Ontdek de valse munten

Ik heb net mijn boek “Newton and the counterfeiter” uit.
Een spannend detectiveverhaal waarin de grote natuurkundige een listige valsmunter tot de strop laat veroordelen. Morgen meer daar over.
Vandaag mogen jullie zelf een beetje Newton spelen.
Je moet eens stapeltje met valse munten detecteren.


Je hebt 10 stapeltjes munten.
Elk stapeltje bevat 10 munten van 1€.
In één stapeltje zijn alle munten vals.
In alle andere stapeltjes zijn alle munten goed.
Je weet precies het gewicht van een goede munt van 1€.
Je weet ook dat een valse munt 1€ precies 1gram meer weegt dan een goede munt van 1€.
Je hebt een goede balans ter beschikking.
Wat is het kleinste aantal wegingen dat je nodig hebt om er achter te komen welk het stapeltje is met de valse munten en hoe je dat dan weet.

Ben je even clever als Newton?
Stuur me dan tegen zondagavond je antwoord: herve.tavernier2@pandora.be
Maandagavond leg ik uit hoe Newton dat deed.

SDO wordt nu echt wakker

Op 11 februari van dit jaar lanceerde NASA haar SDO-satelliet.
SDO staat voor Solar Dynamics Observatory. 

  
Met dit observatorium wil NASA onderzoek doen naar de oorzaak van de variaties in zonneactiviteit en de gevolgen daarvan voor onze aarde.
Wie de hele discussie rond de problematiek van de opwarming van de aarde een beetje volgt, weet hoe belangrijk de resultaten van dit onderzoek wel kunnen zijn.
Volgens sommigen is die opwarming een gevolg van de ongebreidelde menselijke activiteit en de daaruit volgende extreme CO₂-productie.
Anderen denken dat de reden te zoeken is in een verminderde zonneactiviteit: de zon zou de laatste decennia afwijken van haar mysterieuze 11-jarige cyclus van verhoogde activiteit.
Het gegeven dat de opwarming van de aarde bij uitstek een lange termijn verschijnsel is, vermoeilijkt het probleem.
SDO kan een belangrijke bijdrage leveren om het inzicht te verbeteren.

De SDO-satelliet is na een reis van 2,5 maanden en uittesten van de apparatuur zover gevorderd op weg naar de zon (150 miljoen km van ons vandaan!), dat hij ons sedert enkele weken de eerste fenomenale zonnebeelden kon bezorgen.

Foto - Credit: NASA / Goddard / SDO AIA Team

De rare kleuren van de foto zijn een gevolg van de opname in ultraviolet licht.
We zien dus de UV-straling die de zon produceert.
In de plasmaflarden die je links ziet zijn temperaturen van rond de 1 miljoen Kelvin gemeten.
Dus ook ongeveer 1 miljoen graden Celsius, want bij dergelijke hoge waarden is het verschil tussen graden Celsius en Kelvin verwaarloosbaar:
0 K = -273°C. Dus 1.000.000 K = 999.727°C ≈ 1.000.000°C.
Ter informatie: plasma is de zogenaamde vierde aggregatietoestand.
Bij lage temperaturen zijn veel stoffen vast (1ste aggregatietoestand). Verhogen we de temperatuur dan worden ze vloeibaar (2de aggregatietoestand). Verwarmen we verder dan gaat de vloeistof over in gas (3de aggregatietoestand). Verder verhitten tot extreem hoge temperaturen doet gassen overgaan in plasma (4de aggregatietoestand). Bij plasma is de temperatuur zo hoog dat de kernen en de elektronen van de atomen van elkaar losgekomen zijn.

Diezelfde protuberans van de foto hierboven is kort maar spectaculairder te zien in het filmpje dat door één van de instrumenten van de SDO, de AIA (Atmospheric Imaging Assembly) is doorgestuurd:

SDO belooft dus voor spektakel te zorgen.
Maar nog belangrijker zal het beter inzicht zijn in de werking van de ster waarvan alle leven op onze aarde afhangt.

5 mei: wandelen in Romershoven

Sedert eind vorig jaar ben ik bestuurslid van de Romershovense wandelclub De Rommelaar. Deze kleine club organiseert jaarlijks 4 wandelingen in de omgeving van ons dorp.
Heel binnenkort, op woensdag 5 mei a.s., houden we onze Lentetocht.
Wandelaars kunnen dan kiezen uit een wandelparcours van 4, 8 of 13 km.
Om je op een ideetje te brengen mocht je zin hebben in een schitterende wandeling, geef ik je hieronder een omschrijving van wat je op die Lentetocht kan verwachten.

Wandelen in Romershoven en omgeving is wandelen in vochtig Haspengouw, maar toch al dicht bij het Kempens-Haspengouws overgangsgebied.
Het zacht golvend reliëf biedt je een unieke natuur: bosheuvels, houtkanten, weilanden, akkers, fruitplantages.
Romershoven is een echt straatdorp: een langgerekte rij bebouwing langs de Winterbeek.


Onze lentetocht laat je de keuze om twee typische landschapskenmerken te ontdekken.
Trek je naar het noorden (tocht 8 km - A) dan wandel je door weidse velden en langs de rand van het Jongenbos dat hoort bij het gelijknamig kasteel dat achter de bomen verscholen ligt.
 

Kies je voor het zuiden (tocht 8 km - B) dan trek je grotendeels door de uitgestrekte laagstamplantages die ons dorp rijk is.
De lange winter heeft dit jaar voor een late lente gezorgd.
De plantages waar we doorheen wandelen, bieden ons daardoor begin mei nog een buitenkansje: de appelbomen tonen nog volop hun late fleurige roze bloei. Uitzonderlijk zo laat op het jaar en…de laatste kans om er nu nog van te genieten.
  
De poterijen (zo noemt men hier de fruitboomaanplant) liggen grotendeels op de flanken van de Hel, de vallei van de Winterbeek. Hogerop ligt de Hemel, die de Hel omzoomt met zijn bomenrijen waarin de maretak welig tiert.
In de vochtigste Hellelaagten zie je hier en daar ook een poel.
En met wat geluk ook soms een schichtige reiger…


We naderen nu het Kruis, een oude Hoeseltse wijk, indertijd gelegen op een kruispunt van wegen naar Bilzen,Tongeren, Alden-Biezen, Maastricht.
Maar we laten de bebouwing links liggen en draaien langs nog meer appel- en peerpiramides richting startplaats.
De dorpskern, met de kerk en de parochiezaal komt weldra weer in zicht.
We kunnen er na onze fikse wandeling gezellig en goedkoop genieten van een lekkere pint of een koffie met een ferm stuk heerlijke Limburgse fruitvlaai.

De wandeltochten vertrekken aan de parochiezaal te Romershoven.
Meer informatie en de wandelkaart kan je vinden op de site van De Rommelaar.
Zorg dat je dit festijn niet mist, volgende week woensdag 5 mei!

Google Earth in Google Maps met smooth scrolling

Sedert gisteren heeft Google Maps nu ook een Google Earth-knop.
Dit wil zeggen dat de 3D-weergave van bepaalde gebouwen en bijzondere locaties nu gewoon in Google Maps mogelijk wordt.
Al wat je te doen staat is in Google Maps rechts bovenaan op de Google Earth-knop klikken.

 
Je moet wel de Google Earth Plugin geïnstalleerd hebben.
Maar als dit nog niet het geval zou zijn, krijg je meteen de vraag om dat te doen van zodra je op de Earth-knop klikt.

Het is zelfs mogelijk om de 3D-weergave in een blogbericht te embedden.
Wat ik dan ook meteen doe: ziehier het Vrijheidsbeeld in al zijn zoom- en scrollbare Google glorie. En in de verte kande fameuze skyline van Manhattan zien. Je kan ook daar naartoe scrollen en zoomen.


Grotere kaart weergeven

Niets belet je dus om andere bijzondere plaatsen op aarde te bezoeken.
Wat dacht je van de Niagara Falls bijvoorbeeld:


Grotere kaart weergeven

Bezoek nu zelf maar eens een paar andere plekjes:
Het Opera House in Sydney
De Eiffel Toren in Parijs
Het Colosseum in Rome
De Tai Mahal in Uttar Pradesh

En nog iets.
Sinds een paar dagen heeft Google Maps ook smooth scrolling.
D.w.z. dat het beeld automatisch verder scrollt als je er met de muis “een duwtje” aan geeft.
Soms gemakkelijk als je de kaart over grote afstanden moet verplaatsen.
Google blijft ons dus verwennen.

Schipper mag ik overvaren - oplossing

Een mogelijke wijze van oplossen:

Bij de eerste kruising hebben beide boten samen de breedte van de rivier gevaren.
Als ze de tegenoverliggende oever bereikt hebben, hebben beide boten samen tweemaal de breedte van de rivier gevaren.
Bij de tweede kruising hebben beide boten samen driemaal de breedte van de rivier gevaren.

Beide boten hebben even lang gevaren en met een constante snelheid.
Bij de tweede kruising hebben ze dus elk drie keer zover gevaren als bij de eerste kruising.
Aangezien de witte boot bij de eerste kruising 720 meter had gevaren, heeft hij bij de tweede kruising 3 x 720 meter = 2160 meter gevaren.
Uit de onderste tekening is duidelijk te zien dat de totale afstand die de tweede boot heeft afgelegd 400 meter meer is dan de breedte van het kanaal.
Het kanaal is dus 2160 m – 400 m = 1760 m breed.

Inschattingsvermogen

Wel geen echte illusie vandaag, maar als afwisseling een test die je zal leren dat onze waarneming en het daaraan gekoppeld inschattingsvermogen (bij de meesten toch) beperkt is.
Probeer maar eens, op zicht, van een vierhoek een perfect parallellogram te maken, een lijnstuk precies in twee te delen, het middelpunt van een cirkel vast te leggen enz.
Je zal ondervinden dat je ogen én je spieren je niet feilloos naar de oplossing sturen…

Klik op het beeld.

Een goede leraar (m/v) loont

Sommigen zijn ervan overtuigd dat de invloed van leraren op de leerprestaties van jongeren miniem is. De (genetisch bepaalde) aanleg zou volgens hen het enige zijn wat telt.
Dit heilig huisje davert nu op zijn grondvesten.
Want onderzoekers van de Florida State University in Tallahassee
hebben onderzocht dat een (goede) leraar essentieel is om de aanwezige genetische aanleg tot uiting de doen komen.
In een studie die vorige week in Science is gepubliceerd, tonen ze aan dat duidelijke verschillen in leesvaardigheid te maken hebben met de vakbekwaamheid van de leraar.
Ze deden hun onderzoek met grote groepen eeneiige tweelingen.
Eeneiige tweelingen zijn genetisch identiek. D.w.z. dat ze precies dezelfde genen bezitten en dus ook dezelfde genetische aanleg voor leren lezen.
Maar toen ze van zo’n tweeling elk kind in een andere klasgroep plaatsten, zagen ze na een tijd opvallende verschillen in leesvaardigheid.
De helft van een tweeling die in een klas zat waar de leerlingen gemiddeld hoog scoorden voor lezen, waren betere lezers dan de andere helft als die in een klas zat met gemiddeld mindere lezers.
De verschillen moesten dus te wijten zijn aan de kwaliteit van de leraar.
De onderzoekers stellen dat verschillen in leesvaardigheid binnen een klas met een goede leraar, te wijten zijn aan verschil in genetische aanleg.
Maar, zwakke leraren hinderen het tot ontwikkeling komen van potentiële aanleg.



De leraar doet er dus wel degelijk toe.
En ik durf zelfs extrapoleren en zeggen dat dit niet alleen geldt voor leesvaardigheid maar voor alle schoolvakken.
Wie het nut van goed onderwijs in twijfel wil trekken, moet dus zijn mening bijsturen.
Het komt er natuurlijk wel op aan je kinderen naar een goede school te sturen.
D.w.z. naar een school met goede leraren.
En dat vraagt van ouders intens en doordacht selectiewerk.

Mooi Haspengouw

Lente in Haspengouw is adembenemend mooi.
De fleurige bloesemtooi, de deugddoende zon, het heuvelend landschap, het lekkere eten, de fluwelen wijn, het gouden bier.
Dit is beter dan leven als God in Frankrijk!
Maar haast je als je de boomgaarden in bloei wil zien staan.

Een paar dagen geleden hebben we er met enkele vrienden weer van genoten.
Ik presenteer jullie een aantal beelden van de prachtige streek rond het kasteel van Rullingen.
Wil je dit in een grotere versie bekijken, klik dan op de diareeks.
En spoed je naar Limburg, ons natuurparadijs!

Schipper mag ik overvaren ja of nee?

Twee overzetboten zorgen ervoor dat mensen op beide oevers van een breed kanaal kunnen geraken.
Ze vertrekken op hetzelfde moment vanaf de tegenoverliggende oever en varen beiden loodrecht op de waterkant.
Ze houden beide een constante snelheid aan, maar de ene vaart sneller dan de andere.
Ze kruisen elkaar op 720 meter van de dichtstbijzijnde oever.
Na hun aankomst vertrekken beide boten na 10 minuten terug naar de overkant. Bij die tocht kruisen ze elkaar op 400 meter van de andere oever.
Hoe breed is het kanaal?


Uw antwoorden tegen zondagavond naar herve.tavernier2@pandora.be
Mijn antwoord vind je hier maandagavond.

Uren daglicht

Nu we in zonnige tijden gaan leven (dat hopen we toch), kunnen we best zo zoveel mogelijk genieten van lange dagen.
En vooral lange avonden.
De lengte van de dag is afhankelijk van de tijd van het jaar, maar ook van de breedteligging van de plaats waar je woont of bent.
Als je precies wil weten hoe lang je van het daglicht kan genieten, dan moet je maar eens op volgend beeld klikken en de gewenst parameters ingeven: datum en breedteligging.
Ook de moeite waard als je ergens ver op reis gaat en je wil weten hoe lang je daar de tijd krijgt om in het zonnetje te zitten.
Als het daar niet regent tenminste…
Nog iets: ken je de breedteligging niet van de plaats?
Ga naar even naar de Get Lat Lon-site en uw probleem is van de baan.

Europa vliegt weer

Woensdag 21 april 11.40u.: met uitzondering van Zuid-Frankrijk, Spanje en het Noorden is het weer gewoon druk in de lucht.
Voorlopig?

Klik op het beeld voor een actualisatie.

Vergelijk dat eens met het beeld van zondagmorgen…

Datumweetjes

Heb je nooit aan je moeder gevraagd op welke dag van de week dat je geboren en ben je toch benieuwd?
Of weet je niet meer op welke dag van de week dat je getrouwd bent?
Wie dit en nog veel meer wil te weten komen over allerlei aan datums gekoppelde gebeurtenissen, kan terecht op Vind het snel.

 
Zo ben ik er via deze site achter gekomen dat ik vanaf mijn geboortedag tot gisteren (20 april 2010) 23.639 dagen geleefd heb.
Dat komt overeen met:

• 2.042.409.600 seconden
• 34.040.160 minuten
• 567.336 uren
• 3377 weken

Ik hoop maar dat ik niet teveel tijd verloren heb.

Getwitter over een historische wiskunderuzie

Ik ben op de ogenblik een erg boeiend boek aan het lezen over Isaac Newton.
Het gaat niet zozeer over zijn fundamentele bijdrage tot de mechanica, maar over de andere dingen die hij in zijn leven heeft gedaan.
Bij één van die taken heeft hij zich als een echte detective gedragen.
Ik blijf hier in raadsels spreken omdat ik het boek nog niet uit heb. Van zodra dit het geval zal zijn (binnen een paar dagen) kom ik zeker op dat waar gebeurd verhaal terug.

Maar in het boek wordt ook de vlammende wiskunderuzie aangehaald die er in de zestiger jaren van de 17de eeuw oplaaide tussen Newton en Leibniz. 



Die geweldige ruzie ging over wie de eigenlijke uitvinder was van de differentiaal- en integraalrekening, een tak van de wiskunde die het mogelijk maakt functies van reële en complexe getallen systematisch te bestuderen.
Misschien herinner je nog wel van in je schooltijd het berekenen van limieten en afgeleiden en de studie van het verloop van functies? Wel de wiskundetechnieken die je daar hebt leren toepassen zijn afkomstig van Newton. Of is het van Leibnitz? Of van beiden?

Toen ik naar aanleiding van mijn boek over Newton wat ging rondneuzen op het net om (nog) meer over Isaac te weten te komen, kwam ik op een blogsite én een twitteraccount van de Amerikaanse wiskundelerares Maria H. Andersen terecht.
Die mevrouw heeft er niet beter op gevonden dan de ruzie over de uitvinding van de calculus (de Engelse term voor differentiaal- en integraalrekening) op Twitter uit de doeken te doen.
En ze doet dat op een toch wel zeer originele wijze.
Ze laat namelijk Newton en Leibnitz en andere betrokkenen zelf twitteren over hun belevenissen, hun studies, hun discussies en meningsverschillen op weg naar die zo belangrijke wiskundetechniek.
Eigenlijk twittert Maria H. Andersen niet zelf. Ze heeft een paar van haar studenten de opdracht gegeven om in de huid van de hoofdrolspelers te kruipen en voor de tweets te zorgen. Het boek The Calculus Wars zorgt voor de nodige informatie over het gebeuren.


Wie dus interesse heeft en het verloop van gebakkelei wil volgen moet maar eens op bovenstaand beeld klikken. Je moet zelfs geen twitteraccount hebben om de discussie te volgen.
Maar zo’n (gratis) twitteraccount nemen is toch een aanrader (als je dat nog niet hebt).

  
Want twitteren doe je nooit alleen.
We twitteren al met meer dan 100 miljoen twitteraars en dagelijks komen er meer dan 300.000 bij.
Wat een oorverdovend getsjilpt is me dat wel!

Visserslatijn – oplossing

 
“Dat karpertje weegt driekwart van zijn gewicht plus de helft van de helft van twee kilo”
x = 0,75.x + 0,5
x = 2
Het kapertje woog dus 2 kg.
Zoals gezegd: niet moeilijk.
Gewoon bedoeld om de hersenen even zachtjes in beweging te brengen.
Het moeten niet altijd de benen zijn die geoefend worden.

Om draaierig van te worden

Raar dat onze hersenen met sommige configuraties niet overweg kunnen.
Mijn hersenen kunnen A én B niet terzelfdertijd zien stilstaan.
Als ik naar A kijk, draait B en als ik naar B kijk, draait A.
En soms zie ze ook beiden tezelfdertijd in tegenwijzerzin draaien!
Om helemaal draaierig te worden van zo’n maandag-illusie.

Gestrand door de IJslandse as

Donderdagmiddag kwamen een paar mensen in restaurant Ter Beuke in Romershoven, samen voor een zakenlunch.
Eén van de aanwezigen was niet met zijn Mercedes, niet met zijn Jaguar, zelfs niet met zijn BMW gekomen, maar met zijn persoonlijke helikopter…
Helaas!
Na het copieuze middagmaal kwam de rare mare: het Belgisch luchtruim werd voor alle vliegverkeer gesloten omwille van de aswolk die vanuit het IJslandse noorden ons land binnendreef en alle luchtverkeer onveilig maakte.
Gedaan met vliegen dus, ook voor helikopters in Romershoven.
De sierlijke vogel moest een paar nachtjes buiten slapen op het grasveld van mijn schoonbroer. Zoiets gebeurt ook niet dagelijks in ons lieflijk dorpje! Zaterdagvoormiddag mocht hij dan toch opnieuw de lucht in.

Mooi zwart ding toch wel.

Ik begrijp niet goed waarom zo’n helikopter, die toch op lage hoogten vliegt, vliegverbod krijgt als de aswolken zich op een hoogte van meer dan 10.000 m bevinden.
Voor jets die wel boven de 10 km vliegen is er uiteraard een groot gevaar.
De vulkaanas bestaat uit minuscule harde glasachtige deeltjes die de cockpitramen van de vliegtuigen als het ware zandstralen als ze door zo’n wolk vliegen. Gevolg: zichtbaarheid nul.
De asdeeltjes, die door de straalmotoren worden opgezogen, smelten in de hete verbrandingskamer. De gesmolten glasdeeltjes klonteren samen, zetten zich af op de turbinebladen (zie beeld hieronder) en ze verstoppen de brandstoftoevoer.
Uiteindelijk kunnen de motoren uitvallen met alle gevolgen vandien.

Het is dus te begrijpen dat men geen risico’s wil nemen en het vliegen van jets op de hoogte van de aswolken verbiedt.
Maar zo’n helikoptertje in Romershoven op maximaal een paar km boven de grond? Kom nou!

Hoe klein zijn we eigenlijk?

Wil je nu eindelijk eens wil weten hoeveel keer groter Nederland is dan dan België?
Of wat het grootste is: Vlaanderen of Wallonië?
En is het waar wat ze ons leerden, dat Congo 80 keer groter is dan ons Belgenlandje?
Dat kan je nu online zelf allemaal controleren met Mapfrappe.

Deze leuke én leerzame Google mashup laat je toe om op een zogenaamde “reference map”(referentiekaart) met opeenvolgende muisklikken een gesloten gebied te tekenen.
Ik heb dat hieronder eens gedaan met de grenslijn van België.


Onmiddellijk wordt wat je in de referentiekaart getekend hebt, centraal weergegeven op een “comparison map”(vergelijkingskaart).
De omlijning die je gemaakt hebt op de referentiekaart blijft  centraal vast staan op de vergelijkingskaart.
Maar je kan de vergelijkingskaart verschuiven naar believen, zodat je de oppervlakte van uw omlijning kan vergelijken met grootte van andere delen van het aardoppervlak.
Als je in- of uitzoomt, zoomt je omlijning uiteraard mee.

Ik heb “de Zwitsers” eens onder ons landje geschoven.
Veel moeten we voor die jodelaars niet onderdoen zoals je ziet.
Dat Congoverhaal moet je maar zelf eens uittesten door op de kaart hierboven of hieronder te klikken.
Je zult dan zelf eerst weer in de vergelijkingskaart aan het werk moeten.
Maar ik neem aan dat je daar in dit weekend wel even tijd voor hebt.

Visserslatijn

Romain, mijn buurman, is een verstokte visser.
Onlangs kwam hij weer met een redelijke kanjer thuis.
En toen ik hem vroeg hoe zwaar dat beestje wel woog, sprak hij in raadsels:
“Dat karpertje weegt driekwart van zijn gewicht plus de helft van de helft van twee kilo”


Ik moest heel even nadenken.
Niet moeilijk, gewoon een beetje hersengymnastiek.
Dus ik dacht dat ik toch wel snel wist hoeveel het visje woog.
Jij ook? Laat het me dan tegen zondagavond weten: herve.tavernier2@pandora.be
Maandagavond geef ik het antwoord.

Wonderen van ons zonnestelsel

Scientific American biedt ons op zijn website een schitterende interactieve montage.

We kunnen als toekomstige astronauten een reisje maken door ons zonnestelsel aan de hand van beelden van kunstenaar Ron Miller.
Miller fantaseert uiteraard niet alles. Zijn beelden steunen op de informatie die vergaard werd door de NASA-ruimtesondes Cassini en Messenger.
Cassini onderzoekt op dit moment de omgeving van Saturnus en Messenger is op weg naar Mercurius.

Je kan je virtuele ruimtereis zelf sturen via een menu in de linkse bovenhoek.
En rechts kan je in drop down venster bijkomende informatie vinden over het beeld. Je kan er ook video’s en/of audio’s starten.
Erg de moeite waard vind ik.
Klik maar eens op het beeld hieronder.

Norc: 3D++

Ik kom nog even terug op mijn bericht van woensdag 7 april over Google Maps in 3D.
Wie dat toen uitgeprobeerd heeft zal wel ondervonden hebben dat de kwaliteit van de stereobeelden niet denderend is.  Google heeft zijn 3D intussen van zijn streetview weggehaald.
Maar goede 3D is te zien via de Norc-site.
Norc stelt op zijn site streetview beschikbaar van vooral Oost-Europese steden, maar ook van Wenen bijvoorbeeld en van Tirol.
En zoals in Google Maps kan je ook daar kiezen voor een 3D-weergave. Je moet daarvoor klikken op het rood-cyaan-brilletje in de linkse bovenhoek van de streetview.
Maar het kwaliteitsverschil is hemelsbreed! Norc biedt scherpe 3D-beelden in een prima resolutie.
Je kan dat hieronder zelf ondervinden (als je “zo’n brilletje” hebt tenminste met dit beeld van Wenen:

Maar als je echt Norc eens wil uittesten, ga je best naar de website zelf.
Daar vind je naast de streetview ook een Google Map die je toelaat op de plaats waar je de streetview wil zien op de kaart te kiezen.
Google heeft dus nog werk aan de winkel om zijn 3D tot op het het niveau van Norc op te krikken!

Een beetje lang geleden

Een paar dagen geleden overleed op 83-jarige leeftijd Teddy Scholten.
1959.
We hadden thuis nog geen TV, maar tante Leine wel.
Op zondag en bij speciale gelegenheden mochten we gaan kijken.
Wekelijks naar Schipper naast Mathilde bijvoorbeeld.
En naar het Eurovisiesongfestival.
1959.
Ik was er bijna 14. Lang geleden, maar ik weet nog alsof het het gisteren was hoe Teddy Scholten won met “Een beetje”.
Een niemendalletje. Een doorbraaf liefdesliedje. Maar met een aanstekelijk melodietje dat je dagenlang nadien op straat hoorde fluiten.


Inderdaad, uit de tijd toen mensen nog floten op straat.
Ik ook, alhoewel ons ma dat een beetje “onwelvoeglijk” vond…

Ach, mijn heimweefabriek draait weer op volle toeren.
Ik ben weer deftig aan het mijmeren.
Waar is die goede oude tijd gebleven, toen geluk nog heel gewoon was. Toen een simpel liedje de mensen nog blij kon maken.
Dank je wel Teddy.

Driehoekspuzzel - oplossing

6 is het juiste antwoord.
Patroon: bij elke driehoek is de som van de getallen op de hoekpunten een volkomen kwadraat en het cijfer in het midden is de vierkantswortel van dat kwadraat.
In de laatste driehoek: 19 + 8 + 9 = 36 en dus moet 6 in het midden komen.
Tot vrijdag voor het volgende puzzeltje.

Spiraal? Nog een illusie

Vorige maandag kregen we de foutieve indruk dat we geen cirkels zagen waar ze er wel degelijk waren.
De illusie van deze week laat ons spiralen zien waar er geen zijn:

 
Dit is weer best aan te tonen door de figuur in Paint te plakken en er cirkels over te leggen. Je ziet meteen dat er geen doorverbinding is en dus geen spiraal.
De spiraalillusie is wellicht een gevolg van het niet concentrisch zijn van de cirkels, waardoor onze hersenen in de war geraken.

Koorzang is niet altijd hemels

Mia en ik zijn lid van twee van de drie (!) Romershovense zangkoren.
Als ik voor mezelf spreek: dit is nog geen bewijs dat ik een goede zanger ben.
Ik ben eigenlijk een meezinger.
Maar dat is ook belangrijk.
Samen repeteren en zingen is best wel een aangename hobby en prima voor het sociaal contact onder dorpsgenoten.

Dat het resultaat niet altijd hemels klinkt?
Probeer dan maar eens zelf een koortje samen te stellen.
Je krijgt daartoe virtueel de kans door op onderstaand beeld te klikken.
De toolbar onderaan de “zangertjes” laat toe om de stem van elk lid van je koortje een eigen karakter te geven: je sleept het gewenst icoontje naar het hemd van de zanger en klaar is Kees!
Of het resultaat zoetgevooisd of kattengejank is, valt af te wachten, maar als beloning krijg je een bonus en mag je luisteren naar een al even kundig groepje zangers…

Plezierig tijdverdrijfje.
En misschien voel je binnenkort ook wel de zangkriebels!

Leven zonder zuurstof

In BioMedCentral (BMC) verscheen op 6 april een artikel dat zeker de nodige aandacht verdient.
Een groep Italiaanse en Deense onderzoekers onder leiding van prof. Roberto Danovaro van de Università Politecnica delle Marche in Ancona heeft voor het eerst meercellige organismen ontdekt die kunnen leven en zich voortplanten in een omgeving zonder zuurstof.
Tot nu toe ging men er van uit dat alleen ééncellige organismen zoals bacteriën en bepaalde protozoa in de zuurstofloze omgevingen van diepe oceanen kunnen bestaan.


De wetenschappers deden hun ontdekking bij het onderzoeken van sedimenten die ze ophaalden uit de hyperzoute waters (meer dan 365 g zout per liter, dit is 8 keer meer zout dan gewoon zeewater) van het L’Atalante-bassin op de bodem van de Middellandse Zee in de buurt van Kreta. Dat hyperzout bassin bevindt zich op een diepte van meer dan 3 km!

Zuurstofverbruikende cellen halen hun energie uit de biochemische processen die zich in de mitochondriën afspelen.
 

Zonder zuurstof vallen die processen stil en sterven de cellen af.
De meercellige organismen die door de Italiaans-Deense groep ontdekt werden hebben geen mitochondriën. Toch gedijen ze en vermenigvuldigen ze zich.
De biochemie die dit mogelijk maakt is nog totaal onbekend.

Maar de mogelijkheid van meercellig leven zonder zuurstof opent natuurlijk perspectieven op vormen van leven op zuurstofloze planeten. Wat eens sciencefiction was wordt nu stilaan science.
Misschien hebben de Little Green Men dus helemaal geen zuurstof nodig...

Driehoekspuzzel

Ontdek het patroon en laat me tegen zondagavond weten welk cijfer er moet komen op de plaats waar het vraagteken staat.
herve.tavernier2@pandora.be
Maandagavond geef ik het antwoord.

De zon boven je woonplaats en elders

Een aardrijkskundig aardigheidje vandaag: Suncalc.
Deze Google Maps mashup toont de beweging van de zon op een te kiezen dag boven uw woonplaats of boven een andere plaats. Die plaats kan je vrij kiezen op een kaart.



De positie van de zon bij zonsopgang is te zien als het snijpunt van een gele straal met de cirkel die de gekozen locatie als middelpunt heeft.
Zonsondergang is het snijpunt van een rode straal met die cirkel.
De gele boog is de zonnebaan gedurende de gekozen dag.
Het snijpunt van een oranje straal met de zonnebaan geeft de positie van de zon op een bepaald moment.
Het geel gearceerde cirkeldeel stelt de variatie voor van de zonnebaan gedurende één jaar: hoe dichter de zonnebaan tegen het midden van de cirkel komt, hoe hoger de zon boven de horizon staat.
De gekleurde balk die je bovenaan ziet is een tijdsbalk waarop de hoeveelheid zonlicht op een bepaald moment is weergegeven.
Die balk is voorzien van een glijder waarmee je de positie van de zon op een bepaald moment kan bekijken.
De kaart is ook voorzien van een link naar Wofram Alfa waar je onmiddellijk een plaatselijke weersvoorspelling voor de volgende week gepresenteerd krijgt!

Al bij al geen superspectaculaire dingen, maar toch een toepassing met mogelijkheden.
Je kan bijvoorbeeld eens gaan kijken hoe de zon zich gedraagt aan de noordpool of aan de zuidpool.
Of hoe de zonnebaan, zonsop- en ondergang evolueren in de loop van een jaar op de plaats waar je woont. Of elders.
Of welke verschillen er zijn in de beweging van de zon op het noordelijk en het zuidelijk halfrond, enz.
Leraren aardrijkskunde zie ik al likkebaarden.
Maar we kunnen best wel allemaal een beetje experimenteren én iets bijleren met SunCalc.

Google Maps in 3D

Op 1 april liet Google weten dat de kaarten in Google Maps in 3D te bekijken waren.
Een aprilgrap dacht iedereen.
Maar bijna een week later is het nog steeds mogelijk om streetviewbeelden in 3D te bekijken!

Wie dus nog zo’n oud rood-cyaan-brilletje liggen heeft kan eens kijken wat dit 3D-effect te bieden heeft.

Waar je moet op letten als je het effect wil uitproberen, is op het icoontje links in het beeld.


Door er op te klikken kan je overschakelen van 2D naar 3D.

Als illustratie heb ik hieronder een streetview in de buurt van de Tower Bridge in Londen ingelast:


View Larger Map

Je bekijkt dat toch best in een grotere weergave en klik op “View Lager Map”.
Het heeft wel iets, maar er zal toch nog aan de technologie moeten gesleuteld worden om het echt aanvaardbaar te maken.
Eén ding is duidelijk: de 3D-rage is niet meer weg te denken.
Spectaculaire 3D-films als Avatar en Alice in Wonderland lokken volle zalen.
3D-TV is in volle voorbereiding: Philips, Sony en Samsung bieden nu of in de loop van de volgende maanden, hun eerste modellen aan.
En PC-fabrikanten zoals Dell, hebben hun eerste 3D-monitoren klaar.

Digitale TV, LCD-scherm, plasmascherm, LED-scherm, OLED-scherm, 3D-scherm.
Kan jij nog volgen? 

Tekengevaar (binnenkort?) bezworen?

Nu het weer wat beter wordt en nog beter zal worden, zullen de wandelkriebels wel weer boven komen.
Maar wandelen in de mooie natuur heeft ook zo zijn gevaarlijke kanten.
Teken bijvoorbeeld.


Die vieze beestjes die tot de familie van de spinachtigen behoren (let op de 8 poten, typisch voor spinnen – insecten hebben er 6), brengen bij een beet de bacterie Borrelia burgdorferi in het bloed van het slachtoffer.
En die bacterie is oorzaak van de infectieziekte van Lyme.
Een oud-collega van mij heeft daar ooit mee te maken gehad en is er behoorlijk lang ziek van geweest.


Nu is er hoop op een vaccin dat de ziekte van Lyme moet voorkomen.
Een groep Amerikaanse onderzoekers van de Division of Vector Borne Infectious Diseases (DVBID) in Fort Collins, heeft zeer recent een studie gepubliceerd waarin ze uiteenzetten hoe ze dat willen aanpakken.
Er kwam geavanceerde genetische manipulatie bij van pas.
Bij de overdracht van de ziekte speelt een bepaald gen (het gen met codenaam bba64) in de borrelia bacterie een belangrijke rol.
De onderzoekers konden dat gen in die bacterie uitschakelen.
Teken, die met de gemodificeerde bacterie werden geïnfecteerd, konden geen Lyme meer veroorzaken bij proefmuizen.
Maar als de gemodificeerde bacterie rechtstreeks bij de muizen werd geïnjecteerd kregen ze de ziekte wel nog.
De uitschakeling van gen bba64 zorgde er dus volgens de onderzoekers voor dat de bacterie zich niet meer kon ontwikkelen in het speeksel en de magen van de teken.
Met dit nieuwe inzicht in de rol van gen bba64 hopen ze een vaccin te ontwikkelen dat dit gen bevat en dat er dus zal voor zorgen dat de borrelia bacterie zich niet kan ontwikkelen in het lichaam van iemand die door een teek wordt gebeten.

Nog wat geduld dus en we kunnen met een geruster gemoed en met blote armen en benen door de bosjes wandelen…

Paaseipuzzel - oplossing

Je krijgt drie dozen met paaseikes. De dozen zijn gesloten, je kan niet zien wat er in zit.
In één doos zitten witte paaseikes, in een andere zitten bruine eikes en in de derde doos zit een mengsel van bruine en witte eikes.
Op elke doos is een etiket geplakt waarop staat wat in de doos (zou moeten) zitten: witte eikes, bruine eikes, mengsel van wit en bruin.
Maar: de etiketten staan niet op de juiste doos. Alle etiketten staan verkeerd.
Hoe kan je nu door één ei uit één doos te nemen en alleen maar naar dat éne ei te kijken, te weten komen welke eitjes in welke doos zitten?

Oplossing.
Je neemt een paasei uit de doos waarop het etiket “mengsel van wit en bruin” staat.
Er zijn nu twee mogelijkheden:

1. Heb je een bruin ei vast, dan zitten er in die doos alleen maar bruine eieren.
   De doos waarop “wit” staat kan dan geen bruine eieren eieren bevatten en ook geen witte. Het moet dus de doos met het mengsel van bruin en wit zijn.
   De overblijvende doos is die met de witte eieren.
2. Heb je een wit ei vast, dan zitten er in die doos alleen maar witte eieren.
   De doos waarop “bruin” staat kan dan geen witte eieren eieren bevatten en ook geen bruine. Het moet dus de doos met het mengsel van bruin en wit zijn.
   De overblijvende doos is die met de bruine eieren.

Fluitje van een cent. Ik kreeg in elk geval 11 goede antwoorden binnen.
Ik hoop dus dat je aan de eikes geraakt bent die je het best lust.
En dat je er (met mate) van genoten hebt.
Of lust je ze allemaal, wit en bruin?
Ik wel…

Niet rond? Een (zoveelste) illusie!

Ik neem aan dat je, net als ik, niet te diep in het glas gekeken hebt.
Maar toch zie ik hieronder geen mooie cirkels.
Ingedeukte dingen ja!

 
Maar als je het beeld hierboven in Paint plakt en er perfecte cirkels overschuift, zal je verbaasd zijn:

 
En mocht je soms denken dat ik wat gefoefeld heb, kijk dan eens naar dit filmpje: