, de sukkelaar, niet meer thuis hoorde in het rijtje van de volwaardige planeten in ons zonnestelsel.

De negen planeten van onze kinderjaren werden er plots acht.
Gedaan dus met mijn truukje dat ik al jaren hanteerde om de volgorde waarin ze rond onze zon cirkelen te te kunnen onthouden.
In Engels weliswaar, maar ik was het zo gewoon: My Very Educated Mother Just Showed me Nine Planets: Mercurius, Venus, Earth – Aarde, Jupiter, Saturnus, Neptunus,…Pluto.
Pluto werd gedegradeerd tot de categorie van tweedehandse dwergplaneten. Omdat hij op zijn verre baan rond de zon, niet alle objecten die ook op die baan rondtollen, had kunnen opslokken. Echte planeten moeten dat kunnen volgens de IUA.

Maar die stelling van het IAU viel niet onverdeeld in goede aarde.
Er waren nogal wat astronomen die dit een ondemocratische beslissing vonden, omdat ze genomen was door slechts 4% van de 10.000 leden van de IUA. En ook de gouverneur van de Amerikaanse staat Illionois protesteerde heftig. Want Clyde Tombaugh, die in 1930 als amateur-astronoom Pluto ontdekt had, was een inwoner van die staat.

En de beroering blijft aanhouden.
Volgende week komt in Rio de Janeiro de algemene vergadering van de IAU voor het eerst sedert de Pluto-beslissing, opnieuw samen.
Het al dan niet planeet zijn van Pluto staat wel niet op de agenda, maar er wordt verwacht dat de affaire toch ter sprake zal gebracht worden.
Vooral een groep astronomen rond Mark Sykes van het Planetary Science Institute in Tucson, Arizona heeft een hele reeks argumenten klaar om de definitie van een planeet te herzien.
Die groep dringt op een verandering van de definitie aan, in het kader van de vaststellingen die ruimtesondes, op weg naar Pluto en Ceres (nu geklasseerd als asteroïde), de komende jaren ongetwijfeld zullen doen.
Naar Pluto heeft de NASA de New Horizons mission onderweg.
En naar Ceres “vliegt” de Dawn-missie.
Beiden moeten in 2015 hun doel bereiken. De verwachtingen zijn hoog gespannen.
De Sykes-groep is ervan overtuigd dat er, zowel op Pluto als op Ceres, o.a. geologische activiteit zal kunnen vastgesteld worden.
En dat is toch meer dan wat van een dwergplaneet of een asteroïde kan gezegd worden.

De groep rond Sykes wil de definitie van een planeet wel zeer ruim houden: noem een planeet elk object dat groot genoeg is om, door werking van zijn eigen zwaartekracht, een ronde vorm aan te nemen.
Deze ruime omschrijving zou als gevolg hebben dat Pluto zeker een comeback mag doen.
En is onze mooie ronde maan, met zijn eigen zwaarteveld (weliswaar 6 keer minder sterk dan dat van onze aarde), dan ook een planeet?
Daar heeft Sykes geen probleem mee.
We weten dat er sterren zijn die rond andere sterren draaien. Dubbelsterren. Alcor en Mizar bijvoorbeeld, in het bekende sterrenbeeld Grote Beer.

Waarom zou dan de maan, als planeet, dan niet om de planeet aarde mogen draaien?

Enfin, als de IAU in Rio de Janeiro of later, de definitie van Sykes en co zou volgen, dan is Pluto wel in eer hersteld.
Maar “ My Very Educated Mother Just Showed me Nine Planets” is nog niet gered.
Ik zal er dan in elk geval een paar woorden moeten tussen foefelen.