Of Darwin dat voorzien had en of hier ook de survival of the fittest geldt?
Misschien dat we toch maar best naar iets tussenin streven…
woensdag 30 september 2009
De tijden veranderen…
Of Darwin dat voorzien had en of hier ook de survival of the fittest geldt?
Misschien dat we toch maar best naar iets tussenin streven…
dinsdag 29 september 2009
Ken je de Gömböc?
Je kent zonder twijfel wel die poppetjes die zich altijd van zelf oprichten als je ze neer legt.
Mijn moederke had zout- en pepervaatjes die ook altijd recht kwamen als je ze probeerde om te duwen. Ik kon daar uren mee spelen.
Mijn moederke had zout- en pepervaatjes die ook altijd recht kwamen als je ze probeerde om te duwen. Ik kon daar uren mee spelen.
maandag 28 september 2009
Luchtballonnen
Bij de heerlijk zachte nazomeravondjes van de laatste week, zie je ze weer volop sierlijk zweven: de luchtballonnen.
Maar is het jullie ook al opgevallen dat je die luchtballonnen vooral in de vooravond ziet en niet overdag?
Ik had wel een vermoeden waarom dat zo is, maar een speurtochtje op internet gaf me snel een bevestiging: het heeft te maken met thermiek.
De zon verwarmt het aardoppervlak en dat aardoppervlak verwarmt op zijn beurt de onderste luchtlagen. Die onderste lagen krijgen daardoor een kleinere dichtheid en gaan stijgen.
Ze duwen daarbij de bovenste koude lagen naar beneden.
Er ontstaat dus een verticale luchtstroming ten gevolge van het temperatuurverschil in de luchtlagen: thermiek (zie figuur).
Het gevolg van die thermiek: onstabiele lucht.
En dat kunnen luchtballonnen missen als kiespijn: in onstabiele lucht worden ze zeer moeilijk bestuurbaar.
De vliegmomenten liggen dus voor de hand: op een zomervooravond, als de opwarming van de aarde door de zon veel minder is dan overdag.
Maar ook ‘s morgens vroeg in de zomer kan het. En op winterdagen ook overdag. Want ook dan is de lucht stabiel en kan er veilig “ballongevlogen” worden.
Maar dan zie je dat natuurlijk veel minder.
Want wie gaat er nu zo’n pleziervluchtje boeken bij het krieken van de dag of bij een paar graden boven nul?
Tenzij je een echte freak bent natuurlijk…
Maar is het jullie ook al opgevallen dat je die luchtballonnen vooral in de vooravond ziet en niet overdag?
Ik had wel een vermoeden waarom dat zo is, maar een speurtochtje op internet gaf me snel een bevestiging: het heeft te maken met thermiek.
De zon verwarmt het aardoppervlak en dat aardoppervlak verwarmt op zijn beurt de onderste luchtlagen. Die onderste lagen krijgen daardoor een kleinere dichtheid en gaan stijgen.
Ze duwen daarbij de bovenste koude lagen naar beneden.
Er ontstaat dus een verticale luchtstroming ten gevolge van het temperatuurverschil in de luchtlagen: thermiek (zie figuur).
Het gevolg van die thermiek: onstabiele lucht.
En dat kunnen luchtballonnen missen als kiespijn: in onstabiele lucht worden ze zeer moeilijk bestuurbaar.
De vliegmomenten liggen dus voor de hand: op een zomervooravond, als de opwarming van de aarde door de zon veel minder is dan overdag.
Maar ook ‘s morgens vroeg in de zomer kan het. En op winterdagen ook overdag. Want ook dan is de lucht stabiel en kan er veilig “ballongevlogen” worden.
Maar dan zie je dat natuurlijk veel minder.
Want wie gaat er nu zo’n pleziervluchtje boeken bij het krieken van de dag of bij een paar graden boven nul?
Tenzij je een echte freak bent natuurlijk…
zondag 27 september 2009
Nobeltijd
Oktober staat voor de deur en dan wordt het stilaan tijd voor het jaarlijks Nobelfestival.
Zoals ik al in mijn blogbericht van 17 augustus aangaf zijn de Ig-Nobelprijzen de eersten in het rijtje.
Je weet nog wel: die prijzen waarmee men eerst moet lachen, maar die nadien toch aan het denken zetten.
Het zal wel weer een ludiek gebeuren worden op 1 en 3 oktober daar in het Sanders Theater van de prestigieuze Harvard University in Cambridge, Massachusetts.
Merkwaardig positief toch dat deze tempel van kennis en kunde zijn podia beschikbaar stelt voor deze “minder ernstige” vertoning.
Om jullie een idee te geven van hoe het er op zo’n prijsuitreiking aan toe gaat, moet je maar even op volgend beeld klikken. Je moet er wel de overbodige inleiding bij nemen.
De lachebekken eerst dus en dan pas volgen de serieuze kleppers.
De voorziene timing voor die tweede soort is de volgende:
- maandag 5 oktober: geneeskunde / fysiologie
- dinsdag 6 oktober: fysica
- woensdag 7 oktober: chemie
- vrijdag 9 oktober: vrede
De Zweedse academie beslist later wanneer de nobelprijs voor literatuur wordt toegekend.
Om even het verschil in stijl te illustreren, zie je hieronder de uitreiking van de nobelprijs literatuur 2008 aan J.M.G. Le Clézio.
Ik hou jullie op de hoogte van de resultaten.
Van beide soorten.
Zoals ik al in mijn blogbericht van 17 augustus aangaf zijn de Ig-Nobelprijzen de eersten in het rijtje.
Je weet nog wel: die prijzen waarmee men eerst moet lachen, maar die nadien toch aan het denken zetten.
Het zal wel weer een ludiek gebeuren worden op 1 en 3 oktober daar in het Sanders Theater van de prestigieuze Harvard University in Cambridge, Massachusetts.
Merkwaardig positief toch dat deze tempel van kennis en kunde zijn podia beschikbaar stelt voor deze “minder ernstige” vertoning.
Om jullie een idee te geven van hoe het er op zo’n prijsuitreiking aan toe gaat, moet je maar even op volgend beeld klikken. Je moet er wel de overbodige inleiding bij nemen.
De lachebekken eerst dus en dan pas volgen de serieuze kleppers.
De voorziene timing voor die tweede soort is de volgende:
- maandag 5 oktober: geneeskunde / fysiologie
- dinsdag 6 oktober: fysica
- woensdag 7 oktober: chemie
- vrijdag 9 oktober: vrede
De Zweedse academie beslist later wanneer de nobelprijs voor literatuur wordt toegekend.
Om even het verschil in stijl te illustreren, zie je hieronder de uitreiking van de nobelprijs literatuur 2008 aan J.M.G. Le Clézio.
Ik hou jullie op de hoogte van de resultaten.
Van beide soorten.
zaterdag 26 september 2009
Place Pages: weer een nieuwigheid in Google Maps
Het houdt maar niet op bij Google.
Google Maps is alweer uitgebreid met een nieuwigheid: Place Pages.
Wat zijn dat, die Place Pages?
Het zijn een soort overzichtspagina’s waarop voor elke plaats op aarde (!!!) wordt aangegeven wat er te zien is en wat er te beleven valt.
Als er al iets te zien is of te beleven valt natuurlijk…
De informatie op de Place Page bevat foto’s, video’s, links naar musea enz., afhankelijk van wat beschikbaar is.
Een voorbeeld ter verduidelijking: Barcelona. Je kan desolatere plaatsen kiezen natuurlijk.
Ik maak die keuze niet per toeval.
Google Maps is alweer uitgebreid met een nieuwigheid: Place Pages.
Wat zijn dat, die Place Pages?
Het zijn een soort overzichtspagina’s waarop voor elke plaats op aarde (!!!) wordt aangegeven wat er te zien is en wat er te beleven valt.
Als er al iets te zien is of te beleven valt natuurlijk…
De informatie op de Place Page bevat foto’s, video’s, links naar musea enz., afhankelijk van wat beschikbaar is.
Een voorbeeld ter verduidelijking: Barcelona. Je kan desolatere plaatsen kiezen natuurlijk.
Ik maak die keuze niet per toeval.
vrijdag 25 september 2009
Breng de balletjes thuis
In het spel van deze week is de opdracht op het eerste zicht eenvoudig: je moet het rode balletje dat ergens van bovenaan het spelscherm uit een boom rolt, in de opening van een boomtronk onderaan krijgen.
En onderweg moet je alle gouden sterren “oprapen”.
Om dat balletje zover te krijgen moet je ervoor zorgen dat “de weg nergens weg is” (dag Stijn).
Om de openingen tijdelijk te dichten, krijg je hulpmiddelen: soms boomstronken, soms springveren, soms een handje. Denk er aan dat je de hulpmiddelen actief moet maken door er op het gepaste moment op te klikken!
En... je hebt slechts een beperkte tijd om de hulpmiddelen te plaatsen en te verplaatsen naar de volgende opening.
Je zal ondervinden dat het spel daardoor minder simpel is dan je zou denken.
Handigheid met de muis is een troef om het spel tot een goed einde te brengen.
Klik op het beeld hieronder en hou de muis in aanslag.
En onderweg moet je alle gouden sterren “oprapen”.
Om dat balletje zover te krijgen moet je ervoor zorgen dat “de weg nergens weg is” (dag Stijn).
Om de openingen tijdelijk te dichten, krijg je hulpmiddelen: soms boomstronken, soms springveren, soms een handje. Denk er aan dat je de hulpmiddelen actief moet maken door er op het gepaste moment op te klikken!
En... je hebt slechts een beperkte tijd om de hulpmiddelen te plaatsen en te verplaatsen naar de volgende opening.
Je zal ondervinden dat het spel daardoor minder simpel is dan je zou denken.
Handigheid met de muis is een troef om het spel tot een goed einde te brengen.
Klik op het beeld hieronder en hou de muis in aanslag.
donderdag 24 september 2009
We hebben nieuwe mesjes
Mia heeft gisteren een paar fonkelnieuwe keukenmessen gekocht in de Aldi.
Geen gewone messen. Neen: keramische messen!
Bij zo iets bijzonders gaat mijn scheikundig hart onmiddellijk sneller slaan.
Het lemmet van die messen is niet vervaardigd uit het klassieke messenstaal, maar uit zirkoniumoxide.
Messenstaal is een legering van ijzer en een zeker percentage koolstof (1 à 2%). En als het roestvrij moet zijn mengt men er ook ook een hoeveelheid chroom bij ( 8 à 30% naargelang de staalsoort).
Aan sommige kwalitatief hoogstaande messenstalen (Solingen b.v.) wordt ook nog vanadium en molybdeen toegevoegd.
Zirkoniumoxide (juister: zirkoniumdioxide of zirkonium(IV)oxide)
ZrO2 is een zeer hard keramisch materiaal.
Het komt qua hardheid in de buurt van diamant, het allerhardste materiaal.
En dat is voor een mes natuurlijk belangrijk. Want enkel een harder materiaal kan in een zachter materiaal snijden.
Maar er zitten nog andere voordelen vast aan zo’n keramisch zirkoniumdioxide mes:
- het mesje wordt vrijwel niet bot.
Het moet dus jarenlang niet geslepen te worden
Stalen messen en scharen worden b.v. snel bot door het
snijden in papier.
Zo mag ik van Mia met haar “goede schaar” nooit papier knippen!
Keramische messen behouden hun scherpte veel langer.
De fijnere microstructuur van het materiaal zorgt daarvoor.
- het lemmet roest niet, want het is materiaal is al een oxide.
- het is materiaal is chemisch inert en wordt niet aangetast.
- er blijft niets kleven aan het materiaal.
Geen vieze bruine vlekken zoals bij de “molenmeskes”.
De messen zijn daardoor hygiënischer.
En gemakkelijk te poetsen: afspoelen volstaat meestal.
- geen metaalsmaak b.v. in een geschilde appel.
En de nadelen?
Die zijn er ook. Toch een paar:
- het keramisch materiaal is nogal gevoelig voor koude.
Bij lage temperaturen wordt het brosser en breekbaarder.
Dus niet geschikt voor snijden van diepgevroren vis b.v.
- het materiaal is nogal gevoelig voor harde schokken.
En ook tegen wrikken kan het niet.
Je moet zo’n mes die niet gebruiken als “tournavies”.
En je doet het best niet in een (schokkend) afwasmachien.
We zullen dat nieuw snijmateriaal dus maar eens grondig uittesten.
In het begin zal er wel geen probleem zijn. Want nieuwe mesjes snijden altijd goed…
Geen gewone messen. Neen: keramische messen!
Bij zo iets bijzonders gaat mijn scheikundig hart onmiddellijk sneller slaan.
Het lemmet van die messen is niet vervaardigd uit het klassieke messenstaal, maar uit zirkoniumoxide.
Messenstaal is een legering van ijzer en een zeker percentage koolstof (1 à 2%). En als het roestvrij moet zijn mengt men er ook ook een hoeveelheid chroom bij ( 8 à 30% naargelang de staalsoort).
Aan sommige kwalitatief hoogstaande messenstalen (Solingen b.v.) wordt ook nog vanadium en molybdeen toegevoegd.
Zirkoniumoxide (juister: zirkoniumdioxide of zirkonium(IV)oxide)
ZrO2 is een zeer hard keramisch materiaal.
Het komt qua hardheid in de buurt van diamant, het allerhardste materiaal.
En dat is voor een mes natuurlijk belangrijk. Want enkel een harder materiaal kan in een zachter materiaal snijden.
Maar er zitten nog andere voordelen vast aan zo’n keramisch zirkoniumdioxide mes:
- het mesje wordt vrijwel niet bot.
Het moet dus jarenlang niet geslepen te worden
Stalen messen en scharen worden b.v. snel bot door het
snijden in papier.
Zo mag ik van Mia met haar “goede schaar” nooit papier knippen!
Keramische messen behouden hun scherpte veel langer.
De fijnere microstructuur van het materiaal zorgt daarvoor.
- het lemmet roest niet, want het is materiaal is al een oxide.
- het is materiaal is chemisch inert en wordt niet aangetast.
- er blijft niets kleven aan het materiaal.
Geen vieze bruine vlekken zoals bij de “molenmeskes”.
De messen zijn daardoor hygiënischer.
En gemakkelijk te poetsen: afspoelen volstaat meestal.
- geen metaalsmaak b.v. in een geschilde appel.
En de nadelen?
Die zijn er ook. Toch een paar:
- het keramisch materiaal is nogal gevoelig voor koude.
Bij lage temperaturen wordt het brosser en breekbaarder.
Dus niet geschikt voor snijden van diepgevroren vis b.v.
- het materiaal is nogal gevoelig voor harde schokken.
En ook tegen wrikken kan het niet.
Je moet zo’n mes die niet gebruiken als “tournavies”.
En je doet het best niet in een (schokkend) afwasmachien.
We zullen dat nieuw snijmateriaal dus maar eens grondig uittesten.
In het begin zal er wel geen probleem zijn. Want nieuwe mesjes snijden altijd goed…
woensdag 23 september 2009
Zoom in op onze melkweg
2009 is een jaar waarin er nogal wat gevierd wordt: 200 jaar Darwin, 400 jaar Galilei, 40 jaar maanlanding én het Internationaal Jaar van de Astronomie.
Om dat astronomiejaar de nodige glans en luister te geven zijn er al heel wat initiatieven genomen.
Misschien heb je een half jaar geleden ook genoten van de grote internethappening “Around the world in 80 telescopes” waarover ik het had in mijn blogbericht van 3 april.
Je kon toen online en in realtime kennis maken met astronomische waarnemingscentra over heel de wereld en het werk dat astronomen daar verrichten.
Een nieuw initiatief in het raam van dit internationaal jaar van de astronomie, is de opening van een schitterende website Gigagalaxyzoom.
Op die site kan je aan de hand van 3 foto’s met een ultrahoge resolutie onze Melkweg en zijn "naaste" omgeving verkennen.
Op de foto’s kan zeer sterk ingezoomd worden.
Bij de start zie je de sterrenhemel zoals je die met het blote oog kan waarnemen op één van de ‘s nachts donkerste plekken op aarde: de plaats waar de sterrenwachten La Silla en Paranal gesitueerd zijn, in de Chileense Atacama woestijn.
Een daarop volgend zoomniveau toont de Melkweg zoals je hem daar met een hobbytelescoop kan zien.
En tenslotte zoom je in tot het niveau zoals het zichtbaar wordt met de professionele telescopen van de Chileense observatoria.
Ga eens een kijkje nemen op die unieke site en bedenk dat je daar nog maar een miniem deeltje van het onmetelijke universum onder ogen krijgt.
Elk lichtpuntje is minstens een zon zoals de onze, maar sommige lichtvlekjes zijn melkwegstelsels in "de buurt", met, op hun beurt, nog eens zo'n enorme verzameling "zonnen".
Wat denk je: zijn we alleen in het heelal?
Om dat astronomiejaar de nodige glans en luister te geven zijn er al heel wat initiatieven genomen.
Misschien heb je een half jaar geleden ook genoten van de grote internethappening “Around the world in 80 telescopes” waarover ik het had in mijn blogbericht van 3 april.
Je kon toen online en in realtime kennis maken met astronomische waarnemingscentra over heel de wereld en het werk dat astronomen daar verrichten.
Een nieuw initiatief in het raam van dit internationaal jaar van de astronomie, is de opening van een schitterende website Gigagalaxyzoom.
Op die site kan je aan de hand van 3 foto’s met een ultrahoge resolutie onze Melkweg en zijn "naaste" omgeving verkennen.
Op de foto’s kan zeer sterk ingezoomd worden.
Bij de start zie je de sterrenhemel zoals je die met het blote oog kan waarnemen op één van de ‘s nachts donkerste plekken op aarde: de plaats waar de sterrenwachten La Silla en Paranal gesitueerd zijn, in de Chileense Atacama woestijn.
Een daarop volgend zoomniveau toont de Melkweg zoals je hem daar met een hobbytelescoop kan zien.
En tenslotte zoom je in tot het niveau zoals het zichtbaar wordt met de professionele telescopen van de Chileense observatoria.
Ga eens een kijkje nemen op die unieke site en bedenk dat je daar nog maar een miniem deeltje van het onmetelijke universum onder ogen krijgt.
Elk lichtpuntje is minstens een zon zoals de onze, maar sommige lichtvlekjes zijn melkwegstelsels in "de buurt", met, op hun beurt, nog eens zo'n enorme verzameling "zonnen".
Wat denk je: zijn we alleen in het heelal?
Klik op het beeld
dinsdag 22 september 2009
Penfriend: een fantastisch ding !
Mia is al jarenlang “inlezer” voor “Licht en Liefde”, de organisatie die de belangen van blinde en slechtziende medemensen behartigt.
Om de 14 dagen trekt ze naar studio RS-Geluidstechniek te Tongeren om een aantal bladzijden van een audioboek in te lezen.
Deze audioboeken worden, in een aangepast formaat, op een CD gebrand, die dan met een speciale Daisyspeler kan beluisterd worden. Daisy is een letterwoord dat staat voor Digital Accesible Information System (Digitaal Toegankelijk Informatiesysteem).
De Daisyspeler heeft o.a. als voordeel dat je als gebruiker “bookmarks (bladwijzers)” kan plaatsen, zodat de opname niet in één keer moet beluisterd worden. Ook de bediening is aangepast voor slechtziende en blinde mensen.
Zó kunnen die mensen genieten van een uitgebreide bibliotheek aan werken, zowel fictie als niet-fictie.
Volgend filmpje geeft nog meer informatie over het Daisy-project.
Gisteren heb ik op internet nog een ander zeer interessant hulpmiddel van blinde en slechtziende mensen ontdekt: de Penfriend.
Om de 14 dagen trekt ze naar studio RS-Geluidstechniek te Tongeren om een aantal bladzijden van een audioboek in te lezen.
Deze audioboeken worden, in een aangepast formaat, op een CD gebrand, die dan met een speciale Daisyspeler kan beluisterd worden. Daisy is een letterwoord dat staat voor Digital Accesible Information System (Digitaal Toegankelijk Informatiesysteem).
De Daisyspeler heeft o.a. als voordeel dat je als gebruiker “bookmarks (bladwijzers)” kan plaatsen, zodat de opname niet in één keer moet beluisterd worden. Ook de bediening is aangepast voor slechtziende en blinde mensen.
Zó kunnen die mensen genieten van een uitgebreide bibliotheek aan werken, zowel fictie als niet-fictie.
Volgend filmpje geeft nog meer informatie over het Daisy-project.
Gisteren heb ik op internet nog een ander zeer interessant hulpmiddel van blinde en slechtziende mensen ontdekt: de Penfriend.
maandag 21 september 2009
Een beetje zachte humor om de week te beginnen
Het cabaret van de dag van vandaag is mij te hard.
Ik hou niet zo van dat platvloerse, brute taaltje dat men vandaag op de scène en op het TV-scherm hanteert.
Ik hou meer van het zachtere genre.
Zoals Hermans en Sonneveld vroeger.
Ouwe bakken zal je misschien zeggen.
Goed, maar ik vond en vind daar toch meer aan dan aan dat voortdurend gesh… en gefu… van Alex Agnew bijvoorbeeld.
Maar gelukkig zijn er ook vandaag nog zachter gestemden.
Eén van mijn favorieten, die spijtig genoeg door ziekte een beetje op de achtergrond is verzeild, is Herman Finkers.
Daar kan ik echt van genieten.
Ik bied jullie een hier “een staaltje Finkers” aan om de nieuwe week met een lach te beginnen.
Ook als het maar een glimlach is…
Ik hou niet zo van dat platvloerse, brute taaltje dat men vandaag op de scène en op het TV-scherm hanteert.
Ik hou meer van het zachtere genre.
Zoals Hermans en Sonneveld vroeger.
Ouwe bakken zal je misschien zeggen.
Goed, maar ik vond en vind daar toch meer aan dan aan dat voortdurend gesh… en gefu… van Alex Agnew bijvoorbeeld.
Maar gelukkig zijn er ook vandaag nog zachter gestemden.
Eén van mijn favorieten, die spijtig genoeg door ziekte een beetje op de achtergrond is verzeild, is Herman Finkers.
Daar kan ik echt van genieten.
Ik bied jullie een hier “een staaltje Finkers” aan om de nieuwe week met een lach te beginnen.
Ook als het maar een glimlach is…
zondag 20 september 2009
Zonnepanelen
Wij zijn bij ons thuis nog niet aan zonnepanelen toe.
Ik ben van mening dat de technologie nog teveel in zijn kinderschoenen staat. En dat de terugverdientijd nog te groot is.
Het zou wel eens zó kunnen zijn dat de terugverdientijd samenvalt met de levensduur van vitale onderdelen.
Daarenboven is Mia niet te spreken over het uitzicht van “die dingen op het dak”. Ze vindt dat aartslelijk.
Ja mooi is het niet.
En de fabrikanten weten dit blijkbaar ook.
Want er wordt druk geëxperimenteerd met nieuwe vormen.
Eén van die nieuwigheden is de panelen in de vorm van dakpannen. SRS Energy is een bedrijf dat zoiets fabriceert.
Mia vindt dat al wat beter.
Maar dat blauw kleurtje vindt ze toch nog niet erg appetijtelijk…
Naar het schijnt wordt er dan ook naarstig gezocht naar andere kleuren.
De zonnepannen zijn ook nog niet verkrijgbaar in ons landje.
Je moet daarvoor nog in Amerika zijn.
Maar als het in Philadelphia zonnepannen druppelt zal het binnenkort bij ons ook wel zoiets regenen.
Ik ben van mening dat de technologie nog teveel in zijn kinderschoenen staat. En dat de terugverdientijd nog te groot is.
Het zou wel eens zó kunnen zijn dat de terugverdientijd samenvalt met de levensduur van vitale onderdelen.
Daarenboven is Mia niet te spreken over het uitzicht van “die dingen op het dak”. Ze vindt dat aartslelijk.
Ja mooi is het niet.
En de fabrikanten weten dit blijkbaar ook.
Want er wordt druk geëxperimenteerd met nieuwe vormen.
Eén van die nieuwigheden is de panelen in de vorm van dakpannen. SRS Energy is een bedrijf dat zoiets fabriceert.
Mia vindt dat al wat beter.
Maar dat blauw kleurtje vindt ze toch nog niet erg appetijtelijk…
Naar het schijnt wordt er dan ook naarstig gezocht naar andere kleuren.
De zonnepannen zijn ook nog niet verkrijgbaar in ons landje.
Je moet daarvoor nog in Amerika zijn.
Maar als het in Philadelphia zonnepannen druppelt zal het binnenkort bij ons ook wel zoiets regenen.
zaterdag 19 september 2009
En dan nu: de elektronen !!!
Vorige week donderdag kon ik jullie nog blij melden dat wetenschappers bij IBM er in geslaagd waren individuele moleculen met speciale microscooptechnieken zichtbaar te maken.
Moleculen waren dus eindelijk te zien.
En daarenboven kwam het beeld wonderwel overeen met het model dat de scheikundigen, op basis van hun theorieën, van die moleculen hanteerden.
Een triomf voor de geldigheid van de atoom- en bindingstheorieën. En het geruststellend gevoel voor alle chemici.
Zo iets van "we zijn goed bezig”.
Vandaag lees ik op de site van Inside Science een nog straffer verhaal.
pentaceen
Moleculen waren dus eindelijk te zien.
En daarenboven kwam het beeld wonderwel overeen met het model dat de scheikundigen, op basis van hun theorieën, van die moleculen hanteerden.
Een triomf voor de geldigheid van de atoom- en bindingstheorieën. En het geruststellend gevoel voor alle chemici.
Zo iets van "we zijn goed bezig”.
Vandaag lees ik op de site van Inside Science een nog straffer verhaal.
vrijdag 18 september 2009
Geen Tetris, wel blokskes
Dit keer geen Tetris, maar een schijnbaar eenvoudig blokjesspel.
Om het volledig op te lossen, moet je wel een beetje strategisch tewerk gaan en rekening houden met de fysicawetten.
Blokjes van dezelfde kleur die clusters ("crates") vormen kan je wegklikken. In een cluster of crate moeten de blokjes elkaar echt ergens raken. Je herkent dit door het dimmen van de kleur van alle rakende blokjes als je er met de muis over "hoovert".
Er zijn ook een aantal "singles" aanwezig. Die kan je individueel wegklikken.
En je kan de "wegklikmogelijkheden" proberen te vergroten door de blokjes eens dooreen te schudden: klik op SHAKE!! rechtsonder. Het aantal shakes is natuurlijk beperkt...
En alles moet weg.
Als dat maar lukt, want de tijd is ook beperkt!
Klik op het beeld om te proberen.
Om het volledig op te lossen, moet je wel een beetje strategisch tewerk gaan en rekening houden met de fysicawetten.
Blokjes van dezelfde kleur die clusters ("crates") vormen kan je wegklikken. In een cluster of crate moeten de blokjes elkaar echt ergens raken. Je herkent dit door het dimmen van de kleur van alle rakende blokjes als je er met de muis over "hoovert".
Er zijn ook een aantal "singles" aanwezig. Die kan je individueel wegklikken.
En je kan de "wegklikmogelijkheden" proberen te vergroten door de blokjes eens dooreen te schudden: klik op SHAKE!! rechtsonder. Het aantal shakes is natuurlijk beperkt...
En alles moet weg.
Als dat maar lukt, want de tijd is ook beperkt!
Klik op het beeld om te proberen.
donderdag 17 september 2009
Over handigheid gesproken
Over robots hoor en zie je maar zo nu en dan eens iets.
Nochtans gaat de “evolutie” ook daar gestaag verder.
En de snelheid waarmee deze machines ingewikkelde handelingen kunnen uitvoeren en controleren is enorm toegenomen.
Op YouTube vond ik recent een filmpje dat de handigheid (letterlijk) van zo’n machientje treffend illustreert: veel straffer dan wat de meeste mensenhanden kunnen!
Kijk maar eens:
Nochtans gaat de “evolutie” ook daar gestaag verder.
En de snelheid waarmee deze machines ingewikkelde handelingen kunnen uitvoeren en controleren is enorm toegenomen.
Op YouTube vond ik recent een filmpje dat de handigheid (letterlijk) van zo’n machientje treffend illustreert: veel straffer dan wat de meeste mensenhanden kunnen!
Kijk maar eens:
woensdag 16 september 2009
Vetverbranding
14 dagen geleden waren we met enkele vrienden op fietsvakantie. We maakten dagelijks ritjes van 40 à 50 km aan een gezapig tempo.
Het ging ons immers niet om fietsen voor de sport, maar om het genieten van de mooie omgeving, van een lekker pintje onderweg en van elkaars gezelschap.
En dat het mooi is in de streek rond Damme, in de Leiestreek en in de Scheldevallei, hebben we volop kunnen ondervinden.
Maar toch kwam op een zeker moment het energieverbruik bij het fietsen ter sprake. En meer in het bijzonder de vetverbranding.
Dat is namelijk één van mijn stokpaardjes, want één van mijn permanente problemen: proberen een paar kilootjes te verliezen.
Alhoewel ik geen specialist terzake ben, wil ik toch even uitleggen hoe ik tot een resultaat probeer te komen.
En ook kom. Als ik het lang genoeg uithou tenminste.
Het ging ons immers niet om fietsen voor de sport, maar om het genieten van de mooie omgeving, van een lekker pintje onderweg en van elkaars gezelschap.
En dat het mooi is in de streek rond Damme, in de Leiestreek en in de Scheldevallei, hebben we volop kunnen ondervinden.
Klik op de foto hierboven voor een groter beeld.
Maar toch kwam op een zeker moment het energieverbruik bij het fietsen ter sprake. En meer in het bijzonder de vetverbranding.
Dat is namelijk één van mijn stokpaardjes, want één van mijn permanente problemen: proberen een paar kilootjes te verliezen.
Alhoewel ik geen specialist terzake ben, wil ik toch even uitleggen hoe ik tot een resultaat probeer te komen.
En ook kom. Als ik het lang genoeg uithou tenminste.
dinsdag 15 september 2009
Weer iets nieuws: Google Fast Flip
Weer iets nieuws van de Google Labs: Fast Flip.
Op deze Google site krijg je in één oogopslag een overzicht van de voorpagina’s van een 40-tal belangrijke Amerikaanse en Engelse dagbladen en tijdschriften.
Ben jij ook zo’n blozertje?
Je kent dat. Je wordt onverwacht betrapt in een nogal vervelende situatie.
Je bent bijvoorbeeld aan het roddelen over iemand en plots merk je dat hij achter je rug staat mee te luisteren.
Het (schaam)rood schiet je op de konen. Zoals bij (de ge-photoshop-te) Darwin hieronder.
Je staat daar rood aangeslagen, willen of niet…
Maar geen nood. Hoe vervelend je dat rode tintje ook mag vinden, het heeft zijn positieve gevolgen.
Je bent bijvoorbeeld aan het roddelen over iemand en plots merk je dat hij achter je rug staat mee te luisteren.
Het (schaam)rood schiet je op de konen. Zoals bij (de ge-photoshop-te) Darwin hieronder.
Je staat daar rood aangeslagen, willen of niet…
Maar geen nood. Hoe vervelend je dat rode tintje ook mag vinden, het heeft zijn positieve gevolgen.
maandag 14 september 2009
The elements
Als stilaan bejaard chemist kon ik het toch niet laten om bij het begin van een nieuwe blogweek, jullie een nieuwe versie te presenteren van “het elementenlied”.
“They Might Be Giants” zijn de makers van dit “moderne” lied over de voornaamste atoomsoorten.
Die gasten hebben een reputatie in het maken van wetenschappelijk geïnspireerde liedjes. Je moet maar eens rondneuzen op hun site.
Hun nieuw chemielied heeft wel een leuk deuntje.
En mocht ik nu nog voor de klas staan, dan zou ik er zeker gebruik van maken.
Maar oude liefde roest niet.
En dus zweer ik nog altijd bij de elementensong van mijn oude gabber Tom Lehrer.
Ik weet het, ik heb hem hier al eens ten tonele gevoerd.
Vandaag krijgen jullie een andere filmversie. De beeldkwaliteit is evenwel een stuk minder dan die van de versie die ik jullie op 16 juli liet zien en horen.
Maar in elk geval kunnen kunnen jullie Toms lied van 50 jaar geleden (1959) eens vergelijken met dat van “de moderne jeugd”.
Akkoord dat good old Tom toch nog altijd veel charmanter klinkt?
En vollediger is hij ook.
Je moet zijn tekst hieronder maar eens controleren.
Als je wat tijd en goesting hebt natuurlijk.
En… eens meezingen!
“They Might Be Giants” zijn de makers van dit “moderne” lied over de voornaamste atoomsoorten.
Die gasten hebben een reputatie in het maken van wetenschappelijk geïnspireerde liedjes. Je moet maar eens rondneuzen op hun site.
Hun nieuw chemielied heeft wel een leuk deuntje.
En mocht ik nu nog voor de klas staan, dan zou ik er zeker gebruik van maken.
Maar oude liefde roest niet.
En dus zweer ik nog altijd bij de elementensong van mijn oude gabber Tom Lehrer.
Ik weet het, ik heb hem hier al eens ten tonele gevoerd.
Vandaag krijgen jullie een andere filmversie. De beeldkwaliteit is evenwel een stuk minder dan die van de versie die ik jullie op 16 juli liet zien en horen.
Maar in elk geval kunnen kunnen jullie Toms lied van 50 jaar geleden (1959) eens vergelijken met dat van “de moderne jeugd”.
Akkoord dat good old Tom toch nog altijd veel charmanter klinkt?
En vollediger is hij ook.
Je moet zijn tekst hieronder maar eens controleren.
Als je wat tijd en goesting hebt natuurlijk.
En… eens meezingen!
There's antimony, arsenic, aluminum, selenium,
And hydrogen and oxygen and nitrogen and rhenium
And nickel, neodymium, neptunium, germanium,
And iron, americium, ruthenium, uranium,
Europium, zirconium, lutetium, vanadium
And lanthanum and osmium and astatine and radium
And gold, protactinium and indium and gallium
And iodine and thorium and thulium and thallium.
There's yttrium, ytterbium, actinium, rubidium
And boron, gadolinium, niobium, iridium
And strontium and silicon and silver and samarium,
And bismuth, bromine, lithium, beryllium and barium.
There's holmium and helium and hafnium and erbium
And phosphorous and francium and fluorine and terbium
And manganese and mercury, molybdenum, magnesium,
Dysprosium and scandium and cerium and caesium
And lead, praseodymium, and platinum, plutonium,
Palladium, promethium, potassium, polonium, and
Tantalum, technetium, titanium, tellurium,
And cadmium and calcium and chromium and curium.
There's sulfur, californium and fermium, berkelium
And also mendelevium, einsteinium and nobelium
And argon, krypton, neon, radon, xenon, zinc and rhodium
And chlorine, carbon, cobalt, copper,
Tungsten, tin and sodium.
These are the only ones of which the news has come to Harvard,
And there may be many others but they haven't been discovered.
And hydrogen and oxygen and nitrogen and rhenium
And nickel, neodymium, neptunium, germanium,
And iron, americium, ruthenium, uranium,
Europium, zirconium, lutetium, vanadium
And lanthanum and osmium and astatine and radium
And gold, protactinium and indium and gallium
And iodine and thorium and thulium and thallium.
There's yttrium, ytterbium, actinium, rubidium
And boron, gadolinium, niobium, iridium
And strontium and silicon and silver and samarium,
And bismuth, bromine, lithium, beryllium and barium.
There's holmium and helium and hafnium and erbium
And phosphorous and francium and fluorine and terbium
And manganese and mercury, molybdenum, magnesium,
Dysprosium and scandium and cerium and caesium
And lead, praseodymium, and platinum, plutonium,
Palladium, promethium, potassium, polonium, and
Tantalum, technetium, titanium, tellurium,
And cadmium and calcium and chromium and curium.
There's sulfur, californium and fermium, berkelium
And also mendelevium, einsteinium and nobelium
And argon, krypton, neon, radon, xenon, zinc and rhodium
And chlorine, carbon, cobalt, copper,
Tungsten, tin and sodium.
These are the only ones of which the news has come to Harvard,
And there may be many others but they haven't been discovered.
zondag 13 september 2009
Twee handige tips
Tijdens mijn speurtocht op internet stootte ik een paar dagen geleden op twee interessante dingetjes.
Het eerste kan erg nuttig zijn als je een adres op de kaart wil localiseren.
Je zal al wel gemerkt hebben dat ik in mijn blogberichtjes zeer dikwijls een link opneem naar de Google Map met de kaart van bijvoorbeeld het instituut of de universiteit waar de auteurs van een bepaald wetenschappelijk artikel gehuisvest zijn.
Dat kost mij wel wat extra zoek- en surfwerk.
Maar met Bookmaplet kan dit van nu af sneller.
Bookmaplet is een klein programmaatje dat toelaat om van elk adres op een webpagina, onmiddellijk de kaart in Google Maps te voorschijn te toveren!
Om Bookmaplet te installeren moet je alleen maar de website van de makers bezoeken en daar het groene kadertje op de webpagina naar de bladwijzerbalk van je browser slepen:
Zo eenvoudig is het als je Firefox als browser gebruikt.
Ben je een adept van Internet Explorer dan kan dat niet met slepen. Maar ingewikkeld is het ook niet. Lees er de FAQ maar eens op na.
Eénmaal Bookmaplet geïnstalleerd, is het gebruik super simpel.
Markeer met de muis een adres op een webpagina, klik op de “Map that adress”-knop op je bladwijzerbalk en floep de kaart met de locatie komt te voorschijn!
Hieronder zie je een voorbeeld.
Ik heb op een webpagina het adres Damse steenweg 96 met de muis gemarkeerd en daarnaast zie je de kaart die onmiddellijk de ligging aangeeft van hotel Bloemenhof in Dudzele.
Een zeer gezellig hotel trouwens, met een super-vriendelijke gastvrouw en een lekkere keuken. Een aanrader.
Als je wil kan je die kaart groot openen in Google Maps.
Mooie toepassing en voor mij erg nuttig!
Klikken op alle beelden hierboven stuurt je naar de Bookmaplet-site.
Het tweede handigheidje is lekkere kost voor filmliefhebbers.
Het gaat om een link naar de website van Dominiek Leenknecht.
Die website laat je in één oogopslag alle films zien die vandaag (en de volgende zes dagen) op de voornaamste Nederlandstalige TV-zenders te zien zijn.
Klik je op een filmtitel krijg je er zelfs een filmscore van IMDb (Internet Movie Database), een korte inhoud van Moviemeter.nl en als het even kan een trailer van YouTube!
Prachtig informatief werk van Dominiek en een echte aanrader dus voor wie (zoals ik) vind dat film op TV nog één van de weinige dingen is waarvoor ik mijn kijkkastje aanzet.
Klik maar op het beeld hieronder.
Het eerste kan erg nuttig zijn als je een adres op de kaart wil localiseren.
Je zal al wel gemerkt hebben dat ik in mijn blogberichtjes zeer dikwijls een link opneem naar de Google Map met de kaart van bijvoorbeeld het instituut of de universiteit waar de auteurs van een bepaald wetenschappelijk artikel gehuisvest zijn.
Dat kost mij wel wat extra zoek- en surfwerk.
Maar met Bookmaplet kan dit van nu af sneller.
Bookmaplet is een klein programmaatje dat toelaat om van elk adres op een webpagina, onmiddellijk de kaart in Google Maps te voorschijn te toveren!
Om Bookmaplet te installeren moet je alleen maar de website van de makers bezoeken en daar het groene kadertje op de webpagina naar de bladwijzerbalk van je browser slepen:
Zo eenvoudig is het als je Firefox als browser gebruikt.
Ben je een adept van Internet Explorer dan kan dat niet met slepen. Maar ingewikkeld is het ook niet. Lees er de FAQ maar eens op na.
Eénmaal Bookmaplet geïnstalleerd, is het gebruik super simpel.
Markeer met de muis een adres op een webpagina, klik op de “Map that adress”-knop op je bladwijzerbalk en floep de kaart met de locatie komt te voorschijn!
Hieronder zie je een voorbeeld.
Ik heb op een webpagina het adres Damse steenweg 96 met de muis gemarkeerd en daarnaast zie je de kaart die onmiddellijk de ligging aangeeft van hotel Bloemenhof in Dudzele.
Een zeer gezellig hotel trouwens, met een super-vriendelijke gastvrouw en een lekkere keuken. Een aanrader.
Als je wil kan je die kaart groot openen in Google Maps.
Mooie toepassing en voor mij erg nuttig!
Klikken op alle beelden hierboven stuurt je naar de Bookmaplet-site.
Het tweede handigheidje is lekkere kost voor filmliefhebbers.
Het gaat om een link naar de website van Dominiek Leenknecht.
Die website laat je in één oogopslag alle films zien die vandaag (en de volgende zes dagen) op de voornaamste Nederlandstalige TV-zenders te zien zijn.
Klik je op een filmtitel krijg je er zelfs een filmscore van IMDb (Internet Movie Database), een korte inhoud van Moviemeter.nl en als het even kan een trailer van YouTube!
Prachtig informatief werk van Dominiek en een echte aanrader dus voor wie (zoals ik) vind dat film op TV nog één van de weinige dingen is waarvoor ik mijn kijkkastje aanzet.
Klik maar op het beeld hieronder.
zaterdag 12 september 2009
Lees meer »
Vanaf vandaag een kleine nieuwigheid in mijn blogje.
Als een bericht wat lang uitvalt, zal ik het in twee breken met een zogenaamde "jump break".
Je zal dat herkennen aan het zinnetje "Lees meer »" onderaan het eerste deel.
Als je daarop klikt kan je verder lezen. Je ziet dan het hele bericht. Onderaan het hele bericht kan je dan naar de startpagina terugkeren.
Weet je al genoeg na het lezen van het eerste deel? Ja dan stopt het daar voor u...
Met deze werkwijze sluit ik aan bij de trend die je tegenwoordig in de meeste blogs en op de pagina's van krantensites terugvindt. Je moet maar eens op de startpagina van De Standaard gaan lijken b.v.:
Eerste toepassing: hieronder in het eerste echte bericht van vandaag over de oriëntatie van de Egyptische tempels.
Als een bericht wat lang uitvalt, zal ik het in twee breken met een zogenaamde "jump break".
Je zal dat herkennen aan het zinnetje "Lees meer »" onderaan het eerste deel.
Als je daarop klikt kan je verder lezen. Je ziet dan het hele bericht. Onderaan het hele bericht kan je dan naar de startpagina terugkeren.
Weet je al genoeg na het lezen van het eerste deel? Ja dan stopt het daar voor u...
Met deze werkwijze sluit ik aan bij de trend die je tegenwoordig in de meeste blogs en op de pagina's van krantensites terugvindt. Je moet maar eens op de startpagina van De Standaard gaan lijken b.v.:
Eerste toepassing: hieronder in het eerste echte bericht van vandaag over de oriëntatie van de Egyptische tempels.
Ma’at en de oriëntatie van de Egyptische tempels
In 1995 maakten Mia, Leen en ik een prachtige reis door een deel van Egypte.
Al 14 jaar geleden realiseer ik mij nu.
In feite ging het om een cruise op de Nijl langsheen de indrukwekkende archeologische sites van de Nijlvallei: Luxor, Karnak, Esna, Edfu, Abu Simbel,…
Vooral Mia was in wolken over al het interessante dat we daar te bewonderen kregen.
Als lerares geschiedenis heeft ze immers steeds een bijzondere voorkeur gehad voor de Egyptische geschiedenis en de Egyptische archeologie.
Wat mij persoonlijk altijd heeft geboeid, is de koppeling tussen de archeologische sites en de astronomie.
Zo is er de merkwaardige gelijkenis tussen de oriëntatie van het piramidencomplex van Gizeh en de sterren in de Oriongordel:
Er is ook de vrijwel perfecte noord-zuid een oost-west oriëntatie van de zijvlakken van de piramiden, zoals je op het beeld hierboven kan zien. Er wordt verondersteld dat de piramidenbouwers zich ook voor dit precisiewerk op de sterren richtten.
Ook de kokers die o.a. in de grote piramide van Cheops aanwezig zijn, hebben een richting die samenvalt met de hoek waaronder belangrijke sterren gezien werden in 2500 v.C
Bedenk dat in die tijd Thuban de poolster was. D.w.z. de schijnbaar stilstaande ster die in het verlengde van de aardas ligt en waarrond de hele sterrenhemel schijnt te circuleren.
Al 14 jaar geleden realiseer ik mij nu.
In feite ging het om een cruise op de Nijl langsheen de indrukwekkende archeologische sites van de Nijlvallei: Luxor, Karnak, Esna, Edfu, Abu Simbel,…
Vooral Mia was in wolken over al het interessante dat we daar te bewonderen kregen.
Als lerares geschiedenis heeft ze immers steeds een bijzondere voorkeur gehad voor de Egyptische geschiedenis en de Egyptische archeologie.
Wat mij persoonlijk altijd heeft geboeid, is de koppeling tussen de archeologische sites en de astronomie.
Zo is er de merkwaardige gelijkenis tussen de oriëntatie van het piramidencomplex van Gizeh en de sterren in de Oriongordel:
Er is ook de vrijwel perfecte noord-zuid een oost-west oriëntatie van de zijvlakken van de piramiden, zoals je op het beeld hierboven kan zien. Er wordt verondersteld dat de piramidenbouwers zich ook voor dit precisiewerk op de sterren richtten.
Ook de kokers die o.a. in de grote piramide van Cheops aanwezig zijn, hebben een richting die samenvalt met de hoek waaronder belangrijke sterren gezien werden in 2500 v.C
Bedenk dat in die tijd Thuban de poolster was. D.w.z. de schijnbaar stilstaande ster die in het verlengde van de aardas ligt en waarrond de hele sterrenhemel schijnt te circuleren.
vrijdag 11 september 2009
Nieuw Tetrisgenot: Equanimity
Er blijven nog altijd nieuwe varianten van Tetris de kop op steken.
Deze week presenteer ik er een plezierige (vind ik).
In Equanimity zit fysica ingebouwd: de blokjes vallen niet op een vaste bodem, maar op een balansarm. Je moet dus het zaakje in evenwicht houden!
En er zijn nog verschillen met de originele versie van het blokjesspel.
De vallende blokjes zijn geen combinaties van vierkantjes.
Zoals je op het beeld hierboven kan zien, bestaat elk blokje slechts uit één meetkundige figuur. Maar de vorm kan een vierkant, een driehoek, een vijfhoek,… zijn.
Als er drie blokjes van dezelfde kleur elkaar raken, worden ze geëlimineerd en scoor je punten.
Maar als er blokjes van de balansarm tuimelen verlies je “levens”.
Deze Tetris is niet zo’n snelle blokjeslawine als het originele spel.
Je kan het redelijk rustig spelen, alhoewel de tijd om een blokje naar zijn landingsplaats te sturen beperkt is.
En als je in het startmenu met "Custom" aanpassingen maakt, kan het soms een spectaculair hectisch spelleke worden.
Klik maar op het beeld hierboven om het eens uit te proberen.
Deze week presenteer ik er een plezierige (vind ik).
In Equanimity zit fysica ingebouwd: de blokjes vallen niet op een vaste bodem, maar op een balansarm. Je moet dus het zaakje in evenwicht houden!
En er zijn nog verschillen met de originele versie van het blokjesspel.
De vallende blokjes zijn geen combinaties van vierkantjes.
Zoals je op het beeld hierboven kan zien, bestaat elk blokje slechts uit één meetkundige figuur. Maar de vorm kan een vierkant, een driehoek, een vijfhoek,… zijn.
Als er drie blokjes van dezelfde kleur elkaar raken, worden ze geëlimineerd en scoor je punten.
Maar als er blokjes van de balansarm tuimelen verlies je “levens”.
Deze Tetris is niet zo’n snelle blokjeslawine als het originele spel.
Je kan het redelijk rustig spelen, alhoewel de tijd om een blokje naar zijn landingsplaats te sturen beperkt is.
En als je in het startmenu met "Custom" aanpassingen maakt, kan het soms een spectaculair hectisch spelleke worden.
Klik maar op het beeld hierboven om het eens uit te proberen.
donderdag 10 september 2009
Ze zijn eindelijk te zien
Je zal je nog wel herinneren (hoop ik) dat stoffen opgebouwd zijn uit moleculen.
Je kan een molecule de kleinste structuureenheid van een zuivere stof noemen.
De samenstelling van die kleinste structuureenheid van een zuivere stof wordt door de scheikundigen gebruikt om die stof symbolisch voor te stellen.
Zo wordt de zuivere stof water symbolisch voorgesteld door H2O omdat een molecule van de zuivere stof water is opgebouwd uit 2 atomen waterstof (H) en 1 atoom zuurstof (O)
Allemaal goed en wel.
Maar we moeten goed beseffen dat het hier om een symbolische voorstelling gaat, een model.
En een model is niet hetzelfde als de werkelijkheid.
Alhoewel elk molecuulmodel steunt op theorieën over de bouw van atomen en over de wijze waarop atomen in moleculen aan elkaar gebonden zijn.
En die theorieën hebben al bijna een eeuw lang hun deugdelijkheid bewezen.
Onze molecuulmodellen zullen dus wel een goede benadering van de realiteit zijn. Maar de ultieme proef op som zou er zijn als we zo’n molecule eens echt konden zien.
Niet echt met het blote oog natuurlijk, want daar zijn die molecuultjes te klein voor.
Moleculen hebben afmetingen van een grootte-orde één miljardste deel van een meter. Dit is een nanometer: nm = 10-9 meter.
Een H2O-molecule bijvoorbeeld heeft een diameter van 0,275 nm.
Om dergelijk kleine objecten te kunnen zien zijn speciale microscopen nodig.
In dit geval gaat het om een atoomkrachtmicroscoop (Atomic Force Microscope - AFM)
En zeer recent zijn wetenschappers van de IBM Research Laboratory in Zwitzerland er met deze microscopietechniek in geslaagd om voor het eerst echt individuele moleculen te zien!
Ze hebben hun resultaten op 23 augustus jl. gepubliceerd in Science.
Het gaat om pentaceenmoleculen.
Het molecuulmodel van pentaceen dat al jarenlang door chemici over heel de wereld gebruikt wordt ziet er als volgt uit:
En dit is de “foto” die de Zwitserse wetenschappers met de AFM genomen hebben:
De frappante overeenstemming van model en foto is fenomenaal.
Er zijn 6 aparte pentaceenmoleculen te zien!
Je kan er niet naast kijken.
Oef! Met dit staaltje aan IBM-technologie kan ik rustig verder ademen.
Want ik weet nu dat de molecuulmodelletjes waarmee ik mijn leerlingen in de voorbije decennia om de oren heb geslagen, de realiteit prima benaderen.
Ik heb ze absoluut geen blaasjes wijsgemaakt.
Je kan een molecule de kleinste structuureenheid van een zuivere stof noemen.
De samenstelling van die kleinste structuureenheid van een zuivere stof wordt door de scheikundigen gebruikt om die stof symbolisch voor te stellen.
Zo wordt de zuivere stof water symbolisch voorgesteld door H2O omdat een molecule van de zuivere stof water is opgebouwd uit 2 atomen waterstof (H) en 1 atoom zuurstof (O)
Allemaal goed en wel.
Maar we moeten goed beseffen dat het hier om een symbolische voorstelling gaat, een model.
En een model is niet hetzelfde als de werkelijkheid.
Alhoewel elk molecuulmodel steunt op theorieën over de bouw van atomen en over de wijze waarop atomen in moleculen aan elkaar gebonden zijn.
En die theorieën hebben al bijna een eeuw lang hun deugdelijkheid bewezen.
Onze molecuulmodellen zullen dus wel een goede benadering van de realiteit zijn. Maar de ultieme proef op som zou er zijn als we zo’n molecule eens echt konden zien.
Niet echt met het blote oog natuurlijk, want daar zijn die molecuultjes te klein voor.
Moleculen hebben afmetingen van een grootte-orde één miljardste deel van een meter. Dit is een nanometer: nm = 10-9 meter.
Een H2O-molecule bijvoorbeeld heeft een diameter van 0,275 nm.
Om dergelijk kleine objecten te kunnen zien zijn speciale microscopen nodig.
In dit geval gaat het om een atoomkrachtmicroscoop (Atomic Force Microscope - AFM)
En zeer recent zijn wetenschappers van de IBM Research Laboratory in Zwitzerland er met deze microscopietechniek in geslaagd om voor het eerst echt individuele moleculen te zien!
Ze hebben hun resultaten op 23 augustus jl. gepubliceerd in Science.
Het gaat om pentaceenmoleculen.
Het molecuulmodel van pentaceen dat al jarenlang door chemici over heel de wereld gebruikt wordt ziet er als volgt uit:
En dit is de “foto” die de Zwitserse wetenschappers met de AFM genomen hebben:
De frappante overeenstemming van model en foto is fenomenaal.
Er zijn 6 aparte pentaceenmoleculen te zien!
Je kan er niet naast kijken.
Oef! Met dit staaltje aan IBM-technologie kan ik rustig verder ademen.
Want ik weet nu dat de molecuulmodelletjes waarmee ik mijn leerlingen in de voorbije decennia om de oren heb geslagen, de realiteit prima benaderen.
Ik heb ze absoluut geen blaasjes wijsgemaakt.
woensdag 9 september 2009
Internet, schermlezen en… dommer of slimmer worden
Ik breng per dag meerdere uren vóór mijn PC door.
Tektsten schrijven voor mijn blogje, e-mails lezen, e-mails schrijven. Dat hoort er dagelijks bij.
Maar het overgrote deel van de tijd ben ik teksten aan het lezen op het scherm. Na zoekwerk op Google of na doorklikken op de massa “feeds” die ik dagelijks via Google Reader voorgeschoteld krijg.
Dat lezen op een computerscherm is en blijft voor mij een moeilijk geval. Ik blijf het er lastig mee hebben om zo’n schermtekst rustig en geconcentreerd door te nemen.
Ik betrap er mijzelf op dat ik neiging heb om oppervlakkig over de tekst heen te dwarrelen.
Maar het ergste van dit alles zit hem in het feit dat die neiging om oppervlakkiger lezen zich ook begint te manifesteren bij het lezen van een gedrukte tekst.
Ook daar moet ik mij meer en meer inspannen om de aandacht er bij te houden.
En blijkbaar ben ik niet alleen met dat “probleem”.
De Amerikaanse technologie-goeroe Nicholas Carr beschreef in een artikel in The Atlantic, hoe vele internetlezers met hetzelfde effect geconfronteerd worden.
Als ze in een boek lezen, geraken ze al na een paar alinea’s afgeleid en ze krijgen als het ware behoefte om naar iets anders door te klikken. Ze lezen ongeduldig en door gebrek aan concentratie onthouden ze ook minder van wat ze lezen. Hun kennis wordt oppervlakkiger.
Carr stelt het simpelweg zó: we Googelen ons dommer!!!
Carr veroorzaakte door dit standpunt nogal wat beroering en er ontstond een hele discussie tussen vóór- en tegenstanders van zijn visie op het gevolg van internetgebruik.
Maar uit nieuw onderzoek dat recent door Allen Renear in het wetenschappelijk tijdschrift Science werd gepubliceerd, blijkt dat niet alleen de gewone internetter oppervlakkiger leest. Ook wetenschappers, die omwille van hun job, massa’s wetenschappelijke literatuur moeten doornemen, gaan steeds meer anders lezen.
Renear noemt deze nieuwe manier van lezen: strategisch lezen.
Het leesproces is daarbij in de eerste fase een scanproces geworden.
Daarbij gaat de lezer die over een bepaald onderwerp informatie wil verkrijgen, eerst veel artikelen over het onderwerp te gelijkertijd vergelijken, analyseren en doorzoeken, via hyperlinks en digitale indexen. Uiteindelijk resulteert dit scanwerk toch in een volgende fase in het volledig doornemen van slechts een paar artikels. Er wordt dus volgens Renear meer gescand en minder gelezen.
Maar maakt strategisch lezen dommer? Heeft Carr gelijk?
Absoluut niet volgens Kevin Kelly.
Kelly stelt in een artikel in The Technium, dat wie internet gebruikt om strategisch te lezen zijn IQ zelfs met 40% kan zien omhoog gaan.
Maar afgesloten van internet geraken strategische lezers de pedalen kwijt en gaan ze minder lezen. Hun IQ daalt dan soms met 20%.
Wat in elk geval duidelijk is: de ontwikkelingen van internet hebben een ingrijpende invloed op de leesgewoonten van mensen.
Dat heeft ontegensprekelijk zijn effect op de wijze waarop we informatie vergaren, ons werk doen en ideeën ontwikkelen.
En dat ervaar ik persoonlijk als een zeer positieve evolutie.
Zelfs als mijn IQ geen 40% stijgt…
Tektsten schrijven voor mijn blogje, e-mails lezen, e-mails schrijven. Dat hoort er dagelijks bij.
Maar het overgrote deel van de tijd ben ik teksten aan het lezen op het scherm. Na zoekwerk op Google of na doorklikken op de massa “feeds” die ik dagelijks via Google Reader voorgeschoteld krijg.
Dat lezen op een computerscherm is en blijft voor mij een moeilijk geval. Ik blijf het er lastig mee hebben om zo’n schermtekst rustig en geconcentreerd door te nemen.
Ik betrap er mijzelf op dat ik neiging heb om oppervlakkig over de tekst heen te dwarrelen.
Maar het ergste van dit alles zit hem in het feit dat die neiging om oppervlakkiger lezen zich ook begint te manifesteren bij het lezen van een gedrukte tekst.
Ook daar moet ik mij meer en meer inspannen om de aandacht er bij te houden.
En blijkbaar ben ik niet alleen met dat “probleem”.
De Amerikaanse technologie-goeroe Nicholas Carr beschreef in een artikel in The Atlantic, hoe vele internetlezers met hetzelfde effect geconfronteerd worden.
Als ze in een boek lezen, geraken ze al na een paar alinea’s afgeleid en ze krijgen als het ware behoefte om naar iets anders door te klikken. Ze lezen ongeduldig en door gebrek aan concentratie onthouden ze ook minder van wat ze lezen. Hun kennis wordt oppervlakkiger.
Carr stelt het simpelweg zó: we Googelen ons dommer!!!
Carr veroorzaakte door dit standpunt nogal wat beroering en er ontstond een hele discussie tussen vóór- en tegenstanders van zijn visie op het gevolg van internetgebruik.
Maar uit nieuw onderzoek dat recent door Allen Renear in het wetenschappelijk tijdschrift Science werd gepubliceerd, blijkt dat niet alleen de gewone internetter oppervlakkiger leest. Ook wetenschappers, die omwille van hun job, massa’s wetenschappelijke literatuur moeten doornemen, gaan steeds meer anders lezen.
Renear noemt deze nieuwe manier van lezen: strategisch lezen.
Het leesproces is daarbij in de eerste fase een scanproces geworden.
Daarbij gaat de lezer die over een bepaald onderwerp informatie wil verkrijgen, eerst veel artikelen over het onderwerp te gelijkertijd vergelijken, analyseren en doorzoeken, via hyperlinks en digitale indexen. Uiteindelijk resulteert dit scanwerk toch in een volgende fase in het volledig doornemen van slechts een paar artikels. Er wordt dus volgens Renear meer gescand en minder gelezen.
Maar maakt strategisch lezen dommer? Heeft Carr gelijk?
Absoluut niet volgens Kevin Kelly.
Kelly stelt in een artikel in The Technium, dat wie internet gebruikt om strategisch te lezen zijn IQ zelfs met 40% kan zien omhoog gaan.
Maar afgesloten van internet geraken strategische lezers de pedalen kwijt en gaan ze minder lezen. Hun IQ daalt dan soms met 20%.
Wat in elk geval duidelijk is: de ontwikkelingen van internet hebben een ingrijpende invloed op de leesgewoonten van mensen.
Dat heeft ontegensprekelijk zijn effect op de wijze waarop we informatie vergaren, ons werk doen en ideeën ontwikkelen.
En dat ervaar ik persoonlijk als een zeer positieve evolutie.
Zelfs als mijn IQ geen 40% stijgt…
dinsdag 8 september 2009
Levensles
Een beetje poëzie en wat levenswijsheid op een dinsdagmorgen in september kan soms deugd doen.
maandag 7 september 2009
Eeeeek, een spin!
Bij het zien van zo’n beestje in de badkuip bijvoorbeeld, zal menig vrouwspersoon de geluidsnorm wel eventjes overschrijden.
Sommige mannen misschien ook.
Ik niet. Ik vang ze met de blote hand.
Mia schreeuwt daar ook niet voor.
Ze is niet zo’n giller.
En van spinnen heeft ze maar een klein beetje bang.
Zelfs meer van kleine spinnetjes dan van die grote exemplaren. Kleintjes zijn meer venijnige bijtertjes zegt ze.
Dat paniekgedrag voor spinnen lijkt anders wel een typisch vrouwelijk gedragspatroon te zijn.
Een studie van David Rakison, een ontwikkelingspsycholoog van de Carnegie Mellon University in Pittsburgh, Pennsylvania, stelt dat vrouwen genetisch voorbestemd zijn om schrikreacties te vertonen bij het zien van “gevaarlijke dieren”.
Hij stelde vast dat meisjes-baby’s al van 11 maanden oud, beelden van spinnen associëren met angstreacties.
Jongetjes van die leeftijd blijven onbewogen bij de spinnenbeeldjes.
Rakinson verklaart het verschil in gedrag als een overblijfsel van het oerpatroon van jager (man) – verzamelaar (vrouw).
Aangeboren schrik voor spinnen kan vrouwen geholpen helpen bij het vermijden van gevaarlijke dieren. Bij mannen kan het risico durven nemen evolutionair juist een voordeel geweest zijn om succes te hebben bij het jagen.
Als ik het goed begrijp zit ik dan eigenlijk met een aangeboren jagerke in huis. Een beetje afwijkend van het normale oer-vrouwspatroon.
Maar zo erg vind ik dat nu ook weer niet.
Een lief jagerke is beter dan een triestig verzamelaarke.
zondag 6 september 2009
Er is weer nieuws van het muggenfront!
Nog niet zo lang geleden had ik het hier over het bestrijden van de muggenplaag.
Welnu er is weer nieuws van het front.
Door wat muggen naar een mensenvel gelokt worden is nog niet 100% zeker. Melkzuurafscheiding door de zwetende huid, verhoogde ademhaling met meer CO2-productie, lichaamswarmte.
Wellicht speelt het allemaal mee.
Maar Anandasankar Ray, een entomoloog van de University of California, Riverside, publiceerde onlangs een studie in Nature, waarin hij aangeeft dat hij voor het CO2-spoor gekozen heeft.
De reden voor die keuze is een mooi verhaal.
Ray was samen met één van zijn doctoraatstudenten, Stephanie Lynn Turner, bezig aan een studie over de reactie van fruitvliegjes op CO2.
Fruitvliegjes stoten extra CO2 uit als ze in gevaar zijn. De andere vliegjes in de omgeving worden op die wijze gewaarschuwd.
Maar de wetenschappers ontdekten dat fruitvliegjes die zich juist aan rottend fruit tegoed gedaan hadden, niet meer reageerden op het CO2–alarmsignaal van hun lotgenoten!
Op één of andere manier werden hun CO2–receptoren geblokkeerd.
Het lag voor de hand dat dit gebeurde door stoffen die afkomstig waren van het rottend fruit.
Honderden stoffen die door fermenterend fruit geproduceerd worden, werden door het team onderzocht.
En de eenvoudige chemische verbindingen butanal en 1-hexanol lijken op dit moment het meest efficiënt om de CO2–receptoren uit te schakelen. 
Fruitvliegjes zijn natuurlijk geen muggen.
Maar de receptor voor CO2 is blijkbaar universeel aanwezig bij alle insecten. Dus ook bij muggen. Bij allerlei soorten muggen. Ook bij de malariamug bijvoorbeeld.
Bijgevolg wordt een nieuw muggenafstotend middel uitgetest op basis van deze eenvoudige en goedkoop te maken stoffen.
De eerste resultaten zijn veel belovend. Het middel blijkt ook te werken in veel lagere concentraties dan wat nodig is bij DEET.
Er moet wel nog onderzocht worden hoe het middel best gebruikt wordt: aerosol, lotion, luchtcirculatiesysteem,…
Ook het risico van deze stoffen bij het inademen door de mens moet nog grondig worden nagegaan. Maar dat laatste lijkt geen groot probleem te zijn, aangezien de actieve stoffen al langer in gebruik zijn in de cosmetica.
Allez, laat ze maar verder zoeken in alle mogelijke wetenschappelijke hoeken.
Maar één ding is zeker: niets gaat boven ons muskietennet. Ons hemelbed.
zaterdag 5 september 2009
Wandel door Parijs van achter je PC
Google Maps heeft nu een zeer sterke integratie gerealiseerd van Panoramio-foto's in streetview.
Hieronder zie je een staaltje van het embedden van een streetview van een stuk van Parijs rechtstreeks in mijn blog.
Vergeet niet om zo nu en dan eens op de “User Photos” te klikken in de rechter bovenhoek.
Je kan op het beeld hieronder echt door Parijs wandelen van in je luie zetel. Als zoiets achter je PC staat tenminste.
Nog sterker is wat de mensen van Google Maps Mania gedaan hebben.
Die hebben een pagina gemaakt waar de kaart naast de streetview te zien is.
Je kan dan je cursor op de blauw omrande delen van de kaart plaatsen en dat zie je onmiddellijk de beelden van die locatie in de streetview ernaast.
Magnifiek!
Klik maar eens op het beeld om dit uit te testen.
vrijdag 4 september 2009
Vijgen na 21 juli: nog een maanlander…
Ik weet het wel.
Ik kom bijna 2 maanden na de glorieuze herdenking van 40 jaar eerste mens op de maan, nog eens met een maanlanderspelleke af…
Maar ik kon het niet laten. Deze versie was te knap gemaakt.
En wat het decor betreft, is ze behoorlijk realistisch.
Dat kon ik niet laten voorbijgaan.
Het realisme van het maanlandschap komt van Google Earth.
Eigenlijk van de Google Moon-module die in Google Earth is ingebakken.
Het gevolg: om dit maanlandertje te kunnen spelen, moet de Google Earth plug-in op je PC geïnstalleerd staan.
Als dat nog niet het geval is, kan je dat doen met de link in vorige zin.
Of je kan gebruik maken van de installatielink bij het opstarten van het spel.
In het spel wordt de landing van Apollo 11 gesimuleerd.
Je kan de helling van de maanlander regelen met de pijltjestoetsen.
Met de spatiebalk regel je de ontsteking van de remraketten.
De landingsplaats is als een roos te zien.
Zorg maar dat je afremt, want je vliegt er nogal snel naar toe.
Maar afremmen betekent ook brandstof verbruiken. En die kan dus ook op geraken…
Gelukkig kan je er voor kiezen om met een onbeperkte brandstofvoorraad te vliegen. Volgens mij een must in de leerfase van het spel. Anders kom je er nooit.
Kom op, Handige Harry's. Klik op het beeld hierboven en zet de maanlander zachtjes neer in de Zee der Stilte.
Happy landing!
donderdag 3 september 2009
Het verdwijnen van de Neanderthalers
Over het uitsterven van de Neanderthalers zijn er al meerdere theorieën ontwikkeld.
In het augustusnummer van Scientific American geeft Kate Wong haar visie op het verdwijnen van deze mensensoort, die wel niet onze directe voorouders zijn, maar die het als soort toch 120.000 jaar lang hebben volgehouden op aarde!
Scientific American heeft naar aanleiding van dat artikel een video samengesteld die de mogelijke oorzaken van het verdwijnen op een rijtje zet.
Een zeer interessant document vind ik.
Klik op het beeld om de film te starten.
De reclame bij het begin moet je er wel bij nemen…
woensdag 2 september 2009
Lachgas: niet zo’n leukerd!
Iedereen heeft de dag van vandaag de mond en de pen vol over de opwarming van de aarde ten gevolge van de overproductie aan CO2.
Dat CO2 houdt de infrarode (warmte)straling tegen die de aarde, na een dagje opwarmen, de ruimte wil insturen.
Het bekende serre-effect dus. CO2 is een zogenaamd broeikasgas.
Over andere boosdoeners in dezelfde sector hoor je minder.
Die zijn dus (tot nu toe toch) minder populair in de media.
Maar dat wil niet zeggen dat ze minder schadelijk zijn.
Neem nu lachgas b.v.
Distikstofmonoxide of stikstof(I)oxide of N2O.
Dit gas werd en wordt gebruikt in de anesthesie als kalmerend en verdovend middel.
De spierverslapping in het aangezicht die daarmee gepaard gaat verklaart wellicht de naam: er (kan) een (min of meer) lachende uitdrukking op je gelaat verschijnen.
Maar als dat gasje de lucht ingaat, begint het ambetant te doen.
En het gaat de lucht in.
In mindere hoeveelheden weliswaar dan CO2, maar toch nog 10 miljoen ton per jaar. En dat gaat in stijgende lijn.
De landbouw, zowel de "biologische" als de "industriële" landbouw (34%) en de industrie (38%) zijn de grootste producenten. Maar ook de verbranding van fossiele brandstoffen, het autoverkeer en afvalverbranding, dragen hun steentje bij.
Eénmaal in de bovenste atmosfeerlagen begint het lachgas aan zijn kwalijk werk te doen.
Het is een veel sterker broeikasgas dan CO2.
Volgens de EPA (United States Environmental Protection Agency)
draagt het meer dan 300 maal meer bij tot de opwarming van de aarde dan CO2.
Maar dat is nog niet alles.
N2O is ook een zeer bedreven in het aantasten van de ozonlaag.
En die ozonlaag is van fundamenteel belang om het leven op aarde in goede banen te houden. Ze houdt immers de hoog-energetische UV-straling tegen die o.a. huidkanker kan veroorzaken.
In een recent nummer van Science hebben wetenschappers van de Amerikaanse National Oceanic and Atmospheric Administration (NOAA) een studie gepubliceerd waarin ze stellen dat N2O in de 21ste eeuw veruit de meest dominante vernietiger van ozon aan het worden is, veel sterker dan de CFK’s (chloor- en fluorhoudende koolstofverbindingen).
Komt daarbij dat de uitstoot van N2O niet is geregeld in het Montreal Protocol zodat er geen uitstootlimieten vastgesteld zijn.
Het wordt dus hoog tijd dat daar iets aan gedaan wordt. Zowel voor het opwarmingsprobleem als voor het ozongat.
En het wordt ook tijd dat de media in hun berichtgeving over de opwarming van de aarde ook eens wat aandacht aan lachgas besteden.
Want lachgas? Helemaal niet om mee te lachen!
dinsdag 1 september 2009
Vedische wiskunde, al van gehoord?
Via mijn schoonzus Lutgart, ben ik onlangs voor het eerst in contact gekomen met de Vedische wiskunde.
Lutgart is een echte wiskundeknobbel én een wereldreizigster én een natuurfreak.
Bijzonder om zo iemand als schoonzus te mogen hebben. Daar kan je nog wat van leren.
In het juli-augustusnummer van EOS dat Lutgart me meegaf, kon ik meer lezen over die wiskunde afkomstig uit het Indische continent.
In het artikel wordt meteen duidelijk gemaakt dat het predicaat wiskunde misschien niet helemaal past bij de rekenkundige trucs die er de hoofdmoot van uitmaken.
Die rekentrucs zouden afgeleid zijn van zogenaamde “sutra’s” of “stelregels” die het onthouden van de truc zouden moeten vergemakkelijken.
In totaal zijn er 16 sutra’s en 14 sub-sutra’s.
Ik ga hier niet in op de filosofische achtergrond van die sutra’s.
Ik volsta met te vermelden dat die sutra’s zouden afkomstig zijn uit de zogenaamde Veda’s, oude (1500 – 500 vóór Christus) geschriften uit het Hindoeïsme met religieuze en spirituele inslag.
Ik wil het hier wel hebben over de veel lager-bij-de-grondse praktische toepassing van die sutra’s. Want daar is volgens mij toch wel iets mee te doen. Vooral als je wil gaan hoofdrekenen met grote getallen.
Ik geef een eerste voorbeeld.
Sutra: “alle van 9 en de laatste van 10”
Dit kan toegepast worden bij een aftrekking waarbij het aftrektal bestaat uit een 1 gevolgd door minstens 2 nullen.
Let er op dat de aftrekker altijd evenveel cijferposities moet hebben als er nullen zijn in het aftrektal.
Als dat niet zo is, moet je er zoveel nullen vóór zetten tot dit in orde is.
1.000 – 83 = 1.000 – 083 = 917
Voorbeeld nummer 2
Sutra: “vertikaal en kruiselings”
Deze sutra kan toegepast worden bij vermenigvuldigingen. 
Je moet dus verticaal vermenigvuldigen en de kruiselingse producten optellen.
Let op: soms moet er overdracht gebeuren:
Er zijn dus nog 14 sutra’s en 14 sub-sutra’s die we nog niet toegepast hebben.
Mocht je daar goesting in gekregen hebben, dan moet je maar eens Googelen op “Vedic mathematics” en je zal ongetwijfeld je gading vinden.
Vergeet daarbij Google Books niet. Daar kan je b.v. in The Power of Vedic Maths de rekentrucs vinden voor vermenigvuldigen van getallen met veel meer cijfers dan ik hier besproken heb.
Ik sluit in elk geval, zoals het hoort, deze rekenles af met een paar oefeningen als huiswerk:
10.000 – 1101 =
1.000 – 505 =
10.000 – 9876 =
32 x 21 =
23 x 43 =
54 x 64 =
Dus oplossen op vedische wijze. En niet foetelen a.u.b.!
Abonneren op:
Posts (Atom)