Lang leve het roest

Het vangen van zonne-energie met fotovoltaïsche cellen is, als we productieproces van de zonnecellen even buiten beschouwing laten, een ecologisch zuivere vorm van energie-omzetting: geen afvalstoffen, geen CO₂ uitstoot.
Maar ze werken enkel als er voldoende zonlicht is. ‘s Nachts slapen ze. Ze zijn ook nog altijd duur.
En daarenboven is het rendement van de energie-omzetting niet denderend: gewone zonnecellen kunnen nauwelijks 15 à 20% van de zonne-energie in elektrische energie omzetten..
En dat terwijl de zon dagelijks meer energie op onze aarde straalt dan we jaarlijks nodig hebben.

Uiteraard probeert men koortsachtig om efficiëntere zonne-energie-omzetters te vinden.
En zo is men onlangs terug terecht gekomen bij een ontdekking uit 1975.
Toen vonden de scheikundigen Kenneth Hardee en Allen Bard dat gewoon roest, ijzeroxide, Fe₂O₃, een zwakke elektrische stroom produceert als je het met daglicht bestraalt. Ze publiceerden hun vondst in 1976 in het Journal of The Electrochemical Society.
Maar net in die tijd stonden de halfgeleiders op basis van silicium volop in de belangstelling.
De "roestvondst" van Hardee en Bard verdween daardoor in het vergeethoekje.
Tot een paar geleden.

In de New Scientist las ik vorige vrijdag dat het roestonderzoek sinds kort weer volop op gang is gekomen.
Men is er al in geslaagd om met zonlicht en zeer dunne laagjes roest (orde nanometers = miljardsten van een meter), water om te zetten in waterstofgas en zuurstofgas.
En het gevormde waterstofgas wordt dan de nieuwe brandstof die bij verbranding weer water oplevert, maar ook energie.
Niet dat op dit moment het rendement zo denderend is (10%), maar roest is een supergoedkoop afvalproduct. En dat zorgt ervoor dat roest, zelfs met dat laag rendement, de tegenwoordige dure fotovoltaïsche cellen in economische efficiëntie grandioos klopt.

Er zal nog wel heel wat onderzoek- en ontwikkelingswerk nodig zijn vóór dit in een goed bruikbare vorm is gegoten. Maar het ziet er veelbelovend uit.
Wie weet: misschien beleven in de nabije toekomst wel een nieuw ijzertijdperk…

Li-ion batterijen zijn niet altijd probleemloos

Ik heb net [ met succes ;-) ] een cursus “mecanicien elektrische fietsen” achter de rug.
En wat mij daar zeer duidelijk werd gemaakt is hoe belangrijk (en hoe duur!) de batterijen van zo’n tweewieler wel zijn.
Tegenwoordig zijn dat lithium-ion (Li-ion) batterijen en zo hier en daar al eens een nog duurdere lithium-polymeer (Lipo) batterij.
De keuze voor Li-verbindingen als basismateriaal in batterijen heeft te maken met het feit dat Li op zichzelf een erg lichte atoomsoort is: de derde lichtste van alle in de natuur voorkomende atoomsoorten.
Wie zich nog iets van zijn scheikundelessen herinnert, weet misschien nog dat Li links bovenaan in de “Tabel van Mendelejev” terug te vinden is.
Bij de metalen, op nummer 3, bij de lichtgewichten onder de chemische elementen:

En als het atoom Li licht is, zullen Li-verbindingen natuurlijk ook lichter zijn dan verbindingen van een ander metaal.
En dat is cruciaal, want in laptops, gsm’s, tablets, smartphones,… speelt de vermindering van het gewicht een belangrijke rol: niemand wil een iPhone van 500g in zijn broekzak voelen.
Maar ook bij elektrische fietsen, in elektrische auto’s en in… vliegtuigen is gewichtsvermindering een belangrijk element om bijvoorbeeld de actieradius en/of het energieverbruik te verminderen.
Batterijen op basis van Li-verbindingen, zijn niet alleen zeer licht, ze hebben ook nog eens een hoge energiedichtheid. Dit wil zeggen dat ze per volume-eenheid veel energie kunnen opnemen en dus ook afleveren.
De keuze voor Li-ion batterijen heeft dus veel voordelen.

Zo’n Li-ion batterij bestaat uit een reeks in serie en in parallel geschakelde Li-ion cellen.
Zo’n cel bestaat, zoals elke batterijcel, uit twee elektroden (een anode en een kathode) gedompeld in een geschikt elektrolyt en van elkaar gescheiden door een wand die poreus is voor Li-ionen (Li⁺).
Die ionen verplaatsen zich tijdens het laden en ontladen tussen de elektroden.
Ten gevolge van de chemische reacties die zich in het elektrodemateriaal afspelen, verplaatsen zich in de uitwendige kring elektronen: er loopt dus een elektrische stroom.
Bij het ontladen loopt er een stoom die nuttig kan gebruikt worden in een toestel.
Bij het laden loopt er een laadstroom:

Maar bij het laadproces moet er goed voor gezorgd worden, dat zo’n cellen niet overladen worden.
D.w.z. dat de spanning van niet te ver boven de normale 3,7V wordt opgejaagd.
Want dan kan de temperatuur binnen elke cel en dus ook binnen de batterij hoog oplopen.
En bij hoge temperatuur kunnen er problemen ontstaan met het elektrolyt, de vloeistof waarin de Li-ionen in zo’n cel bewegen (zie figuur hierboven).
Die elektrolyten zijn immers Li-zouten opgelost in organische oplosmiddelen zoals etheencarbonaat en ethylmethylcarbonaat. En die organische oplosmiddelen kunnen bij te hoge temperatuur ontbinden en/of ontvlammen, waardoor gassen ontstaan die uiteindelijk de cellen kunnen doen ontploffen.

Dit onheil kan normaal vermeden worden, omdat het laadproces van zo’n Li-ion batterij gecontroleerd wordt een elektronische schakeling: het Batterij Management System (BMS).
Maar soms kan zo’n BMS wel eens de mist in gaan en dan zijn er problemen te verwachten.
Er zijn inderdaad gevallen bekend van ontplofte Li-ion batterijen bij laptops.
Maar erger wordt het wanneer zich zoiets voordoet bij Li-ion batterijen die gebruikt worden in vliegtuigen!
En dat was onlangs het geval met de Boeing’s nieuwe paradepaardje de 787 Dreamliner, waardoor die voorlopig aan de grond moeten blijven tot er een oplossing voor het probleem van de batterij-explosies gevonden is. Er wordt ook druk naar nieuwe beveiligingssystemen voor Li-ion batterijen gezocht.

Over ontplofte fietsbatterijen heb ik tot nu toe nog niet gehoord…

Is uw harde schijf nog gezond?

De PC’s van vandaag beschikken allemaal over harde schijven met een zeer comfortabele opslagcapaciteit: honderden gigabytes (10⁹ bytes) en zelfs terabytes (10¹² bytes).
En als die harde schijven nog geen solid-state-drives (SSD) zijn, spinnen die dingen voortdurend aan 7200 toeren per minuut of meer. En bij gebruik zoeft er nog eens een schrijf- en leesarm met hoge snelheid overheen:

De voor de hand liggende vraag is bijgevolg: hoe lang houdt zo’n ding dit vol vóór het er de brui aan geeft?
En in welke gezondheidstoestand bevindt uw harde schijf zich eigenlijk?

Moderne harde schijven maken gebruik van de zogenaamde S.M.A.R.T.-technologie (Schelf-Monitoring, Analysis, ad Reporting Technology) om hun eigen gezondheidstoestand in de gaten te houden.
Spijtig genoeg heeft Windows geen eenvoudig tootje aan boord waarmee we die S.M.A.R.T-gegevens kunnen uitlezen. Je kan wel met de commando’s
wmic <Enter>
diskdrive get status <Enter>
te weten komen of de status OK is of niet.
Maar dit blijft heel summiere informatie.

Wil je meer? Geen nood!
Download en installeer het gratis CrystalDiskInfo en je meteen zie je hoe gezond of ziek je harddisk is:

Het programmaatje geeft de status weer van allerlei schijffactoren, maar het allerbelangrijkst is natuurlijk de globale gezondheidstoestand die ik hierboven in een rood kadertje geplaatst heb.
Als alles in orde is krijg je daar een blauwe goed-melding.
Maar als de kleur geel of rood wordt, staan er schijfziekten vóór de deur en doe je er best aan om onmiddellijk voor een back-up te zorgen!

Via het menu Functie kunnen de techneuten onder ons nog veel meer instellen en onderzoeken.
Wie dat wil en daarvoor uitleg nodig heeft, kan bij het Help-menu terecht.

Je kan CrystalDiskInfo zó instellen dat het samen met Windows opstart en in de achtergrond permanent actief blijft. Dan geeft het programma je onmiddellijk een waarschuwing als er een iets verandert aan een schijfstatus.
Of die permanentie echt nodig is weet ik niet, maar CrystalDiskInfo zo nu en dan eens laten draaien kan geen kwaad.
Een gewaarschuwd(e) man/vrouw is er immers twee waard…

Kroostrijk-gezin-puzzel – oplossing

In “ons” kroostrijk gezin waren er een aantal jongens (J) en een aantal meisjes (M).
Iedere jongen had evenveel broers als zussen, maar aangezien hij zelf een jongen was, was er een jongen meer dan meisjes: J = M + 1
Het aantal zussen van een meisje is voor te stellen door M -1
En dat aantal zussen van een meisje was de helft van haar aantal broers: M – 1 = J/2
Dus hebben we een stelseltje van 2 vergelijkingen met 2 onbekenden:
J = M + 1
M – 1 = J/2
of J = J/2 + 2 of J = 4 en M = 3
Tussen haakjes: Geert heeft me laten weten hoe je stelsels (eenvoudige en complexe) snel kan laten oplossen door Wolfram Alpha.
Klik maar eens op

De paters Redemptoristen én de pa én de ma hadden dus voor 4 jongens en 3 meisjes gezorgd.
En de familie was in de “Bond van de Talrijke Huisgezinnen”, die intussen al lang tot de Gezinsbond verwaterd is…

Alleen de kat is echt 3D

Anamorfe illusies zijn illusies waarin een 2D-tekening, onder een bepaald perspectief bekeken, in onze hersenen een 3D-illusie veroorzaakt.
Uiteraard moet je voor het maken van zo’n anamorfen over een perfecte tekentechniek beschikken.
Brusspup is zo iemand.
En op zijn YouTube-kanaal vond ik volgende schitterende illustratie.
Alleen de kat is echt 3D!

Hoe laat is het op Antarctica?

We hebben onze Midden-Europese tijd (MET) om te weten hoe laat het hier is.
Die Midden-Europese tijd loopt in de winter 1 uur vóór op de standaardtijd UTC die steunt op een atoomklok: MET = UTC + 1.
In de zomer lopen we 2 uur voorop: METZ = UTC + 2.
En UTC komt praktische overeen met de astronomische Greenwich Mean Time (GMT) op voorwaarde dat er zo nu en dan eens een schrikkelseconde ingevoerd wordt om UTC en GMT op elkaar af te stemmen. Daarover heb ik hier ooit nog geblogd (1, 2 ,3)

Misschien lijkt dat al ingewikkeld, maar toch is dit peanuts vergeleken met wat er in Antarctica aan de hand is!
Uiteraard is dat enigszins te verwachten, want in de pool komen de 24 meridianen van 15° breed  (24 x 15° = 360°) allemaal samen en dus zouden er 24 tijdzones moeten zijn, samenvallend met die meridiaanbreedtes: UTC + 1, UTC + 2, UTC + 3,…UTC – 1, UTC – 2, UTC – 3,…

Maar het is veel ingewikkelder.
Want Antarctica heeft geen permanente bevolking. Er zijn alleen maar wetenschappelijke onderzoekscentra die er allerlei meteorologische en geologische waarnemingen doen.
En er zijn claims van verschillend landen op delen dit onherbergzaam continent.
Het gevolg: de verschillende landen hebben hun tijdzones meegenomen naar de zuidpool!
En dat levert dan volgend lappendeken op:

Weten hoe laat het is op Antarctica is dus iets ingewikkelder dan bij ons….

1 dag te laat: gelukkige verjaardag Robert Boyle!

Ik hoop dat jullie niet denken dat Robert Boyle een oude schoolmakker van mij is, die vandaag jarig is en die ik via dit berichtje wil feliciteren.
Neen Robert Boyle, is allang niet meer.
Robert Boyle zou gisteren 386 jaar oud geworden zijn…
En ik kan hem hier pas vandaag gedenken omdat hij gisteren moest wijken voor mijn onverplaatsbaar vrijdagpuzzeltje.
Nu ja, na 386 jaar zal het wel niet op één dagje aankomen neem ik aan?

Maar Robert Boyle is in zekere zin wel een oude schoolmakker van mij.
Want toen ik bijna 50 jaar geleden chemie ging studeren aan de toenmalige Rijksuniversiteit Gent, zag ik hem dagelijks symbolisch in koeien van letters prijken boven het grote zwarte schrijfbord in het scheikunde-auditorium van wijlen prof. Zoël Eeckhout: de wet van Robert Boyle: bij een bepaalde temperatuur is, voor een bepaalde hoeveelheid gas, de druk van dat gas omgekeerd evenredig met volume dat het inneemt:

En die omgekeerd evenredigheid van druk en volume (dus hoe groter de druk, hoe kleiner het volume) is, beter dan in bovenstaande formule, te zien in volgende animatie, waarin bovenaan met “frozen” is aangegeven dat die wet van Boyle slechts geldt als men de hoeveelheid stof (“Mass”) en de temperatuur (“Temp”) constant houdt.

Maar Robert Boyle is niet alleen belangrijk om die fameuze wet die hij in 1658 op 31-jarige leeftijd uit experimenten afleidde.
In 1660 was hij medestichter van één van de belangrijkste wetenschappelijke organisaties die tot op heden de meest eminente wetenschappers tot zijn leden telt: de Royal Society.
Maar nog veel meer dan dat is hij eigenlijk de grondlegger van mijn vak, de scheikunde, als aparte echte wetenschap.
En dat heeft hij vooral gedaan door de publicatie in 1661 van zijn boek “The sceptical chymist” waarin hij ten aanval ging tegen de occulte alchemie en een pleidooi hield voor een chemie gesteund op het experiment.

Gelukkige (386ste + 1dag)-verjaardag dus Robert Boyle, wetenschappelijke voedstervader aller chemisten!

Kroostrijk-gezin-puzzel

Kroostrijke gezinnen zijn niet meer van deze tijd.
Dit puzzeltje dateert dus uit het begin van de vorige eeuw toen de paters Redemptoristen er met hun donderpreken de brave huisvaders en –moeders van overtuigden dat men geen armoe moest lijden om een mondje meer.

Bij kinderen van zo’n redelijk kroostrijk gezin uit die tijd had iedere jongen evenveel broers als zussen.
Maar ieder meisje had maar half zoveel zussen als broers.
Hoeveel meisjes en jongens telde dat gezin?

Laat het me weten tegen zondagavond: herve.tavernier2@pandora.be
Maandagavond om 21.30u. laat ik hier weten welke kinderzegen de donderpreken in dat gezin had opgeleverd…

Informatieve overheidssites

Overheden gebruiken meer en meer het internet om hun burgers over regelgevingen te informeren.
Zo heeft de Belgische overheid haar Belgopocket.
En zoals het hoort: toegankelijk in de drie landstalen:

Op Belgopocket geven de federale overheidsdiensten antwoord op vragen over regelgevingen en ze lichten die regelgevingen ook toe.
De verstrekte informatie is als hulp bedoeld, want als je je rechten wil doen gelden moet je de officiële wetteksten en reglementen raadplegen. Maar de site geeft ook de nodige “links” om bij die officiële documenten terecht te komen.

En ten behoeve van de Nederlandse vrienden die hier regelmatig een kijkje komen nemen: ook de Nederlandse overheid biedt zijn burgers een betrouwbare internetbron voor informatie en dienstverlening: Overheid.nl

Kenden jullie die site(s) al? Des te beter!
Zoniet: plaats ze bij je favorieten. Het kan van pas komen.

Cilinderslot voor dummies

Probeer maar eens aan een leek te vertellen hoe een cilinderslot werkt.
Een bijna onbegonnen werk.
Maar een duidelijke animatie is effectiever dan 1000 woorden.
En een sterkte van internet is dat je zo’n lesje vliegensvlug naar alle windstreken kan verspreiden.

Inbrekers kunnen dit dus uiteraard ook bekijken…

Jupiter slowt met de maan

Of de sneeuwluchten roet in het eten zullen strooien weet ik niet, maar als we vanavond van een heldere vrieslucht kunnen genieten, “moeten” jullie naar buiten.
Om omhoog te kijken.
Want vanavond staat Jupiter, de grootste planeet van ons zonnestelsel, zeer dicht bij de maan.
Schijnbaar dicht natuurlijk, d.w.z. hoe dicht we Jupiter en maan ten opzichte van elkaar aan de hemel zien.
Maar in dit geval staan ze ook qua reële afstand "zeer" dicht bijeen.
En zelfs het dichtst bij elkaar voor de volgende 13 jaar. Pas in 1926 (dan zou ik er 80 zijn…) staat Jupiter dichter bij de maan dan nu.
En over welke reële afstanden gaat het?
De maan staat vandaag om 11.52u. op 405.311 km van de aarde, het verste punt (apogeum) van haar maanbaan rond de aarde.
Jupiter staat dan zo maar eventjes 665,7 miljoen km ver weg!
Maar ondanks die verre afstand kan je Jupiter vanavond bij helder weer niet missen: hij staat een paar graden boven de maan te schitteren, helderder dan Sirius, de helderste ster aan onze sterrenhemel. En met een verrekijker en een beetje geluk kan je misschien zelfs één of meer van zijn vier grote manen zien.

Hieronder staat een Stellarum-simulatie van de stand van Jupiter en de maan vanavond rond 20u. in het zuidoosten:

Eigenlijk is wat we vanavond zien niet echt de schijnbaar dichtste stand van Jupiter tot de maan.
Die is deze morgen om 5.00u al bereikt, maar toen stonden beide hemellichamen 2° onder de horizon en dus onzichtbaar voor ons oog.
Maar toch blijft de reus van ons zonnestelsel de volgende dagen zeer dicht bij onze Luna dansen.
Ze maken er een niet te missen slowke van…

Ouder-dan-denkt-puzzel - oplossing

Ja mijn oude jeugdvriendin woonde niet ver van bij ons thuis.
Op “den Molenhoek” waar in haar en mijn jonge jaren nog de resten stonden van een oude stenen windmolen met een beukenhaag errond waarin ik (zij niet) “ronkaarts” (meikevers) ving in de meimaand.

En dat ze 60 was, was inderdaad niet waar.
Want het leugenpietje was aan die 60 gekomen door van haar leeftijd 1/8 min een jaar af te trekken.
Dus: 60 = x – (1/8x – 1) of 60 = 7/8x + 1 of 59 = 7/8x of x = 67 afgerond tot op de eenheid.
Ze was dus 67 jaar mijn oude jeugdvriendin. Even jong als ik dus.
Maar al was ze 67, ze zag er toch maar 60 uit…

Baardje

Misschien denk je op het eerste zicht dat je hier met Walter Van Beirendonck te maken hebt.
Maar op het tweede zicht lijkt het toch maar een gewone maandag-illusie te zijn.
Een intieme weliswaar…

De Mona Lisa naar de maan

Radiogolven behoren tot de langgolvige soort elektromagnetische straling.
Zichtbaar licht heeft golven met een lengte die veel korter zijn.
In onderstaand schemaatje zie je hoe de verhouding ligt: de golflengte van radiogolven varieert van millimeters tot duizenden meters, terwijl de golflengte van zichtbaar licht minder dan een miljoenste van een meter bedraagt:

In het bovenstaand schema zie je ook dat radiogolven een interessante eigenschap vertonen: mits een goede golflengtekeuze, kunnen ze doorheen onze aardse atmosfeer dringen.
Er bestaat een behoorlijk breed radiovenster waarmee we radiogolven het heelal kunnen insturen. De andere elektromagnetische golven kunnen dat veel minder omdat ze geabsorbeerd of weerkaatst worden door de atmosfeerlagen.
Het lag dus voor de hand om radiogolven te gaan gebruiken voor communicatie met ruimtetuigen en satellieten die zich boven onze aardatmosfeer bevonden en bevinden.
Om met radiogolven boodschappen mee te sturen kan je in principe twee methodes gebruiken.
Je kan je boodschap meesturen met de radiogolf door de sterkte (= de amplitude) van die golf te laten variëren: dit is amplitude-modulatie (AM).
Of je kan het aantal radiogolven dat je per seconde de ether instuurt (= de frequentie) gebruiken om je boodschap met de radiogolf te coderen: dit is frequentie-modulatie (FM)

Maar het golflengte-overzicht bovenaan dit berichtje toont ook dat de kortste golven van het zichtbaar licht een optisch venster op het heelal bieden.

Voorwaarde om dat venster te gebruiken is dat we over een voldoende krachtige en te moduleren (om je boodschap te kunnen meesturen) lichtstraal beschikken.
En aan die voorwaarde is tegenwoordig te voldoen door gebruik te maken van sterk laserlicht.
Lasercommunicatie vindt dan ook in de ruimtevaart meer en meer toepassing.
Door de veel kleinere golflengte van het zichtbaar licht kan je met dat laserlicht per seconde veel meer informatie overbrengen dan met radiogolven: de transmissiesnelheid is 10 tot 100 keer hoger.
NASA heeft daarom in 2011 de Laser Communicatie Relay Demonstration (LCRD) missie opgestart.

En zeer recent hebben ze een fantastisch staaltje laten zien van wat met lasercommunicatie nu al mogelijk is.
Ze hebben met gemoduleerd laserlicht een foto van de Mona Lisa naar de maan gestuurd!
Niet helemaal naar de maan eigenlijk, maar naar de Lunar Reconnaissance Orbiter (LRO), een satelliet die op dit ogenblik rond de maan cirkelt en die een laser-ontvanger aan boord heeft.
De LRO kon uit de ontvangen lasersignalen een mooie reproductie van Da Vinci’s meesterwerk reconstrueren en terugsturen naar de aarde!

Er was al geen twijfel meer: de mysterieuze glimlach van die Italiaanse schone was al de allerhoogste kunst.
Maar nu is dat ook letterlijk te nemen…

Is ze weg of niet?

Ik heb hier in het verleden al een paar keer (1,2,3,4,…) goochel- en andere trucs laten zien van de Britse prof. psychologie, goochelaar en illusionist Richard Wiseman.
Onlangs vond ik op YouTube weer een mooie goocheltruc.
Waarover gaat het?

Richard vraagt u om een willekeurige kaart uit een boek speelkaarten in gedachten te nemen: een rode of een zwarte en welke.
Alleen de zwarte schoppenaas, de onderste kaart van zijn boek mag je niet kiezen.
En dan toont hij je één na één de kaarten in zijn boek.
En raar maar waar: de kaart die jij in gedachten had is uit zijn boek verdwenen!


Lukt dat ook bij u of niet?
Hoe doet hij dat? Je mag het me laten weten: herve.tavernier2@pandora.be

Ouder-dan-je-denkt-puzzel

Sommige mannen maar ook vrouwen zijn ouder dan je denkt.
En als man naar een vrouw haar leeftijd vragen is niet altijd even beleefd.
Toch heb ik het een tijdje geleden gedaan toen ik per toeval in mijn Oost-Vlaamse geboortestreek rondtoerde en een oude (!) jeugdvriendin tegen het lijf liep.
”Oh, da’s lang geleden” zei ik, “hoe oud ben je nu eigenlijk?”
”Zestig” zei ze lachend.
”Zestig?” zei ik, “dat kan toch niet, zo veel verschil in leeftijd hebben we toch niet!”
”Nee hoor” zie ze lachend, “ik heb gelogen. Ik heb van mijn leeftijd een achtste min een jaar afgetrokken”…
Kijk, dat heb je dan met vrouwen: ze durven er niet zomaar voor uit komen, ze maken er een puzzeltje van!

Kan je me tegen zondagavond laten weten hoe oud in jaren mijn oude (!) jeugdvriendin is: herve.tavernier2@pandora.be.
Maandagavond om 21.30u. onthul ik hier haar leeftijdsgeheim.

Een ramp voor de waspoederfabrikanten?

Mia en ik gaan regelmatig eens winkelen naar de Makro in Luik. Wat dan steevast op ons boodschappenlijstje staat zijn wasmiddelen van allerlei aard: poeders, oplossingen, gels, tabletten van Dash, Silan, Ariel,…
En die dingen nemen dan steeds een flinke hap uit ons budget, want goedkoop zijn ze niet.
Maar ja: kan je ze missen?
Wel, binnenkort hebben we er toch misschien minder van nodig!

Scheikundigen van de University of Michigan, onder leiding van prof. Tuteja, hebben een super-vloeistof-afstotend materiaal ontwikkeld. Een “superomniofobisch” materiaal zoals ze het geleerd noemen.
En dat “omnio” is nu precies het speciale aan die vinding: het wijst erop dat het materiaal alle soorten vloeistoffen afstoot: zowel de gewone zoals water, koffie, alcohol, azijnzuur,zwavelzuur…als de niet-Newtoniaanse vloeistoffen (daar zijn ze weer!) zoals ketchup, sojasaus, verven, bloed, printer inkten,…
De efficiëntie waarmee het materiaal allerlei vloeistoffen afstoot is duidelijk te zien in onderstaand filmpje, waarin van links vloeistofstralen van verschillende aard op het materiaal gespoten worden. De stralen worden gewoon teruggekaatst zonder het materiaal te bevochtigen!

En in dit filmpje krijg je van prof. Tuteja nog wat extra-uitleg:

Er zijn natuurlijk allerlei toepassingen denkbaar: beschermende kledij in de chemische industrie, verven die de waterweerstand van schepen drastisch verminderen enz.
Maar ook “superomniofobische hemden en T-shirts” voor jullie en voor ondergetekende zodat we onze uitgaven aan waspoeders aanzienlijk kunnen doen slinken…

Brengt Tech21 redding bij de val?

Maarten (van ons Leen) is er een beetje het hart van in.
Een paar dagen geleden heeft zijn smartphone het begeven. Een val op een harde ondergrond en het aanraakscherm is gebarsten. En dan werkt zo’n ding niet meer.
Smartphone fabrikanten (Apple, Samsung,…) zijn daar misschien niet rauwig om, want wie zo’n speeltje éénmaal gewoon geworden is kan nog moeilijk zonder.
Maar anderzijds wordt toch druk gezocht naar een efficiënt omhulsel dat zo’n duur ding afdoend beschermt tegen moeilijk te vermijden valpartijen, maar terzelfdertijd het vlot gebruik niet hindert.
Misschien brengt Tech21-Impactology de redding.

Tech21-Impactology gebruikt daarvoor de niet-Newtoniaanse vloeistof D3O.
Wat een niet-Newtoniaanse vloeistof is kan je nalezen in mijn blogberichtje van lang geleden.
Het komt er op neer dat de stroperigheid van die vloeistoffen verandert als men er krachten op uitoefent.
D3O heeft die eigenschappen ook.
Het is een rubberige, nog enigszins vloeibare massa, die uit lange ketenmoleculen bestaat die nog over elkaar heen rollen.
Maar als je er krachten op uitoefent verstrengelen de moleculen tot een netwerk dat een vaste massa vormt die de krachtstoot absorbeert.
Dit bijzondere gedrag wordt in het filmpje hieronder duidelijk.
Maar het filmpje laat ook zien hoe Tech21-Impactology erin geslaagd is om van D3O geschikte beschermende omhulsels te maken voor smartphones en tablets.

Voor Maarten en alle andere smartphone-breukelingen komt dit natuurlijk te laat.
Het kalf is al verdronken.
Maar met Tech21 ziet de toekomst er stralend uit.
En die beschermdoosjes zijn zelfs al in België te verkrijgen!

Beter brood op de plank?

Over smaken kan niet getwist worden, maar voor mijn part smaakt en ruikt een vers gebakken korstige baget veel beter dan een vers gebakken volkorenbrood.
Maar anderzijds weten we allemaal dat volkorenbrood gezonder is dan het witte brood van de “pain français”
En dat gezonder heeft te maken met het feit dat in volkorenbrood, zoals de naam het eigenlijk al zegt, meel gebruikt wordt dat bekomen wordt door de hele graankorrel te malen.
Door het behoud van de gehele korrel bevat het volkorenmeel componenten die het risico op bepaalde ziektes (kankers, hartziekten, suikerziekte,…) kunnen verminderen.

Wit brood, wordt gebakken met geraffineerd meel.
Dat is meel van graankorrels waarvan alleen de witte meelkern is overgehouden.
De beschermende componenten die in de zemelen, de baard en de kiem zitten, zijn niet meer aanwezig. Wit brood is daardoor minder gezond.
Het zou dus mooi zijn als men er zou kunnen voor zorgen dat het gezonde volkorenbrood even zinnenstrelend wordt als wit brood.
Wel, misschien is het “binnenkort” zover.

Want een groep scheikundigen van de University of Minnesota, onder leiding van prof. Devin G. Peterson, is er in geslaagd te achterhalen welke stof volkorenbrood minder appetijtelijk maakt dan wit brood.
Het lag voor de hand te zoeken naar een stof die voorkomt in de graandelen die niet meer in geraffineerd meel aanwezig zijn.
En inderdaad: in het korrelvlies, in de zemelen, vond men de boosdoener: ferulinezuur.

Het onderzoek wees uit dat ferulinezuur de vorming belet van stoffen die bij het bakken van brood voor de smaak en het aroma zorgen.
Voor de proef op de som voegde het Peterson-team ferulinezuur toe aan deeg voor wit brood.
En ja hoor, toen smaakte dat vers gebakken wit brood maar even smakelijk meer als suffig volkorenbrood…

Maar onze bakkers zullen wel nog even moeten wachten om hun vers volkorenbrood even lekker te doen ruiken als een ovenvers frans broodje.
Want nu moeten de chemisten er nog in slagen om het vermaledijde zuur op een veilige en gezonde manier uit de tarwezemelen te extraheren.
En dat kan misschien nog wel even duren.
Eet in afwachting maar gewoon verder je dagelijkse portie “grijs brood”.
En zo nu en dan eens een knapperige baget.
Smakelijk!

Kerst- en nieuwjaarskaartenpuzzel – oplossing

Er werken dubbel zoveel vrouwen als mannen bij Jan.
Als we het aantal mannen voorstellen door M, dan is het aantal vrouwen 2M.
En dan kunnen we stellen dat het aantal verstuurde kaarten gelijk is aan:
[M+2M].[M+2M – 1(want niemand stuurt een kaart naar zichzelf) +1(want iedereen stuurt een kaart naar Jan)].
Dus:[M+2M].[M+2M] = [M+2M]² = M² + 4M² + 4M² = 9M²
En 9M² =225
Of M = 5
Bij Jan werken er dus 5 mannen en 10 vrouwen.
Kleine KMO dus.

Niet te geloven

Ik ben er zeker van dat ik er jullie met mijn maandagillusies al voldoende van overtuigd heb dat onze hersenen niet helemaal te vertrouwen zijn.
We zien bijlange niet altijd wat er is.
Bovenstaande illusie is daar weer een duidelijk bewijs van.
Niet te geloven dat lijn AB en lijn CD even lang zijn!
Niet te geloven? Meten maar!

Het labyrint van Hern

Op 2 januari had ik het hier over Nazca-lijnen en hoe sommige ervan, volgens Britse archeologen, labyrinten zijn.
En over het merkwaardig gegeven dat dicht bij ons in de buurt, in Sint-Huibrechts-Hern een labyrint in de zuidelijke muur van de kerktoren is ingemetseld!



Hoe komt in ‘s hemelsnaam zo’n labyrint in een kerkmuur van een klein Hoeselts dorp terecht?
Hoewel ik meer en meer geboeid geraak door het verleden, ben ik absoluut onvoldoende onderlegd om daar zelf het juiste antwoord op te geven.
Maar gelukkig heb ik twee oud-collega’s van het Heilig-Grafinstituut te Bilzen die mij onmiddellijk wisten te vertellen hoe de vork aan de steel zit.
Chrstiane Jacobs is lid van de Hoeseltse Geschiedkundige Studiegroep en kenner van allerlei aspecten van de geschiedenis van onze Hoeseltse kerkdorpen.
En Luk Machiels is specialist inzake onze Keltische erfenis.

Vooral bij Luk Machiels vond ik wat ik zocht.
Luk heeft zich jarenlang bezig gehouden met de studie van de Kelten en hun invloed op het (volks)geloof in onze streken.
Hij heeft daarover drie boeken geschreven waarvan twee in samenwerking met Eddy Valgaerts: “De Keltische Erfenis” en “Landschap en volksgeloof in Keltisch perspectief” uitgegeven bij Mens en Cultuur.
Het derde boek “Onbelicht verleden” gaf Luk in eigen beheer uit.

Alleen “Landschap en volksgeloof in Keltisch perspectief” is nog verkrijgbaar bij de uitgever.
De andere werken zijn uitverkocht, maar nog wel in de betere openbare bibliotheken te vinden.

In “Onbelicht verleden” vond ik zes bladzijden boeiende informatie over Sint-Huibrecht-Hern en zijn fameus labyrint.
Ik maak hier een korte samenvatting.

Vooraf wil ik nog even herhalen (zie mijn berichtje van 2 januari) dat labyrinten geen doolhoven zijn.
Als je het traject van een labyrint volgt komt je vanzelf in het centrum terecht: er is maar één weg. En vanuit uit het centrum kom je langs diezelfde weg weer terug.
Bij een doolhof daarentegen zijn er wegen die doodlopen en je kan slechts door de juiste keuze te maken in het centrum terecht komen en er weer uit.

Er bestaan blijkbaar twee groepen labyrinten:

• het heidens model dat het oudste is dat men vindt van 2000 vóór Christus tot het jaar 1000.
  Zo’n heidens labyrint wordt steeds opgebouwd vanuit kwadranten tot het zogenaamde achtspakige jaarwiel:
  
  
  
• het verchristelijkt model dat vanaf het tweede millennium wordt aangetroffen is gebaseerd op het kruis:
  
  
  

Meteen is duidelijk dat het labyrint van Sint-Huibrechs-Hern tot het heidens model behoort.
Maar een heidens model in een katholieke kerk! Hoe leg je dat uit?
Dit is een gevolg van de geschiedenis van het dorp.
Sint-Huibrechts-Hern wordt door de bewoners en ook in de omliggende dorpen nog altijd “Hern” genoemd. Zonder Sint-Huibrechts erbij dus.
En “Hern” betekent hoorn.
Het is daarom zeer aannemelijk dat Hern, dat een bron bezat, een cultusplaats was van de Keltische god-jager Cerunnos die met een hoorn, een hertengewei wordt afgebeeld:

Nu was Cerunnos voor de Kelten een belangrijke godheid: de jager als levensnemer en levensgever.
Zo is ook de natuur: een cyclische opeenvolging van de seizoenen, van opbloeien, sterven en weer opbloeien, net zoals het labyrint: een zich herhalende weg van heen en terug.
Cerunnos stond dus net zoals het labyrint symbool voor regeneratie.
Het labyrint was dus voor de Kelten een regeneratiesymbool.

En toen werden onze streken gekerstend.
De Keltengod Cerunnos werd door het christendom gerecupereerd en vervangen door Sint-Hubertus!
En Sint-Hubertus werd merkwaardig genoeg ook aan een hert gekoppeld via het wonder van hert dat hem bij de jacht op Goede Vrijdag verscheen met een kruis op de kop.

Sint-Hubertus werd prompt de christelijke patroonheilige van de jagers.
En Hern werd Sint-Huibrechts-Hern!
En de Keltische Cerunnos-bron werd de Sint-Hubertusbron waar tot aan de Tweede Wereldoorlog talloze pelgrims het levenskrachtige water (regeneratie!) kwamen halen.
Maar het aan de Keltengod Cerunnos gekoppeld labyrint heeft men gelukkig niet vernietigd.
Integendeel: men heeft dit heidens symbool in de muur van de katholieke Sint-Hubertuskerk een plaatsje gegeven.
En daar kan je het nog altijd komen bewonderen. Een uniek in steen gegrift exemplaar waarvan er in Europa slechts een handvol te vinden zijn.

Vergeet dit niet als je ooit eens door ons mooi Haspengouw toert.
Een tip misschien: op 23 februari houdt onze Romershovense wandelclub haar 16de Rommelarentocht, vertrekkend vanuit…de Sint-Hubertuszaal op een boogscheut van de kerk waar het oeroude relict te vinden is.

Kepler vindt een super Goudlokje: KOI-172.02

Wie mijn blogje van in de beginne gevolgd heeft, weet dat ik hier op 7 maart 2009 de start aangekondigd heb van NASA’s Kepler-project: de zoektocht naar aardachtige planeten rond zonachtige sterren in een beperkt gebied van ons melkwegstelsel.
Ondertussen zijn we bijna 4 jaar verder en het resultaat is overweldigend.
Zelfs al is er maar gezocht in een minuscuul klein deeltje van het heelal, toch heeft Kepler tot nu toe niet minder dan 2740 “potentiële aardkandidaten” gevonden!
NASA neemt aan dat minstens 90% daarvan bonafide planeten zijn en geen planetoïden of dubbelsterren.
Bedenk daarbij dat Kepler alleen die planeten kan detecteren die direct tussen de ruimtetelescoop en hun zon passeren. Wellicht zijn er dus nog veel meer aardachtige planeten die niet goed gelinieerd zijn om door Kepler geregistreerd te worden.

Zeer recent (7 januari 2013) is er binnen die grote verzameling een super-kandidaat ontdekt die aan drie belangrijke voorwaarden voldoet: de KOI-172.02.
Tussen haakjes: KOI staat voor Kepler Object of Interest.
Wat zijn de kenmerken van KOI-172.02?

• hij beweegt in een zogenaamde “levensvatbare zone” rond zijn ster. D.w.z. op een afstand van zijn ster die qua temperatuur leven in waterig midden mogelijk maakt.
  Die levensvatbare zone wordt door NASA de Goudlokjes-zone genoemd.
  Daarmee wordt verwezen naar het bij ons minder bekende sprookje van Goudlokje en de drie beren. In dat sprookje proeft Goudlokje van drie borden pap, maar slechts één heeft de juiste temperatuur, net zoals onze KOI…
  Zeg nu nog eens dat astronomen en natuurkundigen niet romantisch kunnen zijn!
• hij heeft een massa van 1,5 keer die van onze aarde
• en zijn ster is van het stabiele zonachtige type, een beetje kouder dan onze zon

Vooral die laatste voorwaarde is belangrijk omdat de meeste sterren waarrond planeten bewegen, zogenaamde rode dwergen zijn, met een te lage temperatuur om aardachtig leven op die planeten mogelijk te maken.
Hieronder zie je een zogenaamde infographic waarin KOI-172.02 met onze aarde vergeleken wordt:

Bron: SPACE.com: All about our solar system, outer space and exploration

En zo gaat het tegenwoordig: KOI-172.02 is nog maar net aangekondigd of op internet gonst het al van fantasierijke verhalen over een “alien-aarde”.
Laat ons maar even afwachten wat verder onderzoek van deze interessante kandidaat oplevert.
En misschien tovert Kepler binnenkort nog veel boeiender Goudlokjes uit zijn hoed…

Kerst- en nieuwjaarskaartenpuzzel

 

De periode voor het sturen van kerst- en nieuwjaarskaarten zal voor deze jaarwisseling nu wel definitief achter de rug zijn.
Trouwens als er tegenwoordig nog wensen worden rondgestuurd neemt e-mail meer en meer de plaats van de snailmail wenskaarten over.
Het is vooral veel goedkoper, het gaat sneller en het vraagt veel minder werk: als je wil vertrekt één wenstekstje met één klik naar al je bestemmelingen.
Maar toch.
Mia en ik versturen jaarlijks nog altijd ettelijke kaarten.
We zijn, ook wat dat betreft, nog “van den ouwen stempel”

In het bedrijf(je) van directeur Jan gaat het er ook nog zo ouderwets aan toe.
Iedereen, die er werkt stuurt een kaart naar zijn collega’s.
Iedereen, uitgezonderd directeur Jan zelf: die stuurt geen kaarten. Die trakteert zijn personeel op de eerste werkdag van het nieuwe jaar!
Maar iedereen die er werkt stuurt wel een kaart naar directeur Jan.
In het bedrijfje werken er tweemaal zoveel vrouwen als mannen.
En in totaal werden er 225 kaarten verstuurd.
Hoeveel mannen en hoeveel vrouwen heeft Jan in dienst?

Laat het me weten tegen zondagavond: herve.tavernier2@pandora.be
Maandagavond om 21.30u. vind je hier de oplossing.

Windows van 1.0 tot 8.0 en van 1985 tot 2012

Heb je ook, zoals ik, van de jaren ‘80 tot nu, de opkomst en de evolutie meegemaakt van de personal computer en van Windows als besturingssysteem?
Dan is onderstaand YouTube filmpje van Compdude100 pure nostalgie!
Niet te geloven hoe in een kwarteeuw tijd de grafische gebruiksomgeving (GUI = Graphic User Interface) waarmee we met onze thuiscomputer communiceren, veranderd is.
Mijmer maar even mee.
En zet het muziekje stil als je het vervelend vindt…

Geen bruine mok voor warme chocolademelk!

 

Zo nu en dan verwent Mia me eens met mok heerlijke warme chocolademelk.
Dat doet me altijd terugdenken aan mijn jonge-jongens-tijd.
Aan die gezellige zaterdagavonden bij ons thuis.
Na de wekelijkse grondige schrobbeurt in een zinken kuipje kregen we toen van ons moederke steevast een tas hete chocomelk met goed geboterde boterhammen. Hmm!
Een tas, geen mok.
Want mokken bestonden toen nog niet denk ik of we hadden er in elk geval geen.
Mia heeft wel mokken.
Gele, bruine en witte mokken. Maar geen oranje mokken met wit binnenin.
En daar wringt het schoentje.
Want volgens een recente studie van Betina Piqueras-Fiszman (Universitat Politècnica de València) en Charles Spence (University of Oxford), smaakt warme chocomelk het best in oranje mokken die binnenin wit zijn…
Wees dus niet verwonderd lieve Mia: voor je volgende moederkensdag koop ik je… Juist!

De onderzoekers (psychologen en neurowetenschappers) rekruteerden 57 vrijwilligers en lieten hen dezelfde warme chocolademelk drinken uit witte, lichtgele en rode mokken en uit oranje mokken met wit binnenwerk.
Met de gekende conclusie als gevolg: in de laatste soort smaakte de chocomelk het best

Voorgaande studies door dezelfde onderzoekers hadden ook al aangetoond dat kleur van de verpakking de smaak beïnvloedt.

• gele flesjes versterken de citroensmaak van bitter lemon
• soft drinks in flesjes en glazen met koude kleuren (blauw bijvoorbeeld) worden als meer dorstlessend ervaren dan als de er warme kleuren (rood bijvoorbeeld) gebruikt worden.
• roze drankjes smaken zoeter dan drankjes in andere kleuren
• aardbeienmousse smaakt zoeter en intenser wanneer hij geserveerd wordt op een wit bord dan op een zwart bord.
• en voor koffie versterken bruin-rode kleuren de smaak en het aroma, terwijl blauw en geel de koffie minder sterk doen lijken.

Voilà. Peter Goossens, Sergio Herman, Wouter Bru en alle andere keukengoden, maar ook onze eigenste keukenprinsessen weten dus wat hen te doen staat.
Maar ik vrees dat Mia die kennis in de omgekeerde richting gaat gebruiken nu ze weet dat ik eergisteren weer eens aan een nieuw dieet begonnen ben….

Over gitaren, horloges, computers en wonderbare kristallen

Toen we een paar weken geleden op kerstavond in familiekring samenzaten haalde schoonbroer Guido op een zeker moment zijn gitaar boven.
En om dat ding te stemmen klemde hij er bovenaan een klein toestelletje op, waarmee hij onmiddellijk de toon (frequentie) van de aangeslagen snaar kon aflezen.
Hij kon dus gemakkelijk de snaarspanningen bijregelen tot alle snaren de juiste toon weergaven.

Een prachtig stukje technologie zo’n gitaarstemmer.
Ik wilde dan ook meteen weten hoe zo’n ding werkt.

Aan de basis van de werking ligt het wonderlijke piëzo-elektrisch effect.
Dit is een duur woord voor een merkwaardige eigenschap die al 1880 door de gebroeders Jacques en Pierre Curie (de man van Marie Curie) ontdekt werd.
Ze stelden vast dat als je bepaalde kristalsoorten (kwartskristallen bijvoorbeeld) vervormt (samendrukt of uitrekt), er tussen de uiteinden van zo’n kristal een elektrische spanning ontstaat.
Als je ze zo'n kristal dus aan een trilling (= snel opeenvolgende samendrukkingen en uitrekkingen) onderwerpt, zal er tussen de uiteinden een wisselspanning ontstaan.
In onderstaande simulatie is dat te zien:

Je kan je wel voorstellen dat de frequentie van die wisselspanning evenredig is met de frequentie van de trilling van het kristal.
Als men dus via een stukje elektronica de frequentie van die wisselspanning kan meten kent men de frequentie waarmee het kristal trilt.
En dat is het nu wat precies in zo'n gitaar-tunertje gebeurt: de trilling van de snaren wordt via het hout doorgegeven aan het kristal in het toestelletje en de elektronica meet de frequentie van de wisselspanning en toont ze op een klein schermpje!

Maar dat piëzo-elektrisch effect is ook omkeerbaar!
Als je een wisselspanning aanlegt tussen de uiteinden van een kwartskristal (of een ander kristal dat het verschijnsel ook vertoont) dan begint dat kristal te trillen met een bepaalde frequentie!
En daar maakt men bijvoorbeeld gebruik van bij de zogenaamde kwartshorloges.

Via de batterij en een elektronische schakeling die voor een wisselspanning zorgt, wordt het mini-stemvorkje in het horloge aan het trillen gebracht met een trillingsfrequentie van 32.768 Hertz (Hz).
Dit kan op het eerste zicht een rare frequentie lijken, maar ze is heel spitsvondig gekozen.
32.768 Hz komt immers overeen met 2¹⁵ Hz en zo’n macht van 2 is via een reeks van 15 elektronische tweedelers gemakkelijk te delen tot 1 Hz.
En 1 Hz is 1 trilling per seconde en dat is wat we nodig hebben voor een klok die de seconde tikt…

Maar het nut van het piëzo-elektrisch effect blijft niet beperkt tot gitaarstemmers en kwartshorloges.
Piëzo-elektrische kristallen zorgen ook voor de klokfrequentie waarmee de processoren in onze computers, tablets en smartphones hun bewerkingen uitvoeren.
En dat hebben we dus allemaal te danken aan de gebroeders Curie.
Alhoewel die zelf in 1880 nooit konden voorzien tot wat een revolutie hun ontdekking zou leiden.

Babeluttenpuzzeltje – oplossing

Na de eerste verdeling van een aantal babelutten hadden we er met ons drie gemiddeld zes.
Stel L = aantal van Leen na de eerste verdeling.
Het is over dat aantal dat het gaat.
Bij de tweede verdeling krijgt alleen Leen er drie bij. Dit leidt tot een nieuw gemiddelde N.
Het nieuw gemiddelde N is dan natuurlijk 7.
En aangezien Leen er na de tweede verdeling twee meer had dan het nieuwe gemiddelde N, kunnen we stellen:
L+3 = N+2
L+3 = 7+2
L=6
Leen had dus bij de eerste verdeling 6 lekkere echte babelutten gekregen.
Smakelijk Leen!

Een kiwi-illusie

Met een overschotje van mijn dagelijks ontbijt presenteer ik jullie de eerste maandagillusie in de nieuwe reeks.
Een duidelijke driehoeksverhouding die er uiteindelijk geen is…

Waf waf

Er wordt de laatste dagen nogal wat afgeblaft bij ons thuis.
Niet dat we ruzie hebben, integendeel.
Ik fluit “het melodietje” in de living en op het gepast moment hoor ik Mia in de keuken “Waf waf” doen.
Of zingen we “het” samen terwijl we het bed opmaken en onze “waf waf” hoorbaar is tot bij de buren.
We hebben er al wat lol aan beleefd!
En dat allemaal dankzij Patti Page die ons op 1 januari verlaten heeft.

Waffen jullie niet mee?
Zo nu en doen eens gek doen kan geen kwaad. En pijn doet het ook niet.
Waf waf!

Niet te missen mijmerwerk

Echte mijmeraars, maar ook anderen, moeten dit bekijken en herbekijken.
De VRT heeft op haar site een schitterende interactieve tijdslijn geplaatst.
Daarmee kunnen we hoogtepunten uit de programmatie van ons nationale omroep situeren tussen 1930 en 2010 en zelfs herbekijken en/of herbeluisteren !
Weet je het nog: 100.000 of niets, Schipper naast Mathilde, Kom toch eens kijken, de Wies Andersen show,…
Pure nostalgie!

Genoeg mijmerwerk dus voor een weekend lang…

Babeluttenpuzzeltje

Eergisteren kregen Mia en ik van tante Josette en nonkel Guido een lekker nieuwjaarscadeau.
Een mand met voor elk wat wils, zowel suikervol als suikervrij snoepgoed: een flesje wijn, suikervrije wafeltjes, gevulde speculaas,… en…babelutten.
Babelutten!
Ik moest onmiddellijk terugdenken aan het het kleine winkeltje achter de Gentse Sint-Michielskerk waar ik als kleine jonge regelmatig met mijn tante Leine ”Katrienespekken” tegen de “vallinge” en echte Gentse babelutten mocht gaan kopen.

Of de babelutten van Josette echte Gentse babelutten waren laat ik in het midden, maar ze zagen er in elk geval even lekker uit.

Mia besloot de babelutten te verdelen zodat Leen, Maarten en ik een deel (maar daarom niet noodzakelijk een gelijk deel) van die lekkere dingen kregen.
En over die verdeling in drie gaat mijn vrijdagpuzzeltje.

Na een eerste verdeling, waarbij niet alle babelutten uitgedeeld waren, hadden we met ons drie gemiddeld zes babelutten.
Maar toen Mia van de overblijvende babelutten er aan Leen drie bij gaf, had Leen er twee meer dan het nieuwe gemiddelde dat we met ons drieën hadden!
Kan je me vertellen hoeveel babelutten Leen na de eerste verdeling gekregen had?

Haal je grijsroze hersencelletjes uit hun winterslaap en laat het me weten tegen zondagavond: herve.tavernier2@pandora.be
Maandagavond om 21.30u. reken ik hier vóór hoe Leen de eerste keer bedeeld werd.

Een paar redelijk verse computertips

Tip 1
Hebben jullie een OCR-programma op jullie PC staan?
Als dit wel het geval is, dan zal je aan mijn eerste tip van vandaag niet veel hebben.
Maar ik en velen met mij, moeten het zonder dure programma’s als Omnipage of ABBYY Finereader stellen.
En toch heb ik er soms nood aan om een tekst waarvan ik b.v. alleen nog maar een afdruk bezit in mijn tekstverwerker te laden om hem verder te bewerken.
Welnu dat klusje kan gratis en voor niets geklaard worden via de online dienst Online OCR:

Je scant de tekst als een beeld (in JPG-, JPEG-, BMP-, TIFF- of GIF-formaat) dat je uploadt naar Online OCR. Je kiest de taal van te bekomen tekst en na korte tijd kan je het te bewerken Word-bestand downloaden.
Handig en goedkoop nietwaar?
Maar wil je toch voor een kleine prijs (€9,95) iets dergelijks permanent op je PC beschikbaar hebben, dan kan je bij ABBYY Screenshot Reader terecht. Dat programma biedt de mogelijkheid om een schermafbeelding onmiddellijk in tekst om te zetten.

Tip 2
Iets anders nu voor wie muziek downloadt in iTunes en daar nadien een CD-tje wil van maken.
Dan moet je het m4a-formaat waarin iTunes de muziekjes opslaat eerst omzetten in mp3-formaat, want de meeste “brandprogramma’s” (Nero b.v.) kunnen niet direct met m4a overweg.
Maar ook hiervoor kan je online bij een gratis conversiedienst terecht. Bij media.io bijvoorbeeld:

En ook hier geldt weer: heb je liever zo’n conversieprogramma op je PC staan, dan kan je het gratis programma Free M4a to MP3 Converter 7.2 installeren:

Voilà.
Maar misschien heb ik hier wel weer open deuren ingetrapt?
Of misschien kennen jullie betere on- en offline-oplossingen voor dezelfde “computerproblemen”?
Laat het me dan weten (herve.tavernier2@pandora.be). Ik vertel het hier dan wel verder.

Van de Nazca-lijnen tot de kerk van Sint-Huibrechts-Hern

Het is al weer meer dan 7 jaar geleden dat Mia en ik, samen met een groep Bilzen- en Tongerenaren, door Peru reisden.
Peru, een schitterend, arm land met een enorm rijke cultuur.
Naast Machu Picchu, de prachtige Inca-stad die als bij wonder aan de vernielzucht van de Spaanse conquistadores is ontsnapt en de merkwaardige drijvende rieteilanden van de Uros-indianen op het zeer hoog geleden (3800 m boven de zeespiegel!) Titicaca-meer, herinner ik mij vooral de mysterieuze Nazca-lijnen.

Mijn levendige herinnering aan die fameuze uitgestrekte lijnenpatronen heeft zeker ook te maken met de spectaculaire vlucht die Mia en ik met een halfgekke piloot in een gammel Cessnaatje boven de Nazca-vlakte maakten. Een belevenis die me nu nog altijd een beetje kippenvel bezorgt als ik er aan denk…
Sindsdien hebben die lijnen me nooit meer losgelaten.
Hoe zijn mensen erin geslaagd om met primitieve middelen, maar met grote meetkundige precisie, dergelijke grote figuren in een dorre woestijnvlakte te tekenen?
En waarom deden ze dat?
Allerlei hypothesen zijn al geopperd.
Zou er een koppeling kunnen bestaan tussen de lijnpatronen en sterrenbeelden aan het firmament?
Of helemaal te gek: zouden de lijnen afkomstig kunnen zijn van buitenaardse astronauten die vroeger de aarde bezochten?! Misschien herinneren sommigen onder jullie zich nog wel de fantast en pseudo-wetenschapper Erich Von Däniken die met dergelijke verhalen einde van de jaren 60 furore maakte. Zijn boek “Waren de goden kosmonauten?” staat hier in mijn boekenkast en is intussen al aan zijn 32ste druk toe…
Of zouden de Nazca-lijnen religieuze symbolen zijn? Ze liggen immers aan de voet van majestueuze bergen die voor de Andes-volkeren een goddelijke betekenis hadden.
Wilden ze met de lijnen bij hun berggoden regen en vruchtbaarheid voor hun dorre velden afsmeken?
Voor geen enkele van deze en andere hypothesen is al een sluitend bewijs geleverd
De archeologen zoeken dus verder naar de oplossing van het mysterie.

Recent is er in het decembernummer van Antiquity een studie verschenen van twee Britse archeologen van de Bristol University. die een nieuwe hypothese aan het lijstje toevoegt.
Volgens dr. Nicholas Saunders en prof. Clive Ruggles zouden sommige Nazca-lijnen eigenlijk labyrinten zijn met een religieuze betekenis.

Labyrinten bestaan uit een kruisingsvrij pad dat, als je het bewandelt, naar het centrum leidt en van daaruit weer terug naar buiten. Daarin verschillen labyrinten van een doolhof, want in een doolhof moet je de keuze maken tussen verschillende paden.
Je zou kunnen zeggen: in een labyrint vind je de weg, in een doolhof verlies je hem.

De Britse archeologen hebben door langs bepaalde Nazca-lijnen te lopen ontdekt dat dit labyrinten waren.
Meteen komen die Nazca-lijnen terecht bij de universeel in alle culturen aanwezige labyrinten: van het labyrint van Knossos en de draad Ariadne uit de Griekse mythologie, over het beroemde labyrint van de kathedraal van Chartres tot het labyrint in de kerkgevel van …Sint-Huibrechts-Hern!
Wat? Heeft ons buurdorp Sint-Huibrechts-Hern een connectie met de beroemde Nazca-lijnen?
Ongelooflijk, maar waar!
Maar even geduld: meer details hierover vertel ik heel binnenkort in een volgend berichtje...

Herbegonnen!

4 maanden quarantaine is voor mij genoeg geweest: ik herbegin vandaag aan een nieuwe reeks mijmeringen.
Niet toevallig heb ik daar de eerste dag van het nieuwe jaar voor gekozen.
1 januari is immers de dag bij uitstek om met goede voornemens aan een verse periode te beginnen.
Ik presenteer jullie dus mijn nieuwjaarsbrief met beloften voor een dagelijks berichtje over wat er reilt en zeilt in het wereldje waarin ik me best thuis voel: wetenschappen en technologie, maar dan van de niet te zware kant.
En met zeker zo nu en dan ook wat “spielerei”.
Want vooral dát mogen we in het komende jaar niet vergeten: maak het leven niet té ernstig.
Zorg regelmatig voor een kwinkslag, en een blije lach.
Ik zal ook mijn best doen.
En bij wie kan ik daarvoor beter te rade gaan dan bij goede ouwe Toon.
Geniet mee van zijn optimistische Méditerranée.
Ook als het intussen buiten pijpenstelen giet…